Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Okuma Güçlüğü Olan Öğrencilere Yönelik Okuma Becerileri Programı Geliştirme Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 244, 2109 - 2148, 01.11.2024
https://doi.org/10.37669/milliegitim.1257328

Öz

Bu çalışmada, okuma güçlüğü olan öğrencilere yönelik akıcı okuma ve okuduğunu anlama programını geliştirmek amacıyla öğretmen ve aile görüşleri incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgubilim desenine göre desenlenmiştir. Araştırma verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma bulgularında; öğretmen deneyimleri, öğrenci özellikleri, kullanılan yöntem-teknik ve materyaller, öğretmenlerin öz yeterlik duygusu, öğretmenlerin ve ailelerin destek ihtiyaçları olmak üzere beş temaya ulaşılmıştır. Öğretmenlerin görüşlerinin en çok öz yeterlik duygusu temasında çeşitlendiği görülmüştür. Öğretmenlerin ve ailelerin görüşlerinin en çok yoğunluk gösterdiği tema ise destek ihtiyaçlar teması olmuştur. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin, öğrenciye yeterli zaman ayırma ve müfredatı yetiştirme konusunda zorlandıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin; öğrencinin en iyi nasıl öğrendiğini öğrenmeye, okuma sürecinin işlemsel süreçlerini öğrenmeye, etkili yöntem ve teknikleri öğrenmeye, öğrencilerin seviyesine uygun okuma ve okuduğunu anlama metinlerine gereksinim duyduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • Ahmed, Y., Miciak, J., Taylor, W. P., and Francis, D. J. (2022). Structure altering effects of a multicomponent reading intervention: An application of the direct and inferential mediation (DIME) model of reading comprehension in upper elementary grades. Journal of Learning Disabilities, 55(1), 58- 78. https://doi.org/10.1177/0022219421995904
  • Akçamete, G., Gürgür, H., ve Arzu, K. I. Ş. (2003). Kaynaştırma programlarına yerleştirilen özel gereksinimli öğrencilerin okuma yazma becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(02), 39-53. https://doi.org/10.1501/ Ozlegt_0000000206
  • American Psychiatric Association, DSM-5 Task Force. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. American Psychiatric Publishing, Inc. https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596 Arık, F. H. (2021). Okuma gelişim programının okuma güçlüğü üzerindeki etkisi: Biçimlendirici deneme araştırması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi
  • Atanga, C., Jones, B. A., Krueger, L. E., and Lu, S. (2020). Teachers of students with learning disabilities: Assistive technology knowledge, perceptions, interests, and barriers. Journal of Special Education Technology, 35(4), 236-248. https://doi.org/10.1177/0162643419864858
  • Balcı, E. (2019). Disleksi hakkında öğretmen görüşleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 162-179. https://doi.org/10.12984/ egeefd.453922
  • Balıkçı, Ö. S. (2020). Okumayı geliştirme programının (OGEP) özel öğrenme güçlüğü olan ilkokul öğrencilerinin okuma becerileri ve motivasyonları üzerindeki etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • Baran, B. (2023). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin, okuma akıcılığının geliştirilmesinde kullanılan müdahale paketinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
  • Başar, M., ve Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027934
  • Bayrakçı, M., ve Susam, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin özelliklerine ve eğitimlerine yönelik görüşleri. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 45-56. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1856609
  • Birol, Z. N., ve Aksoy Zor, E. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü tanılı öğrencileriyle yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 38(3), 887- 918. https://doi.org/10.17152/gefad.400054
  • Bozan, S., ve Ekinci, A. (2020). Öğretmenlerin mesleklerinin ilk yıllarında sınıf yönetiminde yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 137-153. https://doi. org/10.24106/kefdergi.3480
  • Busch, T. W., Pederson, K., Espin, C. A., and Weissenburger, J. W. (2001). Teaching students with learning disabilities: Perceptions of a first-year teacher. The Journal of Special Education, 35(2), 92-99. https://doi. org/10.1177/002246690103500204
  • Camahalan, F. M. G. (2006). Effects of a metacognitive reading program on the reading achievement and metacognitive strategies of students with cases of dyslexia. Reading Improvement, 43(2), 77-94. https://eric. ed.gov/?id=EJ765508
  • Can, B., ve Yavuz, S. A. (2017). Okuma-yazma güçlüğü: Kimin için?. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 86-113. https://doi. org/10.29065/usakead.300983
  • Catts, H. W., and Adlof, S. (2011). Phonological and other language deficits associated with dyslexia. Brady, S. A., Braze, D., ve Fowler, C. A. (Edt.), Explaining individual differences in reading: Theory and evidence içinde (s 137–51). Psychology Press.
  • Çakıroğlu, O. (2015). İlkokul türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin öğrenme güçlüğü olan öğrenciler açısından değerlendirilmesi. Ilkogretim Online, 14(2). https://doi.org/10.17051/ io.2015.31984
  • Çoğaltay, N., ve Çetin, İ. (2020). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yeterlilikleri: Nitel bir araştırma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 126-140. https://dergipark.org.tr/en/pub/ egitim/issue/53591/709700
  • Dadandi, I., ve Dadandi, P. U. (2015). Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda derse giren Türkçe öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 509- 532. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/issue/22565/241091
  • Daniel, J., Vaughn, S., Roberts, G., and Grills, A. (2022). The importance of baseline word reading skills in examining student response to a multicomponent reading intervention. Journal of Learning Disabilities, 55(4), 259-271. https://doi.org/10.1177/00222194211010349
  • Demirok, M. S., ve Akçam, A. (2019). Özel gereksinimli çocukların okuma yazma öğrenmelerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 2(4), 85-97. https://dergipark.org.tr/en/pub/kaid/ issue/43666/535569
  • Deno, S. L. (1985). Curriculum-based measurement: The emerging alternative. Exceptional Children, 52(3), 219-232. https://doi. org/10.1177/001440298505200303
  • Denton, C. A., Hall, C., Cho, E., Cannon, G., Scammacca, N., and Wanzek, J. (2022). A meta-analysis of the effects of foundational skills and multicomponent reading interventions on reading comprehension for primary-grade students. Learning and Individual Differences, 93, 102062- 102062. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2021.102062
  • Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33. https:// dergipark.org.tr/en/pub/oyea/issue/20479/218123
  • Doğuyurt, M. F., ve Doğuyurt, S. B. (2016). Okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma: Bir eylem araştırması. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(14), 0-0. https://dergipark.org.tr/en/pub/ egitimvetoplum/issue/32111/355986
  • Ege, B. (2019). Okuma güçlüğünün giderilmesinde akıcı okuma stratejilerinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bayburt Üniversitesi. Ertaş, H. C. (2022). Okul öncesi öğretmenlerin öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Fırat, T., ve Koçak, D. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğünün tanımına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 915-931. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-431461
  • Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., and Barnes, M. A. (2018). Learning disabilities: From identification to intervention. Guilford Publications.
  • Fuchs, L. S., Fuchs, D., Hosp, M. K., and Jenkins, J. R. (2001). Oral reading fluency as an indicator of reading competence: A theoretical, empirical, and historical analysis. Kame’enui, E. J., ve Simmons, D. C. (Edt.),
  • The role of fluency in reading competence, assessment, and instruction içinde (s 239-256). Routledge.
  • Görgün, B., ve Melekoğlu, M. A. (2019). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmeye yönelik bir okuma destek programının geliştirilmesi. İlköğretim Online, 698-713. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.562034
  • Gözütok, F., Ulubey, Ö., Yılmaz, G., Hamsi, M., ve Dinçer, A. (2015). İlköğretim 1. sınıf Türkçe dersi öğretmen ve öğrenci kitaplarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(4), 1159-1178. https://doi. org/10.17051/io.2015.01712
  • Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Houck, C. K., Geller, C. H., and Engelhard, J. (1988). Learning disabilities teachers’ perceptions of educational programs for adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 21(2), 90-97. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/002221948802100205
  • International Dyslexia Association [IDA] (2014). Definition of dyslexia. https://dyslexiaida.org/definition-of-dyslexia
  • Kalsoom, T., Mujahid, A. H., and Zulfqar, A. (2020). Dyslexia as a learning disability: Teachers’ perceptions and practices at school level. Bulletin of Education and Research, 42(1), 155-166. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ1258036.pdf
  • Karataş, K. D. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimi hakkındaki görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
  • Kavale, K. A., and Reese, J. H. (1991). Teacher beliefs and perceptions about learning disabilities: A survey of Iowa practitioners. Learning Disability Quarterly, 14(2), 141-160. https://doi.org/10.2307/1510520
  • Keskin, H., ve Akyol, H. (2014). Yapılandırılmış okuma yönteminin okuma hızı, doğru okuma ve sesli okuma prozodisi üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 107-119. https://www.anadiliegitimi.com/en/ download/article-file/14905
  • Knight, C. (2018). What is dyslexia? An exploration of the relationship between teachers’ understandings of dyslexia and their training experiences. Dyslexia, 24(3), 207-219. https://doi.org/10.1002/dys.1593
  • Kocabıyık, O. O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66. https://dergipark.org.tr/en/pub/trkefd/issue/21483/230242
  • Kodan, H. (2020). Okuma güçlüğüne ilişkin öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 204-222. https://doi.org/10.35675/ befdergi.644534
  • Kormos, J., and Kontra, E. H. (2008). Hungarian teachers’ perceptions of dyslexic language learners. Kormos, J., ve Kontra, E. H. (Edt.). Language learners with special needs: An International Perspective içinde (s 189- 213). Multilingual Matters.
  • McBreen, M., and Savage, R. (2022). The impact of a cognitive and motivational reading intervention on the reading achievement and motivation of students at-risk for reading difficulties. Learning Disability Quarterly, 45(3), 199-211. https://doi.org/10.1177/0731948720958128
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, 07.07.2018 tarih ve 30471 Sayılı Resmî Gazete.
  • Muin, J. A., Riyanto, R., and Wibowo, S. B. (2020). Teacher competencies for dyslexia students. Universal Journal of Educational Research, 8(3), 904- 908. https://doi.org/10.13189/ujer.2020.080322
  • National Reading Panel [NRP] (2000). Report of the national reading panel: Teaching children to read: An evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction: Reports of the subgroups. National Institute of Child Health and Human Development, National Institutes of Health, Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
  • Oakland, T., Black, J. L., Stanford, G., Nussbaum, N. L., and Balise, R. R. (1998). An evaluation of the dyslexia training program: A multisensory method for promoting reading in students with reading disabilities. Journal of Learning Disabilities, 31(2), 140-147. https://doi. org/10.1177/002221949803100204
  • O’Brien, B. A., Mansfield, J. S., and Legge, G. E. (2005). The effect of print size on reading speed in dyslexia. Journal of Research in Reading, 28(3), 332-349. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2005.00273.x
  • Öncü, B. (2023). Okuma güçlüğünün giderilmesinde akıcı okumayı geliştirme müdahale programının (AGEP) etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Özdemir, D. (2022). Özel öğrenme güçlüğü tanısına sahip kaynaştırma öğrencilerinin sınıftaki sosyal uyumlarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Biruni Üniversitesi.
  • Özkubat, U., Sanır, H., ve Özmen, E. R. (2021). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilere yönelik yapılan öğretimsel uyarlamalara ilişkin öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 881-900. https://doi.org/10.31592/aeusbed.979746
  • Padeliadu, S., Giazitzidou, S., and Stamovlasis, D. (2021). Developing reading fluency of students with reading difficulties through a repeated reading intervention program in a transparent orthography. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 19(1), 49-67. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ1295344.pdf
  • Pantazidou, C., Vega-Gea, E., and Requena, B. S. (2021). Relation between teachers’ perception of language skills and social behaviors of students with dyslexia in Central Macedonia (Greece). Educational Sciences: Theory & Practice, 21(1), 1-17. https://doi.org/10.12738/jestp.2021.1.001
  • Parker, D. C., Klingbeil, D. A., Hanrahan, A. R., Schramm, A. L., Copek, R. A., and Willenbrink, J. B. (2022). Effects of a multi-component decoding intervention for at-risk first graders. Journal of Behavioral Education, 31, 326–349
  • Parrila, R. K., and Protopapas, A. (2017). Dyslexia and word reading problems. Cain, K., Compton, D., ve Parrila, R. (Edt.), Theories of reading development içinde (s 333-358). John Benjamins Publishing Company.
  • Pikulski, J. J., and Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519. https://doi. org/10.1598/RT.58.6.2
  • Protopapas, A., and Parrila, R. (2018). Is dyslexia a brain disorder?. Brain Sciences, 8(4), 61. https://doi.org/10.3390/brainsci8040061
  • Pürsün, T. (2021). Okuma güçlüğü olan öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının öğretmen yeterliğine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • RAND Reading Study Group. (2002). Reading for understanding: Toward an R&D program in reading comprehension. RAND Education.
  • Rasinski, T. V., Reutzel, D. R., Chard, D., and Linan-Thompson, S. (2010). Reading fluency. Kamil, M. L., Pearson, P. D., Moje, E. B., ve Afflerbach, P. P.(Edt.), Handbook of reading research içinde (s 256-319). Routledge.
  • Samuels, S. J. (2006). Toward a model of reading fluency. Samuels, S. J., ve Farstrup, A. E. (Edt.), What research has to say about fluency instructionv içinde (s 24–46). International Reading Association.
  • Saraç, S. (2014). Okuma güçlükleri ve disleksi. Psikoloji Çalışmaları, 34(1), 71-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/404928
  • Satılmış, A. (2021). Okuma güçlüğü olan öğrencilerde akıcı okuma stratejilerinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Sert, C. (2019). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığının arttırılmasında model okuma, tekrarlı okuma, hata düzeltme ve kendini izleme stratejisi sağaltım paketinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Shari, M., and Vranda, M. N. (2015). Knowledge of primary school teachers in identifying children with learning disabilities. Disability, CBR & Inclusive Development, 26(3) 68-76. http://doi.org/10.5463/dcid.v26i3.443
  • Sirem, Ö. (2020). Okuma destek programının ilkokul öğrencilerinin okuma güçlüğü sağaltımına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Sivrikaya Giray, A. (2023). Bilim ve sanat merkezinde görev yapan öğretmenlerin özgül öğrenme güçlüğü ve disleksi hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Sivrikaya, F. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin özgül öğrenme güçlüğü hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Sümer Dodur, H. M., and Altindağ Kumaş, Ö. (2021). Knowledge and beliefs of classroom teachers about dyslexia: the case of teachers in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 36(4), 593-609. https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1779980
  • Torgesen, J., Rashotte, C., and Alexander, A. (2001). The prevention and remediation of reading fluency problems. Wolf, M. (Edt.), Dyslexia, fluency and the brain içinde (s 333–335). MA: York Press.
  • Türkmenoğlu, M. (2016). İlkokulda akran öğretimi aracılığıyla okuma güçlüğünün giderilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi.
  • Urul, Ü. (2023). Eşli okuma yönteminin okuma güçlüğünü gidermedeki etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
  • Ürün, M. Y., Ürün, G. G., ve Doğan, U. (2023). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin özelliklerine ve eğitimlerine yönelik görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 520-529. https://doi. org/10.5281/zenodo.7780598
  • Varol, H. (2017). Akıcılığı geliştirme programı ile okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Vaughn, S., Schumm, J. S., and Kouzekanani, K. (1993). What do students with learning disabilities think when their general education teachers make adaptations?. Journal of Learning Disabilities, 26(8), 545-555. https://doi. org/10.1177/002221949302600808
  • World Health Organization [WHO] (2018). International statistical classification of diseases and related health problems, ICD-11-MMS. https://icd.who.int/browse11/l-m/en
  • Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. kademe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğu. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1) 0-0. http://hdl.handle. net/11630/3301
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, E. (2021). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuduğunu anlama becerisinin geliştirilmesinde tekrarlı okuma ve görsel anlama programının (TOGAP) etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • YÖK (2023, 22 Mayıs). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. https:// www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeniogretmen-yetistirme-lisans-programlari
  • Yurdakal, İ. H., ve Kırmızı, F. S. (2019). İlkokullarda okuma güçlüğünü sağaltmaya yönelik kullanılan öğretimsel düzenlemelere ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 853-867. https://doi. org/10.24106/kefdergi.2893
  • Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3, 87-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/eku/ issue/5445/73894

Study on the Development of a Reading Skills Program

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 244, 2109 - 2148, 01.11.2024
https://doi.org/10.37669/milliegitim.1257328

Öz

In this study, the views of teachers and families were examined in order to improve the fluent reading and reading comprehension program for students with reading difficulties. The study was designed according to the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. Research data were collected with a semi-structured interview form. Five themes emerged from the research findings: teacher experiences, student characteristics, methods-techniques and materials employed, teachers' sense of self-efficacy, and the support requirements of teachers and families. On the subject of self-efficacy, it was observed that the instructors' perspectives were largely diverse. The views of instructors and families were most concentrated on the topic of support requirements. The investigation revealed that teachers had trouble allocating sufficient time to students and teaching the curriculum. In addition, it was determined that teachers must learn how students learn best, the procedural processes of the reading process, effective methods and techniques, and how to read and comprehend texts at the appropriate level for their students.

Kaynakça

  • Ahmed, Y., Miciak, J., Taylor, W. P., and Francis, D. J. (2022). Structure altering effects of a multicomponent reading intervention: An application of the direct and inferential mediation (DIME) model of reading comprehension in upper elementary grades. Journal of Learning Disabilities, 55(1), 58- 78. https://doi.org/10.1177/0022219421995904
  • Akçamete, G., Gürgür, H., ve Arzu, K. I. Ş. (2003). Kaynaştırma programlarına yerleştirilen özel gereksinimli öğrencilerin okuma yazma becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(02), 39-53. https://doi.org/10.1501/ Ozlegt_0000000206
  • American Psychiatric Association, DSM-5 Task Force. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. American Psychiatric Publishing, Inc. https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596 Arık, F. H. (2021). Okuma gelişim programının okuma güçlüğü üzerindeki etkisi: Biçimlendirici deneme araştırması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi
  • Atanga, C., Jones, B. A., Krueger, L. E., and Lu, S. (2020). Teachers of students with learning disabilities: Assistive technology knowledge, perceptions, interests, and barriers. Journal of Special Education Technology, 35(4), 236-248. https://doi.org/10.1177/0162643419864858
  • Balcı, E. (2019). Disleksi hakkında öğretmen görüşleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 162-179. https://doi.org/10.12984/ egeefd.453922
  • Balıkçı, Ö. S. (2020). Okumayı geliştirme programının (OGEP) özel öğrenme güçlüğü olan ilkokul öğrencilerinin okuma becerileri ve motivasyonları üzerindeki etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • Baran, B. (2023). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin, okuma akıcılığının geliştirilmesinde kullanılan müdahale paketinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
  • Başar, M., ve Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027934
  • Bayrakçı, M., ve Susam, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin özelliklerine ve eğitimlerine yönelik görüşleri. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 45-56. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1856609
  • Birol, Z. N., ve Aksoy Zor, E. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü tanılı öğrencileriyle yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 38(3), 887- 918. https://doi.org/10.17152/gefad.400054
  • Bozan, S., ve Ekinci, A. (2020). Öğretmenlerin mesleklerinin ilk yıllarında sınıf yönetiminde yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 137-153. https://doi. org/10.24106/kefdergi.3480
  • Busch, T. W., Pederson, K., Espin, C. A., and Weissenburger, J. W. (2001). Teaching students with learning disabilities: Perceptions of a first-year teacher. The Journal of Special Education, 35(2), 92-99. https://doi. org/10.1177/002246690103500204
  • Camahalan, F. M. G. (2006). Effects of a metacognitive reading program on the reading achievement and metacognitive strategies of students with cases of dyslexia. Reading Improvement, 43(2), 77-94. https://eric. ed.gov/?id=EJ765508
  • Can, B., ve Yavuz, S. A. (2017). Okuma-yazma güçlüğü: Kimin için?. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 86-113. https://doi. org/10.29065/usakead.300983
  • Catts, H. W., and Adlof, S. (2011). Phonological and other language deficits associated with dyslexia. Brady, S. A., Braze, D., ve Fowler, C. A. (Edt.), Explaining individual differences in reading: Theory and evidence içinde (s 137–51). Psychology Press.
  • Çakıroğlu, O. (2015). İlkokul türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin öğrenme güçlüğü olan öğrenciler açısından değerlendirilmesi. Ilkogretim Online, 14(2). https://doi.org/10.17051/ io.2015.31984
  • Çoğaltay, N., ve Çetin, İ. (2020). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yeterlilikleri: Nitel bir araştırma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 126-140. https://dergipark.org.tr/en/pub/ egitim/issue/53591/709700
  • Dadandi, I., ve Dadandi, P. U. (2015). Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda derse giren Türkçe öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 509- 532. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/issue/22565/241091
  • Daniel, J., Vaughn, S., Roberts, G., and Grills, A. (2022). The importance of baseline word reading skills in examining student response to a multicomponent reading intervention. Journal of Learning Disabilities, 55(4), 259-271. https://doi.org/10.1177/00222194211010349
  • Demirok, M. S., ve Akçam, A. (2019). Özel gereksinimli çocukların okuma yazma öğrenmelerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 2(4), 85-97. https://dergipark.org.tr/en/pub/kaid/ issue/43666/535569
  • Deno, S. L. (1985). Curriculum-based measurement: The emerging alternative. Exceptional Children, 52(3), 219-232. https://doi. org/10.1177/001440298505200303
  • Denton, C. A., Hall, C., Cho, E., Cannon, G., Scammacca, N., and Wanzek, J. (2022). A meta-analysis of the effects of foundational skills and multicomponent reading interventions on reading comprehension for primary-grade students. Learning and Individual Differences, 93, 102062- 102062. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2021.102062
  • Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33. https:// dergipark.org.tr/en/pub/oyea/issue/20479/218123
  • Doğuyurt, M. F., ve Doğuyurt, S. B. (2016). Okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma: Bir eylem araştırması. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(14), 0-0. https://dergipark.org.tr/en/pub/ egitimvetoplum/issue/32111/355986
  • Ege, B. (2019). Okuma güçlüğünün giderilmesinde akıcı okuma stratejilerinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bayburt Üniversitesi. Ertaş, H. C. (2022). Okul öncesi öğretmenlerin öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Fırat, T., ve Koçak, D. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğünün tanımına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 915-931. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-431461
  • Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., and Barnes, M. A. (2018). Learning disabilities: From identification to intervention. Guilford Publications.
  • Fuchs, L. S., Fuchs, D., Hosp, M. K., and Jenkins, J. R. (2001). Oral reading fluency as an indicator of reading competence: A theoretical, empirical, and historical analysis. Kame’enui, E. J., ve Simmons, D. C. (Edt.),
  • The role of fluency in reading competence, assessment, and instruction içinde (s 239-256). Routledge.
  • Görgün, B., ve Melekoğlu, M. A. (2019). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmeye yönelik bir okuma destek programının geliştirilmesi. İlköğretim Online, 698-713. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.562034
  • Gözütok, F., Ulubey, Ö., Yılmaz, G., Hamsi, M., ve Dinçer, A. (2015). İlköğretim 1. sınıf Türkçe dersi öğretmen ve öğrenci kitaplarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(4), 1159-1178. https://doi. org/10.17051/io.2015.01712
  • Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Houck, C. K., Geller, C. H., and Engelhard, J. (1988). Learning disabilities teachers’ perceptions of educational programs for adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 21(2), 90-97. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/002221948802100205
  • International Dyslexia Association [IDA] (2014). Definition of dyslexia. https://dyslexiaida.org/definition-of-dyslexia
  • Kalsoom, T., Mujahid, A. H., and Zulfqar, A. (2020). Dyslexia as a learning disability: Teachers’ perceptions and practices at school level. Bulletin of Education and Research, 42(1), 155-166. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ1258036.pdf
  • Karataş, K. D. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimi hakkındaki görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
  • Kavale, K. A., and Reese, J. H. (1991). Teacher beliefs and perceptions about learning disabilities: A survey of Iowa practitioners. Learning Disability Quarterly, 14(2), 141-160. https://doi.org/10.2307/1510520
  • Keskin, H., ve Akyol, H. (2014). Yapılandırılmış okuma yönteminin okuma hızı, doğru okuma ve sesli okuma prozodisi üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 107-119. https://www.anadiliegitimi.com/en/ download/article-file/14905
  • Knight, C. (2018). What is dyslexia? An exploration of the relationship between teachers’ understandings of dyslexia and their training experiences. Dyslexia, 24(3), 207-219. https://doi.org/10.1002/dys.1593
  • Kocabıyık, O. O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66. https://dergipark.org.tr/en/pub/trkefd/issue/21483/230242
  • Kodan, H. (2020). Okuma güçlüğüne ilişkin öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 204-222. https://doi.org/10.35675/ befdergi.644534
  • Kormos, J., and Kontra, E. H. (2008). Hungarian teachers’ perceptions of dyslexic language learners. Kormos, J., ve Kontra, E. H. (Edt.). Language learners with special needs: An International Perspective içinde (s 189- 213). Multilingual Matters.
  • McBreen, M., and Savage, R. (2022). The impact of a cognitive and motivational reading intervention on the reading achievement and motivation of students at-risk for reading difficulties. Learning Disability Quarterly, 45(3), 199-211. https://doi.org/10.1177/0731948720958128
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, 07.07.2018 tarih ve 30471 Sayılı Resmî Gazete.
  • Muin, J. A., Riyanto, R., and Wibowo, S. B. (2020). Teacher competencies for dyslexia students. Universal Journal of Educational Research, 8(3), 904- 908. https://doi.org/10.13189/ujer.2020.080322
  • National Reading Panel [NRP] (2000). Report of the national reading panel: Teaching children to read: An evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction: Reports of the subgroups. National Institute of Child Health and Human Development, National Institutes of Health, Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
  • Oakland, T., Black, J. L., Stanford, G., Nussbaum, N. L., and Balise, R. R. (1998). An evaluation of the dyslexia training program: A multisensory method for promoting reading in students with reading disabilities. Journal of Learning Disabilities, 31(2), 140-147. https://doi. org/10.1177/002221949803100204
  • O’Brien, B. A., Mansfield, J. S., and Legge, G. E. (2005). The effect of print size on reading speed in dyslexia. Journal of Research in Reading, 28(3), 332-349. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2005.00273.x
  • Öncü, B. (2023). Okuma güçlüğünün giderilmesinde akıcı okumayı geliştirme müdahale programının (AGEP) etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Özdemir, D. (2022). Özel öğrenme güçlüğü tanısına sahip kaynaştırma öğrencilerinin sınıftaki sosyal uyumlarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Biruni Üniversitesi.
  • Özkubat, U., Sanır, H., ve Özmen, E. R. (2021). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilere yönelik yapılan öğretimsel uyarlamalara ilişkin öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 881-900. https://doi.org/10.31592/aeusbed.979746
  • Padeliadu, S., Giazitzidou, S., and Stamovlasis, D. (2021). Developing reading fluency of students with reading difficulties through a repeated reading intervention program in a transparent orthography. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 19(1), 49-67. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ1295344.pdf
  • Pantazidou, C., Vega-Gea, E., and Requena, B. S. (2021). Relation between teachers’ perception of language skills and social behaviors of students with dyslexia in Central Macedonia (Greece). Educational Sciences: Theory & Practice, 21(1), 1-17. https://doi.org/10.12738/jestp.2021.1.001
  • Parker, D. C., Klingbeil, D. A., Hanrahan, A. R., Schramm, A. L., Copek, R. A., and Willenbrink, J. B. (2022). Effects of a multi-component decoding intervention for at-risk first graders. Journal of Behavioral Education, 31, 326–349
  • Parrila, R. K., and Protopapas, A. (2017). Dyslexia and word reading problems. Cain, K., Compton, D., ve Parrila, R. (Edt.), Theories of reading development içinde (s 333-358). John Benjamins Publishing Company.
  • Pikulski, J. J., and Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge between decoding and reading comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519. https://doi. org/10.1598/RT.58.6.2
  • Protopapas, A., and Parrila, R. (2018). Is dyslexia a brain disorder?. Brain Sciences, 8(4), 61. https://doi.org/10.3390/brainsci8040061
  • Pürsün, T. (2021). Okuma güçlüğü olan öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının öğretmen yeterliğine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • RAND Reading Study Group. (2002). Reading for understanding: Toward an R&D program in reading comprehension. RAND Education.
  • Rasinski, T. V., Reutzel, D. R., Chard, D., and Linan-Thompson, S. (2010). Reading fluency. Kamil, M. L., Pearson, P. D., Moje, E. B., ve Afflerbach, P. P.(Edt.), Handbook of reading research içinde (s 256-319). Routledge.
  • Samuels, S. J. (2006). Toward a model of reading fluency. Samuels, S. J., ve Farstrup, A. E. (Edt.), What research has to say about fluency instructionv içinde (s 24–46). International Reading Association.
  • Saraç, S. (2014). Okuma güçlükleri ve disleksi. Psikoloji Çalışmaları, 34(1), 71-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/404928
  • Satılmış, A. (2021). Okuma güçlüğü olan öğrencilerde akıcı okuma stratejilerinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Sert, C. (2019). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığının arttırılmasında model okuma, tekrarlı okuma, hata düzeltme ve kendini izleme stratejisi sağaltım paketinin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Shari, M., and Vranda, M. N. (2015). Knowledge of primary school teachers in identifying children with learning disabilities. Disability, CBR & Inclusive Development, 26(3) 68-76. http://doi.org/10.5463/dcid.v26i3.443
  • Sirem, Ö. (2020). Okuma destek programının ilkokul öğrencilerinin okuma güçlüğü sağaltımına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Sivrikaya Giray, A. (2023). Bilim ve sanat merkezinde görev yapan öğretmenlerin özgül öğrenme güçlüğü ve disleksi hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Sivrikaya, F. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin özgül öğrenme güçlüğü hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
  • Sümer Dodur, H. M., and Altindağ Kumaş, Ö. (2021). Knowledge and beliefs of classroom teachers about dyslexia: the case of teachers in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 36(4), 593-609. https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1779980
  • Torgesen, J., Rashotte, C., and Alexander, A. (2001). The prevention and remediation of reading fluency problems. Wolf, M. (Edt.), Dyslexia, fluency and the brain içinde (s 333–335). MA: York Press.
  • Türkmenoğlu, M. (2016). İlkokulda akran öğretimi aracılığıyla okuma güçlüğünün giderilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi.
  • Urul, Ü. (2023). Eşli okuma yönteminin okuma güçlüğünü gidermedeki etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
  • Ürün, M. Y., Ürün, G. G., ve Doğan, U. (2023). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin özelliklerine ve eğitimlerine yönelik görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 520-529. https://doi. org/10.5281/zenodo.7780598
  • Varol, H. (2017). Akıcılığı geliştirme programı ile okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Vaughn, S., Schumm, J. S., and Kouzekanani, K. (1993). What do students with learning disabilities think when their general education teachers make adaptations?. Journal of Learning Disabilities, 26(8), 545-555. https://doi. org/10.1177/002221949302600808
  • World Health Organization [WHO] (2018). International statistical classification of diseases and related health problems, ICD-11-MMS. https://icd.who.int/browse11/l-m/en
  • Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. kademe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğu. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1) 0-0. http://hdl.handle. net/11630/3301
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, E. (2021). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuduğunu anlama becerisinin geliştirilmesinde tekrarlı okuma ve görsel anlama programının (TOGAP) etkililiği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
  • YÖK (2023, 22 Mayıs). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. https:// www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeniogretmen-yetistirme-lisans-programlari
  • Yurdakal, İ. H., ve Kırmızı, F. S. (2019). İlkokullarda okuma güçlüğünü sağaltmaya yönelik kullanılan öğretimsel düzenlemelere ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 853-867. https://doi. org/10.24106/kefdergi.2893
  • Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3, 87-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/eku/ issue/5445/73894
Toplam 82 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Özer Akgün 0000-0001-5130-7924

Gönül Akçamete 0000-0002-2964-514X

Yayımlanma Tarihi 1 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 53 Sayı: 244

Kaynak Göster

APA Akgün, Ö., & Akçamete, G. (2024). Okuma Güçlüğü Olan Öğrencilere Yönelik Okuma Becerileri Programı Geliştirme Çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 53(244), 2109-2148. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1257328