Üniversite Öğrencilerinin Bölüm Seçme Nedenleri

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 3, 135 - 151, 08.01.2013

Fidan Korkut Owen , Didem Kepir , Serap Özdemir Özlem Ulaş , Olcay Yılmaz

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin, cinsiyetlerine, okudukları üniversitenin (kamu ya da vakıf) ve mezun oldukları lisenin türüne (genel, anadolu/fen ve meslek), anne ve babalarının eğitimi düzeyleri açısından bölüm seçme nedenleri ve bölümden memnuniyetleri arasında fark olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket aracılığı ile 869 öğrenciden veri toplanmıştır. Ankette demografik soruların yanısıra meslek seçimini etkileyebilecek etmenler (25 madde) bireysel, sosyal, sistemik ve şans etmenleri biçiminde gruplanarak sorulmuş, ayrıca üniversite ve bölümden memnuniyetlerine ilişkin (7 madde) sorulara yer verilmiştir. Veriler SPSS 15 aracılığı ile frekans, yüzde ve kay kare testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bölüm seçme nedenlerinin sıralanmasına bakıldığında en fazla  işaretlenenlerin bireysel ve sistemik etmenler olduğu, bunu sosyal etmenlerin izlediği ve en sonda da yüzde altı oranında şans etmeninin yer aldığı görülmektedir. Öğrencilerin genel olarak okudukları üniversite ve bölümden memnun oldukları görülmektedir. Sonuçlar bağımsız değişkenlerin hepsine göre öğrencilerin bölüm seçme nedenlerini farklılaştığını da göstermektedir. Sonuçlar alanyazın ışığında tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

meslek seçimini etkileyen etmenler, bölüm seçme, bölümden memnuniyet, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Akbayır, K., (2003). Öğretmenlik mesleğine yönelmede ailenin ve branş seçiminde cinsiyetin rolü. Erişim 12.05.2012
• http://infobank.fedu.odtu.edu.tr/ufbmek-5/netscape/b_kitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t271d.pdf
• Altaş, D. (2006). Üniversite öğrencilerinini mennuniyet araştırması. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi 21 (1); 439-458
• Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 1-11.
• Ayık, Y. Z., Özdemir, A. ve Yavuz, U. (2007). Lise türü ve mezuniyet başarısının kazanılan fakülte ile ilişkisinin veri
• madenciliği tekniği ile analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(2), 441-454.
• Bahar, H.H. (2002). Eğitim fakültesi, tıp fakültesi ve iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencilerinin bazı sosyo-ekonomik özellikleri ile fakülte tercihleri arasindaki ilişki Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1); 125-144.
• Bardick, A.D., Bernes, K.B., Magnusson, K.C., & Witko, K.D. (2004). Junior high career planning: What students want.
• Canadian Journal of Counselling, 38 (2), 104-117.
• Boatwright, M. A., Ching, M. ve Parr, A. (1992). Factors that influence students’ decisions to attend college. Journal of
• Instructional Psychology, 19, 79-86.
• Bozgeyikli, H., Doğan, H. ve Işıklar, A. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ile algıladıkları
• sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 133-149.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. http://tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2005_cilt3/sayi_2/133-151.pdf adresinden alınmıştır.
• Clutter, C. (2010). The effects of parental influence on their children’s career choices. Yüksek lisans tezi. Kansas State
• University, Manhattan.
• Dick, T. P. ve Rallis, F. S. (1991). Factors and influences on high school students’ career choices. Journal of Research in
• Mathematics Education, 22, 281-292.
• Dustmann, C. (2004). Parental background, secodary school track choice, and wages. Oxford Economic Papers, 56, 209-230.
• Edwards, K. ve Quinter, M. (2011). Factors influencing students career choices among secondary school students in Kisumu
• municipality, Kenya. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies. 2 (2): 81- 87.
• Ekinci, C.E. ve Burgaz, B. (2007). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin bazı akademik hizmetlere ilişkin beklenti ve memnuniyet düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33: 120-134
• Erden, M., (1995). Öğretmen adaylarının öğretmenlik derslerine yönelik tutumları, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 99-104.
• Erdoğan, S., Şanlı, H.S. ve Bekir, H.S. (2005). Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum
• durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 479-496.
• Hacıömeroğlu, G. ve Taşkın, Ç. Ş. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi
• bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77–90.
• Hartung, P. J., Porfeli, E. J. ve Vondracek, F. W. (2005). Child vocational development: A review and reconsideration.
• Journal of Vocational Behavior, 66, 385-419.
• Kızğut, S. ve Ergöl, Ş. (2011). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin hemşireliği algılayışı hemşirelik rollerine ve hemşireliğin
• geleceğine bakışı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 10-15.
• Korkut Owen, F. (2008). Mesleki seçimleri etkileyen ana etmenler, (R. Özyürek Ed). Kariyer Yolculuğu, (ss.1-23), Ankara: Ulusal Ajans
• Köküsoy, K. (2008). Endüstri meslek liselerinde bir meslek alanına yönelmiş olan öğrencilerin mesleki olgunluk ve
• algıladıkları aile desteği düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kumaş, H. ve Fidan, F. (2005). Akademisyen ve tekstil işçileri karşılaştırılması örneğinde çalışan kadınların çalışma
• olgusuna bakışları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 507-532.
• Kuzgun, Y. (2004). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Leigh, J. (1998). The social benefits of education: A review article. Economics of Education Review, 17, 363-368.
• Marshall, J. (2010). A longitudinal study of the occupational aspirations and perceptions of fifteen to sixteen year-old South
• African adolescents. Yüksek lisans tezi. Nelson Mandela Metropolitan Universitesi, Port Elizabeth, Güney Afrika.
• O’Brien, K. M., Friedman, S. M., Tipton, L. C. ve Linn, S. G. (2000). Attachmet, seperation and women’s vocational
• development: A longitudinal analysis. Journal of Career Psychology, 47, 301-315.
• Otto, L. B. (2000). Youth perspectives on parental career influence. Journal of Career Development, 27, 111-118.
• ÖSYM (2012a). 2011 ÖSYS Yükseköğretim programlarının en küçük ve en büyük puanları listesi. Erişim: 20.02.2012,
• http://www.osym.gov.tr/dosya/1-58082/h/kilavuzyayinexceldokumutablo4y.pdf ÖSYM (2012b). 2012 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi. Erişim: 20.02.2012, http://www.osym.gov.tr/dosya/1-58956/h/klavuz-2012mail-k.pdf
• Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y. ve Memiş, A.D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde
• etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3), 910-921, http://ilkogretim-online.org.tr.
• Poll, N., I. (2003). The role of social support in the career decision making of urban adolescents. Erişim: 04.02.2011, 096381&RQT=309
• Reay, D. (2001). Finding or losing yourself? Working class relationships to education. Journal of Educaiton Policy, 16, 333-346.
• Sarıkaya, T. ve Khorsid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393- 423.
• Sav, D. (2008). Bireysel kariyer planlamada etkili olan faktörler ve üniversitelerin etkisi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Savickas, M. L. (1991). The meaning of work and love: career issues and interventions. Career Development Quarterly, 39, 315-324.
• Schoon, I. ve Parsons, S. (2002). Teenage aspirations for future careers and occupational outcomes. Journal of Vocational Behavior, 60, 262-288.
• Sürücü, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tataroğlu, B., Özgen, K. ve Alkan, H.(2011). Matematik öğretmen adaylarının öğretmenliği tercih nedenleri ve beklentileri. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Taylor, J., Haris, M. ve Taylor, S. (2004). Parents have their say about their college aged children’s career decisions. http://www.purduecal.edu/careerservices/forms/parentsguidecareers.pdf Erişim: Aralık 2012.
• Teddlie, C. & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Erişim: 24.Eylül 2012. http://mmr.sagepub.com/cgi/content/abstract/1/1/77
• Tunç,G. Ç., Akansel, N. ve Özdemir, A. (2010). Hemşirelik ve sağlık memurluğu öğrencilerinin meslek seçimlerini etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 24- 31.
• Whiston, S. C. ve Keller, B. K. (2004). The influences of the family of origin on career development: A review and analysis. The Counseling Psychologist, 32, 493-568.
• Young, R. A. ve Friesen, J. D. (1992). The intentions of parents in influencing the career development of their children. The Career Development Quarterly, 40, 198-207.