Öğretmen Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılıklarının Empatik Eğilim, Öznel İyi Oluş ve Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 1, 44 - 62, 11.04.2020

Ayten Bölükbaşı

https://doi.org/10.17860/mersinefd.640893

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının empatik eğilim ve öznel iyi oluş puanlarının kültürlerarası duyarlılık puanlarını yordamadaki katkılarını inceleyerek kültürlerarası duyarlılık puanlarının cinsiyet, öğrenim gördükleri program, yurtdışı deneyimi, algılanan yabancı dil düzeyi, farklı ülke ya da kültürlerden tanıdıklara ve yakın arkadaşlara sahip olma sosyo-demografik değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, Akdeniz Bölgesindeki bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinin farklı programlarından 253’ü (%71.3) kadın ve 102’si (%28.7) erkek olmak üzere toplam 355 öğretmen adayından oluşmaktadır. “Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği”, “Empatik Eğilim Ölçeği”, “Yaşam Doyumu Ölçeği”, “Olumlu-Olumsuz Duygu Ölçeği”, “Kişisel Bilgi Formu” kullanılarak toplanan verilerin analizinde korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın veri analizi sonuçlarına göre, öğretmen adaylarında kültürlerarası duyarlılık, empatik eğilim ve öznel iyi oluş arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca, empatik eğilim ve öznel iyi oluşun, kültürlerarası duyarlılığın anlamlı birer yordayıcısı olduğu ortaya konulmuştur. Sosyo-demografik değişkenler açısından ise öğretmen adaylarında kültürlerarası duyarlılıkta cinsiyete göre anlamlı farklılaşma tespit edilmezken öğrenim gördükleri program, yurtdışı deneyimi, algılanan yabancı dil düzeyi, farklı ülke ya da kültürlerden tanıdıklara ve yakın arkadaşlara sahip olma değişkenleri açısından anlamlı farklılaşma tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

: kültürlerarası duyarlılık, empatik eğilim, öznel iyi oluş, öğretmen adayları

Kaynakça

• Abaslı, K. (2018). Kültürlerarası duyarlılık ve empati arasındaki ilişkilerin Türk ve uluslararası öğrenci görüşlerine göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 11(2), 11-23.
• Abaslı, K. ve Polat, Ş. (2019). Öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık ve kültürel zekaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1) 193–202.
• Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 29-42.Anderson, P., Lawton, L., Rexeisen, R. ve Hubbard, A. (2006). Short-term study abroad and intercultural sensitivity: A pilot study. International Journal of Intercultural Relations, 30, 457–469.
• Argyle, M., Martin, M. ve Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. J. P. Forgas ve J. M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: An international perspective içinde (s. 189- 203). Amsterdam: North Holland, Elsevier Science.
• Aspy, D. N. (1975). Helping teachers discover empathy. Humanist Educator, 14(2), 56–62.
• Aydın, B. ve Şahin, M. (2017). Psikolojik Danışman Adaylarında Kültürel Duyarlılığı Yordayan Bazı Değişkenler. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 64-77.
• Bayles, P. P. (2009). Assesing the intercultural sensitivity of elementary teachers in bilingual schools in Texas school district (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Minnesota Üniversitesi.
• Bekiroğlu, O. ve Balcı, Ş. (2014). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: İletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 35, 429-459.
• Bhavnagri, N. P. (2001). The global village: Migration and education. Childhood Education, 77(5), 256-259.
• Bennett, M.J. (1998). Intercultural communication: A current perspective. M. J. Bennett (Ed.), Basic concepts of intercultural communication: Selected readings içinde (s. 1-34). Boston, MA: Intercultural Press.
• Bennett, J., Bennett, M. ve Allen, W. (2003). Developing intercultural competence in the language classroom. D. Lange ve M. Paige (Ed.), Culture as the Core: Perspectives on culture in second Language learning içinde (s. 237-270). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Black, H. ve Phillips, S. (1982). An intervention program for the development of empathy in student teachers. The Journal of Psychology, 112, 159–168.
• Bulduk, S., Usta, E. ve Dinçer, Y. (2017). Kültürlerarası duyarlılık ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 73-77.
• Burnett, J., Hamel, D. ve Long, L. (2004). Service learning in graduate counselor education: Deevloping multicultural counseling. Journal of Multicultural Counseling and Development, 32, 190-191.
• Byram, M. (1989). Cultural studies in foreign language education. Great Britain: Multilingual Matters Ltd.
• Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (1996). Intercultural communication competence: A synthesis. B. B. Burleson (Ed.), Communication Yearbook 19 içinde. (s.358-383). California: Sage Publications.
• Chen, G. M. (1997, Ocak). A Review of the Concept of Intercultural Sensitivity. PACA, Hawaii.
• Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (2000). The development and validation of the intercultural sensitivity scale. Human Communication, 3(1), 1–15.
• Çiloğlan, F. ve Bardakçı, M. (2019). The relationship between intercultural sensitivity and English language achievement. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(3), 1204-1214.
• Deitch Feshbach, N. ve Feshbach, S. (2009). Empathy and education. J. Decety ve W. Ickes (Ed.), The Social Neuroscience of Empathy içinde (s.85-97). The United States: MIT Press.
• Demir, S. ve Üstün, E. (2017). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yüzyıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 182-204.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-75.
• Diener, E. ve Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: Unlocking the mysteries of psychological wealth. Malden, MA: Blackwell Publishing.Diener, E., Emmons, R. E., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
• Diener, E. ve Seligman, M. (2002). Very happy people. American Psychological Society, 13(1), 81-84.
• Diener, E. ve Tov, W. (2007). Subjective well-being and peace. Journal of Social Issues, 63(2), 421-440.
• Dolby, N. (2012). Rethinking multicultural education for the next generation: The new empathy and social justice. New York: Routledge.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 155-190.Dökmen, Ü. (1994). İletişim çatışmaları ve empati. Remzi Kitabevi. İstanbul.
• Erdoğan, B. (2018). Sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılıkları ve çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Fritz, W., Mollenberg, A. ve Chen, G. M. (2002). Measuring intercultural sensitivity in different cultural contexts. Intercultural Communication Studies, 11(2), 165-176.
• Egelioğlu Çetişli, N., Işık, G., Özgüven Öztornacı, B., Ardahan, E., Özgürsoy Uran, B. N., Top, E. D. ve Ünsal Avdal, E. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin empati düzeylerine göre kültürlerarası duyarlılıkları. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 27-33.
• Ekong, G., Kavookjian, J. ve Hutchison, A. (2017). Predisposition for empathy, intercultural sensitivity, and intentions for using motivational interviewing in first year pharmacy students. American Journal of Pharmaceutical Education,81(8), 65-72.
• Gay, G. (2010). Acting on beliefs in teacher education for cultural diversity. Journal of Teacher Education, 61(1/2), 143–152.
• Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15(46), 19-26.
• Gertsen, M. C. (1990). Intercultural competence and expatriates. The International Journal of Human Resource Management, 1(3), 341-362.
• Gordon, S. R. ve Mwavita, M. (2018). Evaluating the international dimension in an undergraduate curriculum by assessing students’ intercultural sensitivity. Studies in Educational Evaluation, 59, 76–83.
• Güler, B. E. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde “öğretmen” unsuru. International Journal of Social Science, 5(2), 129-134.
• Güner, A. ve Levent, A. F. (2018). Halk eğitimi merkezlerinde çalışan öğretmenlerin kültürler arasi duyarlılık düzeyleri ile empatik eğilimleri arasındaki ilişki. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi,3(2), 968-984.
• Hammer, M. R., Bennett, M. J. ve Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 421–443.
• Helmer, J. (2007). Factors influencing the referral of English language learners within an international elementary school: A mixed methods approach (Yayımlanmamış doktora tezi). Minnesota Üniversitesi. Erişim adresi: https://www.proquest.com/libraries/academic/dissertations-theses/
• Hermans, P. (2002). Intercultural education in two teacher-training courses in the North of the Netherlands. Intercultural Education 13(2), 183–99.
• Hollins, E. (2015). Culture in school learning: Revealing the deep meaning. New York, NY: Taylor and Francis.
• Holme, K., Petri, N.ve Kirsi, T. (2009). Relationship of gender and academic achievement to Finnish students’ intercultural sensitivity. High Ability Studies, 20(2), 187-200.
• Howard, G. (2006). We can’t teach what we don’t know: White teachers, multiracial school. New York, NY: Teacher College Press.
• Jackson, J. (2008). Globalization, internationalization, and short-term stays abroad. International Journal of Intercultural Relations, 32(4), 349–358.James, M. (2008). Interculturalism: Theory and policy. London: The Baring Foundation.
• Jones, T. G. (2002). Relationship between pre-service teachers’ beliefs about second language learning and prior experiences with non-English speakers. L. Minaya-Rowe, (Ed.), Teacher training and effective pedagogy in the context of student diversity içinde, 39–64. Greenwich, CT:IAP Information Age Publishing.
• Kahneman, D. ve Krueger, A. B. (2006). Developments in the measurement of subjective well-being. Journal of Economic Perspectives, 20, 3-24.
• Korkmaz-Aslan, G., Kartal, A., Turan, T., Taşdemir-Yiğitoğlu, G. ve Kayan, S. (2019). Intercultural sensitivity of university students studying at health-related departments and some associated factors. FNJN Florence Nightingale Journal of Nursing, 27(2), 188-200.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Köse, S., Tetik, S. ve Ercan, C. (2001). Örgüt Kültürünü Oluşturan Faktörler. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 219-242.
• Kürtüncü, M., Arslan, N., Çatalçam, S., Yapıcı, G. ve Hırçin, G. (2018). Yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşirelerin kültürlerarası duyarlılıkları ile sosyo-demografik özellikleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 20(1), 44-56.
• Ladson-Billings, G. (2006). Yes, but how do we do it? Practicing culturally relevant pedagogy. J. Landsman ve C. W. Lewis (Eds.), White teachers/diverse classrooms: A guide to building inclusive schools, promoting high expectations, and eliminating racism (s. 29–42). Sterling, VA: Stylus.
• Lucas, R. E. ve Diener, E. (2008). Personality and Subjective Well-Being. O. P. John, R. W. Robins ve L. A. Parwin (Ed.), Handbook of Personality: Theory and research içinde. (s.795-814). New York: The Guilford Press
• McAllister, G. ve Irvine, J. (2000). Cross cultural competency and multicultural teacher education. Review of Educational Research, 70(1),2–34.
• McAllister, G. ve Irvine, J. J. (2002). The role of empathy in teaching culturally diverse students: A qualitative study of teachers’ beliefs. Journal of Teacher Education, 53(5), 433–443.
• McAllister, G. ve Irvine, J. J. (2002). The role of empathy in teaching culturally diverse students: A qualitative study of teachers’ beliefs. Journal of Teacher Education, 53(5), 433–443.
• Menardo, D. A. (2017). Mindfulness, empathy and intercultural sensitivity amongst undergraduate students (Yayımlanmamış doktora tezi) Alliant International Üniversitesi, California. Erişim adresi: http://eric.ed.gov/?id=ED577814
• Meydanlıoğlu, A., Arıkan, F. ve Gözüm, S. (2015). Cultural sensitivity levels of university students receiving education in health disciplines. Advances in Health Sciences Education, 20(5), 1195-1204.
• Micó-Cebrián P. ve Cava, M. J. (2014) Intercultural sensitivity, empathy, self-concept and satisfaction with life in primary school students. Journal for the Study of Education and Development, 37(2), 342-367.
• Micó-Cebrián, P., Cava, M. J. ve Buelga, S. (2019). Sensibilidad intercultural y satisfacción con la vida en alumnado autóctono e inmigrante. Educar, 55(1), 39-57.
• Milner, H. R. (2010a). Start where you are, but don’t stay there. Cambridge: Harvard University Press.
• Milner, H. R. (2010b). What does teacher education have to do with teaching: Implications for diversity study? Journal of Teacher Education, 61(1–2), 1118–1131.Otten, M. (2003). Intercultural learning and diversity in higher education. Journal of Studies in International Education, 7(12), 12–26.
• Öğüt, N. (2017). Kültürlerarasi duyarlılık düzeyi ile etnikmerkezcilik, yaşam doyumu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Öğüt, N. ve Olkun, E. O. (2018). Üniversite öğrencilerinin kültürlerarasi duyarlilik düzeyi: Selçuk Üniversitesi örneği, Selçuk İletişim, 11(2), 54-73.
• Pavot, W. ve Diener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5, 164–172.
• Porter, R.ve Samovar, L. (1982). Communicating interculturally. R. Porter ve L. Samovar (Ed.), Intercultural communication: A reader içinde. Belmont. CA: Wadsworth.Ruan, J. (2014). Using the ABCs to support intercultural understanding. C. Finkbeiner, A. Lazar ve P. Schmidt (Ed.), Getting to know ourselves and others: A less travelled path to intercultural understanding . Literacy, language and learning series içinde. Information Age Publishing: Charlotte, NC.
• Spinthourakis, J. A., Karatzia-Stavlioti, E. ve Roussakis, Y. (2009). Pre-service teacher intercultural sensitivity assessment as a basis for addressing multiculturalism. Intercultural Education, 20(3), 267-276.
• Spitzberg, B. H. ve Changnon, G. (2009). Conceptualizing intercultural competence. D. K. Deardorf (Ed.), The SAGE Handbook of Intercultural Competence içinde (s. 2-52). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Sue, D. W. ve Sue, D. (2012). Counseling the culturally diverse: Theory and practice. New York, NY: John Wiley & Sons. Talib, M. T. (2006). Why is it so hard to encounter diversity? M. T. Talib (Ed.), Diversity – a challenge for educators. Research on Educational Sciences 27 içinde (s. 139–156). Turku: Finnish Educational Research Association.
• Taylor, S. E., Peplau, L. A. ve Sears, D. O. (2012). Sosyal psikoloji. Kişilerarası Sevgi ve Çekicilik içinde (s.248). İmge Kitabevi, Ankara.
• Tettegah, S. ve Anderson, C. J. (2007). Pre-service teachers’ empathy and cognitions: Statistical analysis of text data by graphical models. Contemporary Educational Psychology, 32(1), 48–82.
• Tov, W. ve Diener, E. (2008). The well-being of nations: Linking together trust, cooperation, and democracy. B. A. Sullivan, M. Snyder, ve J. L. Sullivan (Eds.), Cooperation: The political psychology of effective human interaction içinde (s. 323-342). Malden, MA: Blackwell
• Tuncel, İ. ve Arıcıoğlu, A. (2018). The Factors affecting the intercultural sensitivity perception level of psychological counseling and guidance students. International Education Studies, 11(3), 61-69.
• Ward, C. (2001). The A, B, Cs of acculturation. D. Matsumoto (Ed.), The Handbook of Culture and Psychology içinde (s. 411–445). Oxford: Oxford University Press.
• Watson, D., Clark, L.A. ve Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measure of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070.
• Ünlü, İ. ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çok kültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 287-302.
• Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeylerini etkileyen etmenler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vilà, R. (2010). La competencia comunicativa intercultural en alumnos de Enseñanza Secundaria de Catalunya. Revista Electrónica de Investigación y Didáctica, 3, 88-108.
• Westrick, J. M., Celeste, Y. ve Yuen, M. (2007). The intercultural sensitivity of secondary teachers in Hong Kong: A comparative study with implications for professional development. Intercultural Education, 18(2) 129-145.
• Yılmaz, F. ve Göçen, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kültürlerarası duyarlılık hakkındaki görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 374-392.
• Yuen, C. Y. M. ve Grossman, D. L. (2009). The intercultural sensitivity of student teachers in three cities. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 39(3),349–365.