Ortaokul Öğrencileri İçin Fene Yönelik Epistemolojik İnanç Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 2173 - 2185, 13.10.2020

Oktay Kızkapan , Oktay Bektas

https://doi.org/10.33206/mjss.711629

Öz

Bu çalışmada Türk kültüründen bağımsız olmayan ve doğrudan ortaokul seviyesindeki öğrencilerin epistemolojik inançlarını ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle 64 maddeden oluşan bir madde havuzu oluşturulmuştur. Testin kapsam geçerliği için hazırlanan bu ön uygulama formu ölçek geliştirme ve epistemolojik inançlarla ilgili çalışmaları bulunan iki fen eğitim uzmanı tarafından incelenmiştir. Bu maddeler Kayseri ili Kocasinan İlçesindeki yedinci ve sekizinci sınıfta okuyan 700 yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Elde edilen veriler üzerinden açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Faktör analizleri sonucunda ölçeğin dört boyutlu bir yapıda olduğu bulunmuş ve doğrulanmıştır. Bu boyutlar kesin bilgi, bilginin kaynağı, öğrenme yeteneği doğuştandır ve bilginin gelişimi olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı “kesin bilgi” alt boyutu için .846, “bilginin kaynağı” alt boyutu için .812, “öğrenme yeteneği doğuştandır” alt boyutu için .610 ve bilginin gelişimi alt boyutu için .616 olarak bulunmuştur. Dolayısıyla ölçeğin güvenilir olduğu kabul edilmiştir. Nihai olarak ortaokul öğrencilerin fene yönelik epistemolojik inançlarını ölçmeyi amaçlayan ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu ve ortaokul düzeyindeki öğrencilerin epistemolojik inançlarını belirlemek amacıyla kullanılabileceği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Epistemolojik İnanç Ölçeği, Ölçek Geliştirme, Ölçme ve Değerlendirme, Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• Baxter Magolda, M. B. (2004). Evolution of a constructivist conceptualization of epistemological reflection. Educational Psychologist, 39(1), 31–42.
• Bektas. O. (2011). The effect of 5E learning cycle model on tenth grade students’ understanding in the particulate nature of matter. epistemological beliefs and views of nature of science. Unpublished Doctoral Dissertation. Middle East Technical University. Ankara, Turkey.
• Boz. Y., Aydemir. M., & Aydemir. N. (2011). 4th. 6th. and 8th grade Turkish elementary students‘ epistemological beliefs. Elementary Education Online. 10(3). 1191-1201.
• Brown, M., & Cudeck, R. (1993). EQS structural equations program manual. Los Angeles: Multivariate Software Inc.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 17. Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Chandler,M. J., Hallett, D., & Sokol, B.W. (2002). Competing claims about competing knowledge claims. In B. K. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing (pp. 145–168). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Conley. A. M. Pintrich. P. R.. Vekiri. I.. & Harrison. D. (2004). Changes ın epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary Educational Psychology. 29. 186-204. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2004.01.004
• Deryakulu. D. & Büyüköztürk. Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları. 18. 57–70
• Elder, A. D. (2002). Characterizing fifth grade students’ epistemological beliefs in science. In B. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.). Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs About Knowledge and Knowing (pp. 347-364). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Evcim, İ. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• George, D. & Mallery, P. (2001). SPSS for Windows. Step by step (third edition). USA: Allyn & Bacon.
• Gök. G (2014). The effect of 7e learning cycle instruction on 6th grade students‘ conceptual understanding of human body systems. self-regulation. scientific epistemological beliefs. and science process skills. Unpublished Master Thesis. Gazi University. Ankara, Türkiye
• Gömleksiz, M., & Erkan, S. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Griethuijsen, R. A., van Eijck, M. W., Haste, H., den Brok, P. J., Skinner, N. C.,
• Mansour, N., ... & BouJaoude, S. (2015). Global patterns in students’ views of science and interest in science. Research in science education, 45(4), 581-603.
• Hammer, D., & Elby, A. (2002). On the form of a personal epistemology. Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing, 169-190.
• Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological measurement, 66(3), 393-416. https://doi.org/10.1177/0013164405282485
• Hofer. B. K.. & Pintrich. P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research. 67. 88–140. https://doi.org/10.3102/00346543067001088
• Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (2012). Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203424964
• Hogan. K. (1999). Relating students' personal frameworks for science learning to their cognition in collaborative contexts. Science Education. 83(1). 1-32. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(199901)83:1<1::AID-SCE1>3.0.CO;2-D
• Kardash. C. M.. & Scholes. R. J. (1996). Effects of pre-existing beliefs. epistemological beliefs. and need for cognition oninterpretation of controversial issues. Journal of Educational Psychology. 88. 260-271. https://doi.org/10.1037/0022-0663.88.2.260
• Kızılgünes. B.. Tekkaya. C.. & Sungur. S. (2009). Modeling the relations among students‘ epistemological beliefs, motivation, learning approach and achievement. The Journal of Educational Research.102(4). 243-255. https://doi.org/10.3200/JOER.102.4.243-256
• King, P. M., & Kitchener, K. S. (1994). Developing reflective judgment: Understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults. San Francisco: Jossey-Bass.
• King, P. M., & Kitchener, K. S. (2004). Reflective judgment: Theory and research on the development of epistemic assumptions through adulthood. Educational Psychologist, 39, 5–18.
• Kline, R. B (2011), An easy guide to factor analysis. New York: The Guilford Press
• Kuhn, D., Cheney, R., & Weinstock, M. (2000). The development of epistemological understanding. Cognitive Development, 15, 309–328.
• Marcoulides, G., & Schumacher, R. (2001). New developments and techniques in structural Equation modeling. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. https://doi.org/10.4324/9781410601858
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Özkan. Ş. (2008). Modeling elementary students‘ science achievement: the ınterrelationships among epistemological beliefs. learning approaches. and self-regulated learning strategies. The Doctoral Thesis. Middle East Technical University. Ankara.
• Pallant, J. (2017). Spss kullanma kılavuzu - Spss ile adım adım veri analizi. (S. Balcı ve B. Ahi, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pamuk. S. (2014). Multilevel analysis of students science achievement in relation to constructivist learning environment perceptions. epistemological beliefs. self-regulation and science teachers characteristics. Unpublished Master Thesis. Gazi University. Ankara.
• Perry, W. G. (1970). Forms of intellectual and ethical development in the college years: A scheme. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Perry W. G. (1981). Cognitive and ethical growth: The making of meaning. In. A. Chickering (Ed.). The modern American college. (pp. 76-116). San Francisco:Jossey-Bass.
• Pintrich, P. R. (2002). Future challenges and directions for theory and research on personal epistemology.In P. R. Pintrich (Ed.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing Mahwah, NJ, USA: Lawrence Erlbaum Associates
• Rosenberg. S. A.. Hammer. D.. & Phelan. J. (2006). Multiple epistemological coherences in an eighth-grade discussion of the rock cycle. Journal of the Learning Sciences. 15(2). 261- 292. https://doi.org/10.1207/s15327809jls1502_4
• Sandoval. W. A. (2003). Conceptual and epistemic aspects of students’ scientific explanations. The Journal of the Learning Sciences. 12. 5–51. https://doi.org/10.1207/S15327809JLS1201_2
• Schommer-Aikins, M., & Hutter, R. (2002). Epistemological beliefs and thinking about everyday controversial issues. The journal of Psychology, 136(1), 5-20. https://doi.org/10.1080/00223980209604134
• Schommer-Aikins, M., Mau, W. C., Brookhart, S., & Hutter, R. (2000). Understanding middle students' beliefs about knowledge and learning using a multidimensional paradigm. The Journal of Educational Research, 94(2), 120-127. https://doi.org/10.1080/00220670009598750
• Schommer. M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology. 82(3). 498-504. https://doi.org/10.1037/0022-0663.82.3.498
• Schommer. M. (1993). Epistemological development and academic performance among secondary students. Journal of Educational Psychology. 85. 406-411. https://doi.org/10.1037/0022-0663.85.3.406
• Schommer. M.. Crouse. A.. & Rhodes. N. (1992). Epistemological beliefs and mathematical text comprehension: Believing it is simple does not make it so. Journal of Educational Psychology. 84. 435-443. https://doi.org/10.1037//0022-0663.84.4.435
• Schommer. M.. & Walker. K. (1997). Epistemological beliefs and valuing school: Considerations for college admissions andretention. Research in Higher Education. 38. 173-186. https://doi.org/10.1023/A:1024929619223
• Schraw. G.. Bendixen. L. D.. & Dunkle. M. E. (2002). Development and validation of the Epistemic Belief Inventory (EBI). In B. K. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.). Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing (pp. 261-275). Mahwah. NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Schumacker, R. E. and Lomax, R. G., (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. https://doi.org/10.4324/9781410610904
• Seçer, İ. (2017). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı yayıncılık.
• Taber, K. S. (2018). The use of Cronbach’s alpha when developing and reporting research instruments in science education. Research in Science Education, 48(6), 1273-1296.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Topçu. M.S. & Yılmaz-Tüzün. Ö. (2009). Elementary students’ metacognition and epistemological beliefs considering science achievement. gender and socioeconomic status. Elementary Education Online. 8(3). 676-693
• Tsai. C. C. (1998). An analysis of scientific epistemological beliefs and learning orientations of Taiwanese eighth graders. Science Education. 82. 473–489. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(199807)82:4<473::AID-SCE4>3.0.CO;2-8
• Tucel. S. T. (2016). Exploring the effects of science writing heuristic (swh) approach on the eight grade students’ achievement. metacognition and epistemological beliefs. Unpublished Master Thesis. Gazi University. Ankara.
• Ünal Çoban. G. & Ergin. Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimsel bilgiye yönelik görüşlerini belirleme ölçeği. İlköğretim Online. 7(3). 706-716.
• Üztemur, S., Dinç, E., & İnel, Y. Ortaokul Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Ölçülmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1459-1489. https://doi.org/10.23891/efdyyu.2018.112
• White, B.Y., Elby, A., Fredriksen, J.R. & Schwarz, C. (1999). The epistemological beliefs assessment for physical students. Presented at the American Educational Research Association (AERA), Montreal, Canada. http://www2.physics.umd.edu/~elby/EBAPS/home.html adresinden 02.20.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Yerdelen Damar. S. (2013). The effect of the ınstructıon based on the epıstemologıcally and metacognıtıvely ımproved 7e learnıng cycle on tenth grade students’ achıevement and epıstemologıcal understandıngs ın physıcs.Unpublished Doctoral Dissertation. Middle East Technical University. Ankara. Turkey.
• Yıldıran, D., Demirci, N., Tüysüz, M., Bektas, O., & Geban, Ö. (2011). Adaptation of an epistemological belief instrument towards chemistry and chemistry lessons. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 3718-3722. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.04.362
• Yilmaz-Tüzün, Ö., & Topcu, M. S. (2010). Investigating the relationships among elementary school students’ epistemological beliefs, metacognition, and constructivist science learning environment. Journal of Science Teacher Education, 21(2), 255-273. https://doi.org/10.1007/s10972-009-9163-6