TUTUMLULUK DEĞERİNİN KAZANDIRILMASI BAĞLAMINDA YAPILAN UYGULAMAYA İLİŞKİN VELİ VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 232, 199 - 223, 24.11.2021

Taha Şenel Hüseyin Çalışkan Yusuf Yıldırım

https://doi.org/10.37669/milliegitim.743160

Öz

Bu çalışmada velilerin değer eğitimi etkinlikleri hakkındaki düşüncelerinin ve tutumluluk değerinin kazandırılması amacıyla yapılan “benim param benim kumbaram” etkinliği hakkındaki görüşlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Etkinlik beşinci sınıfta öğrenim gören 30 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışma grubu 7 erkek ve 14 kadın veliden ve 16 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Görüşmeler esnasında ansal sondalar kullanılarak veriler zenginleştirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olan olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Katılımcıları izniyle yapılan ses kayıtları görüşmelerin ardından yazıya aktarılmıştır. Görüşme dökümleri betimsel analiz yöntemi kullanılarak araştırmacılar tarafından çözümlenmiştir. Çözümlenen verilerin iki alan uzmanı tarafından incelenmesinin ardından uzmanlardan gelen dönütler ışığında kodlamalarda düzeltmeler yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre veliler değerler eğitiminin gerekli olduğunu düşünmektedir. Araştırma sonuçları velilerin kendilerinin de değer eğitimi yapmaya çalıştıklarını ancak kendilerini bu alanda yeterli bulmadıklarına işaret etmektedir. Veliler okullardaki değerler eğitimi çalışmalarından öncelikle; öğrencilerin değerleri hayata aktarabilmeleri, öğrencilerin değerler hakkında bilinç kazanmasının sağlanması,öğrencilerin iyi yetişmesini beklemektedirler. Çalışma sonuçları; velilerin “benim param benim kumbaram” etkinliğini beğendiklerini, çocukları için faydalı olduğuna kanaat getirdikleri ve bu etkinlikle öğrencilerin birçok kazanım elde ettiklerine inandıklarını göstermektedir. Veliler etkinlik neticesinde çocuklarının; bir hedefe ulaşmak amacıyla istek ve ihtiyaçlarını öteleyebildiklerini, gereksiz para harcamaktan kaçındıklarını, hedeflerine ulaşmak için daha fazla güdülendiklerini ve savurganlık davranışlarının azaldığını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

değer eğitimi, tutumluluk değeri, öğrenci, veli

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. A.Öcal., B.Tay (Ed.), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi içinde (s.335-360). Ankara: Pegem Yayınları.
• Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.
• Aktepe, V., Tahiroğlu, M. (2016). Değerler eğitimi yaklaşımları ve etkinlik örnekleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, 361-384.
• Aladağ, S. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini kazanma düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. Z., Gürler, Ş. A. (2012). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Berkant, H. G., Efendioğlu, A., & Sürmeli, Z. (2014). Değerler Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5).
• Berkowitz, M. W., Bier, M. C. (2005). Character Education: Parents as Partners. Educational Leadership, 63(1), 64-69.
• Batten, G. P. (2015). Consumer Socialization in Families: How Parents Teach Children about Spending, Saving, and the Importance of Money (Doctoral dissertation, Virginia Tech). (Order No. 10593037). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1897488834). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/1897488834?accountid=13654
• Bocock, R. (2005). Tüketim,(Çev: İrem Kutluk), Dost Yayınları 2. Baskı, Ankara.
• Brogan, B. R., Brogan, W. A. (1999, December). The formation of character: A necessary goal for success in education. In The Educational Forum (Vol. 63, No. 4, pp. 348-355). Taylor & Francis Group.
• Caduto, M. (1983). A review of environmental values education. The Journal of Environmental Education, 14(3), 13-21.
• Dereli-İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi: Sosyal beceri, psiko-sosyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268.
• Dilmaç, B., Ekşi, H. (2007). Değerler eğitiminde temel tartışmalar ve temel yaklaşımlar. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 14, 21-29.
• Elden, M., Ulukök, Ö. (2006). Çocuklara yönelik reklamlarda denetim ve etik. Küresel iletişim dergisi, 2, 1-23.
• Ersoy, S . (2008). Çocuklara Para Yönetimini Öğretmede Ebeveyn Rehberliği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (15), 140-157. Retrieved from http://dergipark.org.tr/sakaefd/issue/11211/133894
• Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169–202. https://doi.org/10.1080/713657146
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=tasarruf
• Kirschenbaum, H. (1992). A comprehensive model for values education and moral education. Phi Delta Kappan, 74, 771 - 776. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/20404767
• Kupchenko, I. ve Parsons, J. (1987). Ways of teaching values: an outline of six values approaches. ERİC veri tabanından erişildi. (ERĠC No: ED288806). Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED288806.pdf
• Levias, S. R. (2010). Quantitative practices and adolescent learning in family financial decision making: Findings and implications from an ethnographic study (Order No. 3431679). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (808244874). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/808244874?accountid=13654
• Martin, A.ve Oliva, J.C. (2001). Teaching Children About Money: Applications of Social Learning and Cognitive Learninig Devolopmental Theories. Journal of Family and Consumer Sciences, 93(2), 26-29.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı) (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Moore, A. L. (2005). A case study of how an elementary school aged student perceives and responds to character education (Doctoral Thesis). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 3168834)
• Müfredat: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354
• OECD. (2012). PISA 2012 Results: Students and Money: Financial Literacy Skills for the 21st Century (Volume VI). PISA, OECD Publishing.
• Özkale, A. (2018). Finansal okuryazarlık ve matematiksel okuryazarlık perspektifinde Türkiye ve Kanada (Ontarıo) öğretim programlarının incelenmesi ve bir model önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Pathania, A. (2011). Teachers’role in quality enhancement and value education. Academe, 14 (1), 19 - 26. Erişim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/4607/3f6d19c00cdb06b574349c6000b41431bc9b.pdf
• Sanchez, T. R. (1998). Using stories about heroes to teach values. Clearing Hause For Social Studies. ERİC veri tabanından erişildi. (ERİC No: ED424190). Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED424190.pdf
• Selvitopu, A., Taş, A. ve Bora, V. (2015). Ortaöğretim öğrencilerine kazandırılması gereken değerlere ilişkin velilerin okuldan beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 979-994. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209814
• Superka, D. P. ve Johnson, P. L. (1975). Values education: approaches and materials. ERİC veri tabanından erişildi. (ERİC No: ED103284) Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED103284.pdf
• Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of social issues, 50 (4), 19-45. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1994.tb01196.x
• Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 9 (3), 1499-1542. Erişim adresi: http://openaccess.ahievran.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12513/204/ba yramtay.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Thompson, W. G. (2002). The effect of character education on student behaviour (Doctoral Thesis). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No. 3083440)
• Ünlü, İ, Kaşkaya, A . (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Değer Eğitimine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7 (4), 2656-2679. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/teke/issue/42447/511222
• Yalar, T., Yelken, T. Y. (2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 79-98.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Seçkin Yayınları. Ankara
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları. Ankara
• Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers. A phenomological approach. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165- 184
• Yıldırım, Y. (2014). Ortaokul 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyi ile sosyal tutumlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 378617)
• Yıldırım, Y. (2019). Okul dışı etkinlik temelli değerler eğitimi programının etkin vatandaşlık değerlerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim Öğrenci Velilerinin Okullarda Kazandırılmasını Arzuladığı Değerler. Değerler eğitim dergisi. Cilt 8, No. 19, 207-223
• Zwarthoed, D. (2015). Creating frugal citizens: The liberal egalitarian case for teaching frugality. Theory and Research in Education, 13(3), 286–307. https://doi.org/10.1177/1477878515606620