Kamu Çalışanlarının Liyakat Sistemi Algısı

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 375 - 386, 26.01.2021

Feride Yılmaz , Ayşehan Çakıcı

https://doi.org/10.33206/mjss.783557

Cited By: 2

Öz

Liyakat sistemi; kamu hizmetlerine ve kamu kuruluşlarına alınacak kişilerin işe alınmasında yeterliliklerini dikkate alan bir sistemdir. Türk Devlet Memurları Kanunu’nda liyakate yönelik düzenlemelerin kısmen de olsa yeterli olduğu, asıl sorunun bu yasaların uygulanması aşamasında olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, kamu personelinin liyakat sistemi hakkındaki düşünceleri belirlenmiştir. Veriler, görüşme formu yoluyla, iki farklı kamu üniversitesi personelinden kolayda örnekleme yöntemiyle toplanmıştır. Görüşmeler 2019 yılı Ocak-Ekim ayları arasında yapılarak 69’u akademik, 63’ü idari olmak üzere toplam 132 katılımcıya ulaşılmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra ki-kare analizi, tek örneklem ve bağımsız örneklemler t-testinden yararlanılmıştır. Liyakat sisteminde, duyuruların yapıldığı ve başvuru fırsatının herkese eşit olarak sunulduğu görüşüne katılanlar yüksek iken mülakatların adil yapıldığı ve çalışanın adil ödüllendirildiği görüşüne katılanlar çok düşüktür. İşe alım, terfi ve atamalarda başta yasa ve yönetmeliklerin tam olarak uygulanması olmak üzere uzmanlık, bilgi, beceri, deneyim, kişilik uygunluğunun dikkate alınması ve sağlıklı bir liyakat sisteminin oluşturulması gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Liyakat, Liyakat Sistemi, Üniversite, Üniversite Personeli

Kaynakça

• Aktan, C. C. (1997). Politikada liyakat ve meritokrasi. Yeni Türkiye Dergisi, 3(14), 1008-1011. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/38787156-Politikada-liyakat-ve-meritokrasi-1.html.
• Alpar, R. (2010). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ateş, M. (1995). Kamu hizmetlerinde işe alma sistemleri ve Türkiye’de uygulanan politikalar üzerine bir inceleme (Uzmanlık Tezi). Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
• Aykaç, B. (1990). Personel yönetiminde yeterlik ilkesi. Amme İdaresi Dergisi, 24(4). Erişim adresi: https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/.
• Çelebi, N., Vuranok, T. T. ve Hasekioğlu Turgut, I. (2015). İlk ve ortaokullarda öğretmenlerin ödül sistemine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 75-104. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd.
• Devlet Memurları Kanunu (1965). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 23.07.1965. Sayı: 12056. Numarası: 657. Erişim adresi: https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf.
• Diler, K. İ. (2018). Kamu personel hukukunda liyakat ilkesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (t.y.). Kur’an-ı Kerim. Erişim adresi: http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/nisa-suresi-4/ayet-58/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1.
• Duman, F. (2011). İşletmelerde personelin motivasyonunu sağlamak için oluşturulan ödül sisteminin personel açısından beklenen ve gerçekleşen ödül boyutunda değerlendirilmesi ve bir alan araştırması (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Eminoğlu, Ö. (2019). Türkiye’de kamu hizmetine girme hakkı ve liyakat ilkesi açısından sözlü sınavlar: Bir kamu kurumu örneği (Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
• Eryılmaz, B. (2003). Türkiye’de kamu yönetimi. İçinde Aykaç, B., Durgun, Ş. ve Yayman, H. (Edt). Türkiye’de bürokrasinin sorunları (ss. 60-72). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Gök, R. (2019). Türk eğitim sisteminde liyakat (meritokrasi) esaslı eğitim yöneticiliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 39-64. doi: 10.21764/maeuefd.543883.
• Gökdeniz, K. ve Öztürk, N. K. (2017). Türk kamu yönetiminde liyakat ilkesinin uygulanması. İçinde M. Marangoz, A. Fırat ve F. Daşkıran (Edt), III. Uluslararası girişimcilik, istihdam ve kariyer kongresi (ss. 913-921 ). İstanbul, Birlik Fotokopi Baskı Ozalit Gıda San. Tic. Ltd. Şti.
• Gönülaçar, Ş. (2014). İnsan kaynakları yönetiminde kayırmacılık kuşatması ve liyakatsizlik çıkmazı. Erişim adresi: http://www.academia.edu/.
• Güler, B. A. (2005). Kamu personeli: Sistem ve yönetim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Kalaycı, Ş.( 2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikler. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kızılkan, Ö. (2019). İnsan kaynakları yönetiminde kamu çalışanlarının siyasal kayırmacılık ve liyakatsizlik algısı: Konunun Siirt özelinde analizi (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Mason, M. (2010). Sample size and saturation in PhD studies using qualitative interviews. Forum: Qualitative Social Research, 11(3), 1-13.
• Mert, M. (2016). Yatay kesit veri analizi bilgisayar uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Öztekin, A. (2008). Türk kamu personel yönetiminde liyakat ve kariyerden kaynaklanan sorunlar ve çözüm önerileri. Türk İdare Dergisi, 459, 13-36. Erişim adresi: http://www.tid.gov.tr/Sayfalar/Anasayfa.aspx.
• Öztürk, N. K. (2002). Liyakat sistemini korumanın farklı bir yolu: Liyakat ilkesi koruma kurulu. Türk İdare Dergisi, 435, 129-143. Erişim adresi: http://www.canaktan.org/dinahlak/ahlak/meritokrasi/liyakat_sistemini_koruma.htm.
• Sezer, Y. (2003). Kamu hizmetine girme hakkı ve liyakat ilkesi açısından istisnai memurluklar. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(3-4). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/suhfd.
• Sofuoğlu, M. (2013). Sahih-i buhari (1. Cilt). Ankara: Ötüken Yayınları.
• Şen, M. L. (1995). Liyakat ilkesi ve Türk personel sistemindeki uygulaması. Amme İdaresi Dergisi, 28(1). Erişim adresi: https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/.
• Tortop, N. (1997). Personel seçiminde uyulması gerekli kurallar. Çağdaş Yerel Yönetimler, 6(1), 16-20. Erişim adresi: https://cyy.hacibayram.edu.tr/.
• Tortop, N. (1999). Personel yönetimi (6. Baskı.). Ankara: Yargı Yayınları.
• Tunçer, M. (2017). Stratejik insan kaynakları yönetimi ve liyakat ilkesi: Ege Üniversitesi tıp fakültesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
• Tutum, C. (1976). Personel yönetimi. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No. 149. Ankara: Sevipç Matbaası.
• Tutum, C. (1980). Türk personel sisteminin sorunlarına genel bir yaklaşım. Amme İdaresi Dergisi, 13(3), 95-107. Erişim adresi: https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM]. (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm.
• Uz, A. (2011). Anayasal bir hak olarak kamu hizmetine girme hakkı ve liyakat ilkesi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1). Erişim adresi: http://openaccess.inonu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11616/603.
• Yaprak, Ş. (1998). Kamu kesiminde işe alma sistemleri. Kamu İş-İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 4(3), 173-178. Erişim adresi: http://www.kamu-is.org.tr/dergiler.htm.
• Yıldırım, M. (2013). Kamu yönetiminin kadim paradoksu: Nepotizm ve meritokrasi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbayarsos.
• Yıldız, G. (2015). Devlet Memurları Kanunu’nda liyakat ilkesi çerçevesinde istisnai memurluklar. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yücetürk, E. E. (2000). Türk kamu yönetiminde azalan meritokrasi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1. doi: 10.11616/AbantSbe.16.