YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERİN BULUNDUĞU İLKOKULLARDA İSTENMEYEN ÖĞRENCİ DAVRANIŞLARININ NİTEL AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 223, 299 - 322, 15.08.2019

Adnan Delen , M. Hanifi Ercoşkun

Öz

Bu araştırma, Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan öğrenim çağındaki

geçici koruma kapsamına alınan yabancı uyruklu çocukların, öğrenim gördükleri

sınıflarda oluşan istenmeyen davranışların gerçekleşme düzeylerini ve nedenlerini

incelemek amacıyla yapılmıştır. Sınıf öğretmenleri ve yabancı uyruklu

öğrencilere Türkçe öğretmek için görevlendirilen Türkçe öğreticilerinden gönüllü

33 öğretmenle yarı yapılandırılmış görüşme formu doğrultusunda görüşmeler

yapılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin analizi sonucunda; yabancı uyruklu

öğrencilerin Türk okullarına alınmasıyla; öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci

ilişkilerinin daha çok “olumsuz”; sağlık, güvenlik ve sınıf disiplininin az da olsa

“olumlu” etkilendiği yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Yabancı uyruklu öğrencilerin,

sözel derslerde dersi anlamadıkları ve boş kaldıkları için istenmeyen davranışlar

sergiledikleri saptanmıştır. Öğretmenler, istenmeyen davranışlara karşı

daha çok; veli ile işbirliği kurma, öğrencinin sorunlarıyla yakından ilgilenme,

öğrencileri ortak etkinliklere katma gibi yöntemleri tercih ettikleri ve uyguladıkları

müdahale yöntemlerini genellikle “etkili” buldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Yabancı uyruklu öğrencilerin Türk okullarına alınmasının, yabancı uyruklu öğrencilerin

akademik başarılarına “olumlu”, Türk öğrencilerin akademik başarılarına

“olumsuz” etki ettiği görüşü ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geçici eğitim merkezi (GEM), yabancı uyruklu öğrenci, Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Bulunduğu İlkokullarda İstenmeyen Öğrenci Davranışların...

Kaynakça

• AFAD (2017). Göç raporu. http://www.goc.gov.tr/files/files/2016_goc_raporu_.pdf adresinden 20/08/2017’de alınmıştır.
• AFAD (2017a). Geçici barınma merkezlerinde son durum.https://www.afad.gov.tr/tr/2374/Barinma-Merkezlerinde-Son-Durum adresinden 20/08/2017’de alınmıştır.
• Arslan, H. (2007). İlköğretim okullarında istenmeyen davranışların düzeltilmesinde ödül ve cezanın öğrenci davranışları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Buz, S. (2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), 1-14.
• Can, N. (1996). Türkiye’de yüksek öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sorunları ve örgütsel yapı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 503-512.
• Doğan, S. (2011). Genel lise öğrencilerinin algılarına göre okul tahripçiliği ile okul iklimi arasındaki ilişki.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Ankara.
• Gülteke, M. (2012). Sınıf öğretmenlerinin matematik özel alan Yeterlikleri ile ilgili görüşlerinin analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Kara, P. ve Korkut, R. (2010). Türkiye’de göç, iltica ve mülteciler. Türk İdare Dergisi, 2(1),
• 153-162. Karakaş, N. B. (2005). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinde gözlenen istenmeyen davranışlar ve öğretmenlerin bunlarla başa çıkma yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal BayarÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Kıroğlu, K., Kesten, A. ve Elma, C. (2010). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyo-kültürel ve ekonomik sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 26-39. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/viewFi-le/1002000065/1002000057 15/12/2017 tarihinde alınmıştır.
• MEB (2014). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. 2014/21sayılı yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri genelgesi http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yabyonegiogr_1/yabyonegi- ogr_1.html adresinden 07/03/2017’de alınmıştır.
• MEB (2016). MEB ile AB Türkiye delegasyonu arasında proje anlaşması. http://www.meb.gov. tr/meb-ile-ab-turkiye-delegasyonu-arasinda-proje-sozlesmesi-imzalandi/haber/11980/ tr adresinden 05/01/2017’de alınmıştır.
• MEB (2016a). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’nün (16.05.2016 tarih ve 89505372-601- E.547077 sayılı yazı) Göç ve Acil Durum Eğitim Daire Başkanlığı’nın Kuruluşu. http:// hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_05/18020117_gocveacildurumegitimdb.pdf adresinden 08/03/2017’de alınmıştır.
• MEB (2016b). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. Yabancı uyruklu öğrencilerin Türk eğitim sistemine entegrasyonunun desteklenmesi projesi, http://pictes.meb.gov.tr/www/pro- jemiz/icerik/35, adresinden 08/03/2017’de alınmıştır.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455. http://ilkogretimonline.org. tr/vol7say2/v7s2m15.pdf adresinden 10/01/2018’de alınmıştır.
• Şeker, B. D. & Sirkeci, I. (2015). Challenges for refugee children at school in Eastern Turkey. Economics and Sociology, 8(4), 122-133. DOI: 10.14254/2071-789X.2015/8-4/9
• Tadesse, S. (2014). Parent involvement: Perceived encouragement and barriers to African refugee parent and teacher relationships. Childhood Education, 90(4), 298-305. DOI: 10.1080/00094056.2014.937275.
• Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Topsakal, C., Merey, Z. ve Keçe, M. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma, www.sosyalarastirmalar.com adresinden 10/01/2018’de alınmıştır, ISSN: 1307-9581.