Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eğitim Bilimine Giriş Dersindeki Temel Kavramlara Yönelik Yeterlikleri ve Kavram Yanılgıları

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 1, 160 - 177, 09.03.2012

Hasan Berkant Didem Reyhanlıoğlu İsmail Eren

Öz

Bu araştırmanın genel amacı, eğitim fakültesi öğrencilerinin eğitim bilimine giriş dersinde belirlenen11 temel kavrama yönelik yeterliklerini ve yanılgılarını belirlemektir. Araştırma, tarama (survey) modelindeve betimsel özelliktedir. Araştırmanın çalışma grubunu Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi EğitimFakültesi’nde öğrenim gören 61 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, eğitime giriş dersine yönelikbelirlenen 11 kavramı öğrencilerin yazılı olarak tanımlamaları ile toplanmıştır. Toplanan veriler nitelaraştırma yöntemlerinden doküman analizi ile incelenerek, öğrencilerin kavram yeterlikleri ve yanılgılarıbelirlenmiştir. Ayrıca, veriler üzerinde betimsel istatistikler ve Mann Whitney U-testi yoluyla nicel analizleryapılmıştır. Araştırma sonuçları öğrencilerin eğitim bilimine giriş dersindeki temel kavramların tamamınayönelik ortalama yeterlik düzeylerinin çoğunlukla yetersiz düzeyde olduğunu ve her bir temel kavramayönelik yeterlik düzeyleri bakımından kavramların yarısından fazlasında yetersiz olduklarını göstermektedir.Genel olarak öğrencilerin çoğu eksik tanımlama yanılgısına sahip olmasına rağmen, ilköğretim matematiköğretmenliği bölümü öğrencilerinin bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerine kıyasladaha yeterli oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

kavram yeterliği, kavram yanılgısı, eğitim bilimine giriş dersi

Kaynakça

• Abimbola, I.O. (1988). The problem of terminology in the study of student conceptions in science. Science Education, 72, 175-184.
• Akerson, V. L., Flick, L. B. ve Lederman, N. G. (2000). The influence of primary children’s ideas in science on teaching practice. Journal of Research in Science Teaching, 37(4), 363-385.
• Akgün, E. Ö. (2005). Kavramsal değişim stratejileri, çalışma türü ve bireysel farklılıkların öğrencilerin başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Alkış, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin yağış kavramını algılamaları üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Aydoğan, S., Güneş, B. ve Gülçiçek, Ç. (2003). Isı ve sıcaklık konusunda kavram yanılgıları. G.Ü. Gazi
• Aykurt, C. ve Akaydın, G. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarında bitkilerde madde taşınması konusundaki kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 103-110.
• Bahar, M. (2003). Misconceptions in biology education and conceptual change strategies. Educational Sciences: Theory and Practice, 3(1), 55-64.
• Bailin, S., Case, R., Coombs, J. R., ve Daniels, L. B. (1999). Common misconceptions of critical thinking. Journal of Curriculum Studies, 31(3), 269-283.
• Bal, M. S. (2011). Misconceptions of high school students related to conceptions of absolutism and constitutionalism in history courses. Educational Research and Reviews, 6(3), 283-291.
• Başaran, İ. E. (1999). Eğitime giriş. Ankara: Umut Yayım-Dağıtım.
• Başer, M. ve Çataloğlu, E. (2005). Kavram değişimi yöntemine dayalı öğretimin öğrencilerin ısı ve sıcaklık konusundaki “yanlış kavramlarının” giderilmesindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 43-52.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Berkant, H. G. (2007). Dokuzuncu sınıf biyoloji dersinde yapıcı öğrenme temelli hazırlanan anlamlı nedensel düşünmeye dayalı öğretimin öğrencilerin anlamlı nedensel düşünmelerine, akademik başarılarına, kalıcılığa ve günlük yaşam davranışlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Brown, D. (1987). Using analogies and examples to help students overcome misconceptions in physics: A comparison of two teaching strategies (Doctoral dissertation, University of Massachusetts - Amherst, 1987). Dissertation Abstracts International, AAI8805897.
• Büyük Türkçe Sözlük (2012). www.tdk.gov.tr adresinden 20.02.2012 tarihinde erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Caramazza, A., McCloskey, M. ve Green, B. (1980). Curvilinear motion in the absence of external forces: Naive beliefs about the motion of objects. Science, 210(4474), 1139-1141.
• Cevizci, A. (2010). Eğitim sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Champagne, A. B., Gunstone, R. F. ve Klopfer, L. E. (1983). Naive knowledge and science learning. Research in Science and Technological Education, 1(2), 173–183.
• Chi, M. T. H. ve Roscoe, R. D. (2002). The processes and challenges of conceptual change. In M. Limon ve L. Mason (Eds.), Reconsidering Conceptual Change: Issues in Theory and Practice (3-27). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Chinn, C. A. ve Brewer, W. F. (1993). The role of anomalous data in knowledge acquisition: A theoretical framework and implications for science instruction. Review of Educational Research, 63(1), 1–49.
• Chinn, C. A. ve Malhotra, B. A. (2002). Children’s responses to anomalous scientific data: How is conceptual change impeded. Journal of Educational Psychology, 94(2), 327-343.
• Churches, A. (2009). Bloom’s digital taxonomy. http://edorigami.wikispaces.com/file/view/bloom %27s+Digital+taxonomy +v3.01.pdf adresinden 22.02.2012 tarihinde erişilmiştir.
• Clement, J., Brown, D., Camp, C., Kudukey, J., Minstrell, J., Palmer, D., Schultz, K.,Shimabukuro, J., Steinberg, M. and Veneman, V. (1987). “Overcoming students’ misconceptions in physics: The role of anchoring intuitions and analogical validity”. In J. Novak (Ed.), The Second International Seminar: Misconceptions and Educational Strategies in Science and Mathematics, Vol. III, (pp.84–97). Ithaca, New York: Cornell University Press.
• Compton, L., Davis, N. ve Correia, A. P. (2010). Pre-service teachers’ preconceptions, misconceptions and concerns about virtual schooling. Distance Education, 31(1), 37-54.
• Coştu, B., Ayas, A. ve Ünal, S. (2007). Kavram yanılgıları ve olası nedenleri: Kaynama kavramı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 123-136.
• CUSE (Committee on Undergraduate Science Education) (1997). Misconceptions as barriers to understanding science. Science Teaching Reconsidered: A Handbook. Washington, D. C.: National Academy Press.
• Çakmak, F. (2006). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi nüfus ve yerleşme konusunda geçen kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Çaycı, B. (2007). Kavram değiştirme metinlerinin kavram öğrenimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gazi
• Çetin, N. (2009). The performans of undergraduate students in the limit concept. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 40(3), 323-330.
• Çıldır, I. ve Şen, A. İ. (2006). Lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının kavram haritalarıyla belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 92-101.
• Demirci, M. P. ve Sarıkaya, M. (2004, Temmuz). Sınıf öğretmeni adaylarının ısı ve sıcaklık konusundaki kavram yanılgıları ve yanılgıların giderilmesinde yapısalcı kuramın etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulmuş bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• diSessa, A. (2002). Why “conceptual ecology” is a good idea. In M. Limon and L. Mason (Eds.), Reconsidering Conceptual Change: Issues in Theory and Practice (29-60). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Duit, R. (1996). Preconceptions and misconceptions. In E. De Corte and F.E. Weinert (Eds)., International Encyclopedia of Developmental And Instructional Psychology. Oxford Pergamon Press.
• Duit, R. ve Treagust, D. F. (1998). Learning in science - From behaviourism towards social constructivism and beyond. In B. J. Fraser, ve K. Tobin (Eds.), International Handbook of Science Education, Part 1 (pp. 3-25). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• Duru, A. (2011). Pre-service teachers’ perception about the concept of limit. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(3), 1710-1715.
• Elgünler, T. Ç. ve Fener, T. Ç. (2011). İletişimin kalitesini etkileyen engeller ve bu engellerin giderilmesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 1(1), 35-39.
• Fidan, N. ve Erden M. (1993). Eğitime giriş. Ankara: Meteksan Matbaacılık.
• Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. London, England: Sage.
• Fisher, K. (1985). A misconception in biology: Amino acids and translation. Journal of Research and Science Teaching, 22(1), 53-62.
• Fisher, K. ve Lipson, J. (1986). Twenty questions about students’ errors. Journal of Research and Science Teaching, 23, 783-803.
• Fosnot, C. T. (1996). Constructivism: Theory, perspectives and practice. New York: Teachers College Press.
• Gilbert, J. ve Swift, D. (1985). Towards a lakatosian analysis of the piagetian and alternative conceptions research programs. Science Education, 69, 681-696.
• Gönen, S. ve Akgün, A. (2004). Bilgi eksiklikleri ve kavram yanılgılarının tespiti ve giderilmesinde, çalışma yaprakları ve sınıf içi tartışma yönteminin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13) 99-111.
• Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2008). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data (5th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
• Güven, K. ve Yavuz, M. (2008). Eğitim bilimine giriş. Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Halloun, I. ve Hestenes, D. (1985). Common sense concepts about motion. American Journal of Physics, 53(11), 1056-1065.
• Hammer, D. (1996a). Misconceptions or p-prims: How may alternative perspectives of cognitive structure influence instructional perceptions and intentions? The Journal of the Learning Sciences, 5(2), 97– 127.
• Hammer, D. (1996b). More than misconceptions: Multiple perspectives on student knowledge and reasoning, and an appropriate role for education research. American Journal of Physics, 64(10), 1316-1325.
• Hashweh, M. Z. (1988). Descriptive studies of students’ conceptions in science. Journal of Research and Science Teaching, 25(2), 121-134.
• Hobson, A. J. (2003). ‘Student teachers’ conceptions and evaluations of ‘theory’ in initial teacher training’. Mentoring and Tutoring, 11(3), 245–261.
• Hobson, A. J. ve Tomlinson, P. D. (2001, September) Secondary student-teachers’ preconceptions, experiences and evaluations of ITT—a UK study. Paper presented at The British Educational Research Association Annual Conference, University of Leeds, Leeds.
• Hollingsworth, S. (1989). Prior beliefs and cognitive change in learning to teach. American Educational Research Journal, 26(2), 160–189.
• Kavak, Y., Aydın, A. ve Altun, S. A. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). http://www.yok.gov.tr/content/view/64/93/ adresinden 12.04.2012 tarihinde erişilmiştir.
• Keleş, E. ve Çepni, S. (2006). Beyin ve öğrenme. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(2), 66-82.
• Kember, D. (2000). Misconceptions about the learning approaches, motivation and study practices of Asian students. Higher Education, 40(1), 99-121.
• Kılbaş Köktaş, Ş. (2003). Öğretmenlik mesleğine giriş. Adana: Nobel.
• Kılıç, F. (2007). Kavramların öğretiminde kavramın içerik öğelerinin açıklanmasının akademik başarıya etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 145-161.
• Kikas, E. (2003). Teachers’ conceptions and misconceptions concerning three natural phenomena. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 432–448.
• Korthagen, F. A. J. (1988) The influence of learning orientations on the development of reflective teaching. In Calderhead, J. (Ed.), Teacher’s Professional Learning. London: Falmer Press.
• Kubiatko, M., Uşak, M. ve Pecusova, E. (2011). Elementary school pupils’ knowledge and misconceptions about birds. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 11(43), 163-181.
• MEB (2008). Öğretmen yeterlikleri-Öğretmen genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Morrison, J. A. ve Lederman, N. G. (2003). Science teachers’ diagnosis and understanding of students’ preconceptions. Science Education, 87(6), 849–867.
• Nakhleh, M. B. (1992). Why some students don’t learn chemistry. Journal of Education, 69(3), 191-196.
• Nesher, P. (1987). Towards an instructional theory: The role of students’ misconceptions. For the Learning of Mathematics, 7(3), 33-40.
• Novak, J. D. (2002). Meaningful learning: The essential factor for conceptual change in limited or inappropriate propositional hierarchies leading to empowerment of learners. Science Education, 86(4), 548-571.
• Novak, J. D. ve Gowin, B. D. (1984). Learning how to learn. Cambridge University Press.
• Novick, S. ve Nussbaum, J. (1981). Pupils` understanding of the particulate nature of matter: A cross-age study. Science Education, 65(2), 187-196.
• Osborne, R. ve Freyberg, P. (1985). Learning in science: The implications of children’s science. Portsmouth, NH: Heinemann.
• Özdemir, G. ve Clark, D. B. (2003). An overview of conceptual change theories. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 3(4), 351-361.
• Pesen, C. (2007). Öğrencilerin kesirlerle ilgili kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 32(143), 79-88.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (Third Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Pines, A. L. ve West, L. H. T. (1986). Conceptual understanding and science learning: An interpretation of research within a sources-of-knowledge framework. Science Education, 70(5). 583-604.
• Reinking, D. (1989). Misconceptions about reading and software development.The Computing Teacher, 16(4), 27-29.
• Sanders, M. (1993). Erroneous ideas about respiration: The teacher factor. Journal of Research in Science Teaching, 30(1). 919-934.
• Sewell, A. (2002). Constructivism and student misconceptions. Australian Science Teachers Journal, 48(4), 24.
• Sezen, F. (2002). İlköğretim 7.sınıf öğrencilerinin astronomi kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Sönmez, V. (1994). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Strike, K. A. ve Posner, G. J. (1992). A revisionist theory of conceptual change. In R. Duschl and R. Hamilton (Eds.), Philosophy of Science, Cognitive Psychology, and Educational Theory and Practice (147-176). Albany, NY: Suny Press.
• Şahin, F. (2001). İlköğretim 2. sınıf öğrencilerinin uzay hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 156–169.
• Tatsuoka, K. K. (1983). Rule Space: An approach for dealing with misconceptions based on item response theory. Journal of Educational Measurement, 20, 345–354.
• Taylor, A. K. ve Kowalski, P. (2004). Naive psychological science: The prevalence, strength, and sources of misconceptions. The Psychological Record, 54, 15-25.
• Tezcan, H. ve Yılmazel, S. (2004). Lise öğrencilerinin çözünürlük konusundaki kavram yanılgılarının tespiti ve giderilmesi konusunda yöntemlerin ve diğer bazı etkenlerin araştırılması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 323-340.
• Thompson, G. (1996). Some misconceptions about communicative language teaching. ELT Journal, 50, 9- 15.
• Topsakal Umdu, Ü. ve Kara, S. (2009). İlköğretim öğretmen adaylarının ozon tabakası ile ilgili algılamaları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 13-32.
• Ülgen, G. (2004). Kavram geliştirme: Kuramlar ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yazıcı, H. ve Samancı, O. (2003). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ders konuları ile ilgili bazı kavramları anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 158, 83-90.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yumuşak, A. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ısı-sıcaklık, mekanik ve elektrik konularındaki kavram yanılgıları ve nedenlerinin araştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 180, 123-132.
• Zeichner, K. ve Liston, D. (1987). Teaching student teachers to reflect. Harvard Educational Review, 57(1), 23–48.