Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavının (2014-Kasım) Cinsiyet Açısından Madde Yanlılığının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 1, 254 - 274, 16.04.2017

Duriye Kübra Satıcı Yeşim Özer Özkan

https://doi.org/10.17860/mersinefd.305954

Cited By: 1

Öz

Eğitimde
kullanılan testlerin ve maddelerinin,
aynı yetenek düzeyinde olan fakat farklı gruplardan gelen bireylerin cevapları
açısından farklı özellikler göstermemesi beklenmektedir. Bu
gereklilikten hareketle araştırmada; TEOG sınavının Türkçe, matematik, fen ve
teknoloji ve T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük testlerinin cinsiyete göre
Değişen Madde Fonksiyonu (DMF) içerip içermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Var olan bir durumun var olduğu biçimiyle, herhangi bir değişiklik yapmaksızın
betimlenmesi amaçlandığından araştırma, tarama modelinde betimsel türde
desenlenmiştir. Araştırmanın evreni, 2014 yılı Kasım ayında uygulanan TEOG
sınavına giren bütün öğrencilerdir. Araştırmanın örneklemini ise sınava giren
öğrenciler arasından basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiş 40.000
öğrenci oluşturmaktadır. Örneklemdeki öğrencilerin %52,14'ü erkek ve % 47,86'sı
kızdır. Maddelerin DMF içerip içermediği Winsteps paket programı aracılığıyla
Rasch modeli ile tespit edilmiştir. Maddelerin DMF tespitine geçilmeden önce yapılan analiz işlemlerinin Rasch
modelinin sayıltılarını karşılayabilmesi için Türkçe, matematik, fen ve
teknoloji ve T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük testlerinin tek boyutluluk ve
test maddelerinin yerel bağımsızlık özelliklerini sağlayıp sağlamadığı
incelenmiştir. Tek boyutlu olduğu görülen Türkçe alt testinde 12, matematik alt
testinde 20, fen ve teknoloji alt testinde 18 ve T.C. İnkılâp Tarihi ve
Atatürkçülük alt testinde 14 madde olmak üzere toplam 64 madde için DMF
analizleri yapılmıştır. Testler için yapılan analizlerde analize dahil edilen hiçbir
alt test maddesinde DMF için uygun kontrast değer bulunmamıştır. Diğer bir
anlatımla testlerde cinsiyet bakımından farklı işleyen herhangi bir maddeye
rastlanmamıştır. Bu sonuç sınavın analize dahil edilen maddeler çerçevesinde
cinsiyet açısından farklı grup öğrencilerin lehine ya da aleyhine çalışan
maddenin olmadığının göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

TEOG, Rasch analizi, madde yanlılığı, değişen madde fonksiyonu

Kaynakça

• Akalın, Ş. (2014). Kamu Personeli Seçme Sınavı genel yetenek testinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı.
• Bakan Kalaycıoğlu, D. (2008). Öğrenci Seçme Sınavı’nın madde yanlılığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulanması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Bakan Kalaycıoğlu, D. ve Kelecioğlu, H. (2011). Öğrenci Seçme Sınavının madde yanlılığı açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 3-13.
• Bekçi, B. (2007). Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme Sınavının değişen madde fonksiyonlarının cinsiyete ve okul türüne göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berberoğlu, G. (1995). Differential item functioning analysis of computation, word problem and geometry questions across gender and SES groups. Studies in Educational Evaluation, 21, 439-456.
• Bond, T.G., & Fox, C.M. (2007). Applying the Rasch model: Fundamental measurement in the human sciences. Second edition. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers London.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Camilli, G., & Shepard, L.A. (1994). Methods for identifying biased test items. Newbury Park, CA: Sage
• Demircioğlu, G. (2009). Geçerlik ve güvenirlik, ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Deveci Ateşok, N. (2008). Üniversitelerarası kurul yabancı dil sınavının madde yanlılığı bakımından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Embretson, S.E., & Reise, S.P. (2000). Item response theory for psychologists. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Ercikan, K., & Kim, K. (2009). Examining the construct comparability of the English and french versions of TIMSS. International Journal of Testing, 5(1), 23-35.
• Gamer, M., & Engelhard Jr, G. (1999). Gender differences in performance on multiple-choice and constructed response mathematics items. Applied Measurement in Education, 12(1), 29-51.
• Gao, F. (1997). DIMTEST enhancements and some parametric IRT asymptotics. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Illinois at Urbana-Champaign, Department of Statistics.
• Gelbal, S. (1994). P madde güçlük indeksi ile Rasch modelinin b parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü.
• Gök, B., Atalay Kabasakal K. ve Kelecioğlu, H. (2014). PISA 2009 öğrenci anketi tutum maddelerinin kültüre göre değişen madde fonksiyonu açısından incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 72-87.
• Görmez, M. ve Coşkun, İ. (2015). 1. Yılında temel eğitimden ortaöğretime geçiş reformunun değerlendirilmesi.(Analiz No. 114). Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Hambleton, R.K., & Swaminathan, H. (1985). Item response theory: Principle sand applications. Boston: Kluwer Academic Publishers.
• Hambleton, R.K., Swaminathan, H., & Rogers, H.J. (1991). Fundamentals of item response theory. California: Sage Publications Inc.
• Harris, A.M. & Carlton, S. T. (1993). Patterns of gender differences on mathematics items on the scholastic aptitude test. Applied Measurement In Education, 6(2), 137-151.
• Kan, A., Sünbül, Ö. ve Ömür, S.(2013). 6.-8. Sınıf seviye belirleme sınavları alt testlerinin çeşitli yöntemlere göre değişen madde fonksiyonlarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 207-222.
• Kaptan, F. (1994). Rasch modeli madde parametrelerini kullanarak en yüksek olabilirlik yöntemiyle yeteneğin kestirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 95-97.
• Karami, H. (2011). An introduction to differential item functioning. The International Journal of Educational and Psychological Assessment. September 2012, 11 (2).
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karakaya, İ. (2012). Seviye belirleme sınavındaki fen ve teknoloji ile matematik alt testlerinin madde yanlılığı açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 215-229.
• Karakaya, İ. ve Kutlu, Ö. (2012). Seviye belirleme sınavındaki Türkçe alt testlerinin madde yanlılığının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(165).
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Kelecioğlu, H., Karabay, B. ve Karabay E. (2014). Seviye Belirleme Sınavı’nın madde yanlılığı açısından incelenmesi, İlköğretim Online, 13(3), 934-953.
• Lai, J.S., & Eton, D.T. (2002). Clinically meaning full gaps. Rasch Measurement Transactions, 15(4), 850.
• Le, L.T. (2009). Investigating gender differential item functioning across countries and test languages for PISA science items. International Journal of Testing, 9(2), 122-133. doi: 10.1080/15305050902880769.
• Linacre, J.M. (2002). Differential item and test functioning. 17 Temmuz 2015 tarihinde http://www.rasch.org/rmt/rmt163g.htm. adresinden alınmıştır.
• Linacre, J.M. (2009). FACETS Rasch-model computer program (Version 3.66.0) [Computer software]. Chicago, IL: Winsteps.com.
• Linacre, J.M. (2010). Winsteps (Version 3.70.0) [Computer Software]. Beaverton, Oregon: Winsteps.com.
• Lyons-Thomas, J., Sandilands, D., & Ercikan, K. (2014). Gender differential item functioning in mathematics in four international jurisdictions. Education and Science Large-Scale Assessment Special Issue, 39(172), 20-32.
• MEB. (2011). Türk milli eğitim sisteminin örgütlenmesi-2011. 11 Mayıs 2015, http://sgb.meb.gov.tr/eurydice/index.htm.
• MEB. (2012). SBS başvuru kılavuzu. 13 Mayıs 2015 tarihinde http://oges.meb.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• MEB. (2014). 26/27 Kasım 2014 tarihli 8. sınıf I. dönem ortak sınavı soruları ve cevap anahtarı. 21 Haziran 2016 tarihinde http://www.meb.gov.tr/meb_duyuru/ adresinden alınmıştır.
• Micheels, W.J., & Karnes, M.R. (1950). Measuring education alachievement. Mc Graw-Hill.
• Öğretmen T. ve Doğan, N. (2004). OKÖSYS Matematik alt testine ait maddelerin yanlılık analizi. İnönü Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8).
• Özmen, D.T. (2014). PISA 2009 okuma testi maddelerinin yanlılığı üzerine bir çalışma. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 13(26), 147-165.
• Rasch, G. (1961). On general law sand the meaning of measurement in psychology. In Proceedings of the fourth Berkeley symposium on mathematical statistics and probability. Berkeley, CA: University of California Press.
• Schermelleh-Engel, K. & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Suna, H.E. (2012). TIMSS 2007 Fen bilimleri testindeki maddelerin dil ve cinsiyet yanlılığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Taylor, C.S., & Lee, Y. (2012). Gender DIF in Reading and Mathematics Tests With Mixed Item Formats. Applied Measurement in Education, 25(3), 246-280.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (17. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Turgut, M.F. (1995). Eğitimde ölçme değerlendirme metotları (10. Baskı). Ankara: Yargıcı Yayıncılık.
• Turgut, M.F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme değerlendirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Türkan, A. (2014). 2012- Seviye Belirleme Sınavının Rasch modeline göre cinsiyet değişkeni açısından yanlılığının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ulutaş, S. (2012). PISA 2006 fen okuryazarlığı testindeki maddelerin yanlılık bakımından araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yalçın, S, ve Tavşancıl, E. (2015). TIMSS 2011 Fen Uygulamasında Cinsiyete Göre Farklılaşan Madde Fonksiyonunu Açıklayan Değişkenler. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 14(27), 1-21.
• Yılmaz, H. (1998). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Konya: Mikro Yayınevi.
• Yurdugül, H. ve Aşkar, P. (2004a). Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavının cinsiyete göre madde yanlılığı açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 3(5), 3-20.
• Yurdugül, H. ve Aşkar, P. (2004b). Ortaöğretim kurumları öğrenci seçme ve yerleştirme sınavının, öğrencilerin yerleşim yerlerine göre, diferansiyel madde fonksiyonu açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 268-275.
• Zenisky, A.L., Hambleton, R.K., & Robin, F. (2004). DIF detection and interpretation in large-scale science assessments: Informing item writing practices. Educational Assessment, 9(1-2), 61-78.
• Zumbo, B.D. (1999). A hand book on thetheory and methods of differentia litem functioning (DIF): Logistic regression modeling as a unitary frame work for binary and Likert-type (ordinal) itemscores. Ottawa, ON: Directorate of Human Resources Researchand Evaluation, Department of National Defense.
• Zwick, R., & Ercikan, K. (1989). Analysis of differential item functioning in the NAEP. History Assessment Journal of Educational Measurement, 26(1), 55-66.
• Wu, M.L., Adams, R.J., Wilson, M.R., & Haldane, S.A. (2007). ACER ConQuest Version 2: Generalised item response modelling software [computer program]. Camberwell: Australian Council for Educational Research.