Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algı Düzeyleri İle Örgütsel Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 171 - 182, 26.01.2021

Serkan Çetin , Soner Polat

https://doi.org/10.33206/mjss.800081

Cited By: 12

Öz

Bu araştırmada, ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Kocaeli İli İzmit İlçe merkezindeki orta okullardaki öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılında Kocaeli ili merkez İzmit ilçesinde bulunan genel ortaokulları ile imam-hatip ortaokulllarında görev yapan 533 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Niehoff ve Moorman tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘’Örgütsel Adalet Ölçeği’’ ile Paschoal ve Tamayo tarafından geliştirilen, Arslan ve Polat (2018) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘’Örgütsel Mutluluk Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde; değişkenler arasındaki korelasyon için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmış, yordayıcı değişkenlerin yordanan değişkeni yordama gücünü incelemek için de önce basit doğrusal regresyon analizi, sonrasında çoklu doğrusal ve çoklu hiyerarşik regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmenlerin örgütsel adalet algı düzeylerinin örgütsel mutluluk düzeylerini anlamlı biçimde yordadığını ortaya koymaktadır. Araştırma sonuçları, örgütsel adaletin alt boyutları özelinde incelendiğinde etkileşimsel adalet ve işlemsel adalet alt boyutlarının örgütsel mutluluğun anlamlı birer yordayıcısı olduğu ancak etkileşimsel adalet alt boyutunun örgütsel mutluluğu anlamlı biçimde yordamadığını göstermektedir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular öğretmenlerin örgütsel adalet algı düzeylerinin yükseltilmesine yönelik çalışmaların öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeylerinin artırılmasına katkı sağlayacağını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

örgütsel adalet, örgütsel mutluluk, öğretmen

Destekleyen Kurum

Kocaeli Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2018/156

Teşekkür

Bu tez Kocaeli Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir (Proje Numarası: 2018/156). Katkılarından dolayı Kocaeli Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Arslan, Y., ve Soner Polat (2018). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(4), 603-622.
• Bakker, A. B. ve Eva Demerouti (2013). Job demands-resources model. Revista de Psicologa del Trabajo y de las Organizaciones, 29(3), 107-115.
• Barati, Hajar, Arizi, Hamid Reza & Noory, Abilghasem (2009), the simple and multiple relationship between organizational justice and job performance in Isfahan Steel Mill Compnay. Management Perspective Journal, 33, 9 – 28.
• Behrani P. (2017). Organisational justice and employee happiness. International Journal of Research and Review, 4(7), 123-129.
• Beugre, C.D., Baron, R.A. (2001). Perceptionof SystemicJustice: The Effects of Distributive, Prosedural and Interaction Justice. Journal of Applied Social Psychology, 31(2), 328.
• Bies, R.J. ve Moag, J.S. (1986), “Interactional Justice: Communication Criteria For Fairness”, B.H. Sheppard (eds), Research on Negotiation in Organizations, Greenwich: JAI Press, ss. 43-55.
• Bradburn, N. M. (1969). The Structure of Psychological Well-Being. Oxford: Aldine.
• Bradburn, N. M., & Caplovitz, D. (1965). Reports on happiness: A pilot study of behavior related to mental health (No. 3). Aldine Pub. Co..
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Mutluluk Algılarının İncelenmesi: Bir Norm Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Colquitt, J.A; Conlon, D.E.; Wesson, M.J.; Porter, C.O.L.H ve Ng K.Y. (2001), Justice at the Millennium: A Meta-Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research. Journal of Applied Psyhology, 86(3), 425-445.
• Cropanzano, R., & Greenberg, J. (1997). Progress in organizational justice: Tunneling through the maze. In C. L. Cooper & I. T.
• Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (Vol. 12, pp. 317–372). New York: John Wiley.
• Cropanzano, R., Ambrose, M. L., Greenberg, J., & Cropanzano, R. (2001). Procedural and distributive justice are more similar than you think: A monistic perspective and a research agenda. Advances in organizational justice, 119, 151.
• Cropanzano, R., Bowen, D. E., & Gilliland, S. W. (2007). The management of organizational justice. Academy of management perspectives, 21(4), 34-48.
• Csikszentmihalyi, M. (2005). Akış, Mutluluk Bilimi. Ankara: HYB Basın Yayım.
• Çelik, M.,Turunç,Ö., ve Bilgin,N., (2014). İşgörenlerın örgütsel adalet algılarının psikolojik sermaye üzerine etkisi : İşgörenlerın iyilik halinin düzenleyici rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 16(4), 559-585.
• Daniels, K. (2000). Measures of five aspects of affective well-being at work. Human Relations, 53(2), 275-294.
• Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2011), Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Bilig, 56, 99- 119.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Buletin, 95(3), 542-575.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being. American Psychologist, 55, 34-43.
• Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Yenilenmiş VI. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. London: Sage.
• Frey, B. ve Stutzer, A. (2001). Happiness and economics: How the economy and institutions affect human well-being. New Jersey: Princeton University Press.
• Gavin, J. H. ve Mason, R. O. (2004). Organizational Dynamics, 33(4), 379–392.
• Golparvar, M. ve Abedini, H. (2014). Relationship between meaning and spirituality at work with job happiness positive affect and job satisfaction. Management Science Letters, 4, 255–268.
• Greenberg, J. (1996). The quest for justice on the job, Essays and Experiments. Thousand Oaks, CA, Sage.
• Colquitt, J., & Greenberg, J. (Eds.). (2005). Handbook of organizational justice. Lawrence Erlbaum Associates.
• Halis, M. ve Akova, O. (2008), “Turizm İşletmelerinde Örgütsel Adalet”, Fevzi Okumuş ve Umut Avcı(Eds.) Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
• İşcan, Ö. F. Sayın U. (2010). Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.
• İşcan, Ömer Faruk ve Atılhan Naktiyok (2004). İşgörenlerın Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59(1), 181-201.
• Jandaghi, G., Alimadadi, A., Fard, S. M. H., & Golverdi, M. (2012). Relationship between organizational justice and staff happiness in the institutes of standard & industrial research of Qom province and jihad agricultural management in Qom city. Human Resource Management, 43, 6618-6626.
• Kashdan, T. B., Biswas-Diener, R. ve King, L. A. (2008). Reconsidering happiness: The costs of distinguishing between hedonics and eudaimonia. Journal of Positive Psychology, 3, 219-233.
• Lind E. A. , Tyler T. R.(1988). The social psychology of procedural justice. New York: Plenum.
• Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M., & Taylor, M. S. (2000). Integrating justice and social exchange: The differing effects of fair procedures and treatment on work relationships. Academy of Management Journal, 43, 738–748.
• Neugarten, B. L., Havighurst, R. J., & Tobin, S. S. (1961). The measurement of life satisfaction. Journal of gerontology, 16, 134-143.
• Özmen, Arbak ve Özer. (2007). An inquiry about the effect of justice value on justice perception. Ege Akademik Bakış Dergisi, 7(1), 19-35.
• Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Pryce-Jones, J. (2011). Happiness at work: Maximizing your psychological capital for success. John Wiley & Sons.
• Tan, Ö , Çetin, C . (2012). Performans değerlendirme sistemine ilişkin örgütsel adalet algısının sistemden duyulan memnuniyet üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Öneri Dergisi, 9 (35), 1-13 .
• Tutar, H. (2007). Erzurum’da devlet ve özel hastanelerde çalışan sağlık personelinin işlem adaleti, iş tatmini ve duygusal bağlılık durumlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 97-120.
• Walumbwa, F. O., Peterson, S. J., Avolio, B. J., & Hartnell, C. A. (2010). An investigation of the relationships among leader and follower psychological capital, service climate, and job performance. Personnel psychology, 63(4), 937-963.
• Warr, P. (2011). Work, happiness, and unhappiness. NJ: Psychology Press.
• Waterman, A. S. (1993). Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64(4), 678-691.
• Yaghubi, M., Saghaeian Esfahani, S., Abolghasem Gorgi, H., Norouzi, M., & Rezaei, F. (2009). The relationship between organzizationl justice and job satisfaction among the employees of selected hospitals of Isfahan University of Medical Sciences. Journal of Scientific Research of Health Management, 12(35), 25-32.
• Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yeniçeri, Ö., Demirel, Y., & Seçkin, Z. (2009). Örgütsel adalet ile duygusal tükenmişlik arasındaki ilişki: İmalat sanayi çalışanları üzerine bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009(1), 83-99.