Banka Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci ve Electre Metodu İle Belirlenmesi: Uşak İlçeleri Örneği Banka Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Electre Metodu İle Belirlenmesi: Uşak İlçeleri Örneği/Determining Of The Selection Of The Bank Locati

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 25, 459 - 473, 02.04.2014

Mustafa Soba

Öz

Hizmet sektörünün, ülkemizde hızla gelişiyor olması sektörün tüketici odaklı bir oluşum içersinde olmasını neredeyse zorunlu hale getirmiştir. İmkanlarının büyük bir kısmını tüketicilerin memnuniyeti için kullanan firmalar rakiplerine göre müşterilerini arttıracak ve böylelikle kendi sürekliliğini de sağlamış olacaklardır. Bireyler ve kurumlara hizmet sunarak hizmet sektöründe yer alan bankalar da günümüzde önemini giderek arttırmaktadır. Bankalar performanslarını yükseltebilmek için çeşitli stratejiler denemektedir. Bankaların stratejilerinden birisi de yeni şubeler açmaktır. Yeni şubeler açmak belli bir düzeyde ön çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir. Gerek seçeneklerin fazla oluşu gerekse bankaların kendi politikaları nedeniyle kuruluş yeri seçimi karmaşık yapılı bir sorundur. Bu çalışmada banka yeri seçiminin kolaylaştırılması için Çok Kriterli Karar Verme metotlarından Analitik Hiyerarşi Süreci ve Electre Metotları kullanılarak karar vericilerin sağlıklı bir seçim yapabilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Banka, Çok Kriterli Karar Verme, AHS, Electre

 

Abstract

It has been nearly compulsory for service sectors to be consumer-oriented sectors in our country that is developing rapidly. Companies that use a large portion of opportunities for the satisfaction of consumers will increase the masses of customers compared to its competitors and thus will also ensure its own continuity. Banks providing services to individual and institutions are the sectors which steadily increase the importance of the service sectors today.  Banks try many kind of strategies in order to improve their performances. One of the strategies of banks is also to open new branches. Opening new branches requires a certain level of preliminary work. Because of being many options and their strategies of banks determining the choice of  place of establishment sets of a complex problem.   In this study, in order to facilitate the selection of the bank location, Analytic Hierarchy Process Method and Electre Method were used within Multi-Criteria Decision Making methods for decision-makers to make a healthy choice.

Key Words: Banks, Multi-Criteria Decision Making, AHP, Electre

Anahtar Kelimeler

Banka, Çok Kriterli Karar Verme, AHS, Electre

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Atan, M. ve Çatalbaş, G.K. (2005). “Bankacılıkta Etkinlik ve Sermaye Yapısının Bankaların Etkinliğine Etkisi,” İşletme ve Finans Dergisi 237, 49-62.
• Badri, Masood A. (2001). “A Combined AHP-GP Model for Quality Control Systems,” International Journal of Production Economics, 72, 27-40.
• Başkaya, Z. ve Akar, C. (2005), “Üretim Alternatifi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci: Tekstil İşletmesi Örneği,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), Eskişehir.
• Baysal, G. ve Tecim, V. (2006). “Katı Atık Depolama Sahası Uygunluk Analizinin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Tabanlı Çok Kriterli Karar Yöntemleri ile Uygulaması,” 4.Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, (13-16 Eylül), s.1-8.
• Bulut, K. (2009). Türkiye'de Kullanılan Ulaştırma Modlarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Haziran, s.1-64.
• Cheng, Jing ve Tao, Jian-Ping. (2010). “Fuzzy Comprehensive Evaluation of Drought Vulnerability Based on the Analytic Hierarchy Process,” Agriculture and Agricultural Science Procedia 1, s.126-135.
• Çağıl, G. (2011). “2008 Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının Electre Yöntemi ile Analizi,” Maliye-Finans Yazıları Ekim 2011, 93, 59-86.
• Çetin A., C. Bıtırak ve İ. A., (2010). “Banka Karlılık Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci İle Değerlendirilmesi: Ticari Bankalar İle Katılım Bankalarında Bir Uygulama,” Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2,( 2), 75-92.
• Demircioğlu, O. (2010). “Kuruluş Yeri Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Karşılaştırılması” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Sayısal Yöntemler Bilim Dalı, İstanbul.
• Doumpos, M. and Zopounidis, C. (2002). “Multicriteria Classification and Sorting Methods: A Literature Review,” European Journal of Operational Research, 138, 229-246.
• Er,B. & Uysal, M. (2012). “Türkiye'deki Ticari Bankalarının Karşılaştırmalı Etkinlik Analizi:2005-2010 Dönemi Değerlendirmesi,” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26, (3-4), 365-387.
• Ertuğrul, İ. & Karakaşoğlu, N. (2010). “Electre ve Bulanık Ahp Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Bilgisayar Seçimi,” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s.23-41.
• Firouzabadi, S.M. Ali Khatami; Henson, Brian ve Barnes, Cathy. (2008). “A Multiple Stakeholders' Approach to Strategic Selection Decisions,” Computers & İndustrial Engineering, 54, s.851-865.
• Forman, E. & Gass, S. I. (2001). “The Analytic Hierarchy Process-An Exposition,” Operations Research, 49, (4), 469-486.
• Güngör, İ. & İşler, B. D. (2005). “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Otomobil Seçimi,” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1, (2), 21-33.
• Hwang C.L & Yoon K. (1981). “Multiple Attribute Decision Making,” Springer-Verlag, Berlin.
• Huang, Wen-Chih ve Chen. (2005). “Using the Electre II Method to Apply and Analyze the Differentiation Theory,” Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Sudies, Vol:5, s.2237-2249.
• Karacasu, M. (2007). “Kent içi Toplu Taşıma Yatırımlarının Değerlendirilmesinde Karar Destek Modeli”, 7. Ulaştırma Kongresi, İstanbul, s.155–164.
• Kaya, Y. (2004). “Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemlerinden TOPSIS ve ELECTRE Yöntemlerinin Karşılaştırılması,” Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü,İstanbul, Haziran(Erişim:http://www.hho.edu.tr)
• Kwiesielewicz M., Uden Ewa Van (2004); “Inconsistent and Contradictory Judgements In Pairwaise Comparison Method In The AHP”, Computers & Operations Research, s. 31.
• Manap, G. (2006). “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Turizm Merkez Seçimi,” Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, s.157-170.
• Menteş, A. (2000). “Manevra ve Sevk Sistemi Seçiminde Bulanık Çok Kriterli Karar Verme” Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Montazer, Gholam Ali; Saremi Hamed Qahri ve Ramezani, Maryam. (2009). “Design a New Mixed Expert Decision Aiding System Using Fuzzy Electre III Method for Vendor Selection,” Expert System with Applications 36, s.10837-10847.
• Özdamar, Y., Devrim.(2004). “Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi: Bir Satınalma İhalesinde Uygulanması,” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özden, H. O. (2009). Türkiye'deki Mevduat Bankalarının Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık,
• Roy, B. (1971). “Problems and Methods with Multiple Objective Functions,” Mathematical Programming, 1, s.239-266.
• Saaty, L, Thomas. (1980). “The Analytic Hierarchy Process,” Mc, Graw Hill, USA.
• Saaty, L, Thomas. (1985). “Analytical Planning,” RSW Publications.
• Saaty, Thomas, L. (1994a), “How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Prosess”, Interface, November-December, s.19-43.
• Saaty, Thomas, L. (1994b). “Fundementals of Decision Making and Priority Theory with Analytic Hierarchy Process,” RWS Publication, Pittsburg.
• Sambulas, D., Yiotis, G. ve S., Panou, K. D. (1999). ”Use of multicriteria methods for assesment of transportation projects,” Journal of Transportion Enginering, 125, s.407-414.
• Sezer, H. & Y. Saatçioğlu, Ömür. (2008). “Düzenli Hat Deniz Taşımacılığında Nakliye Müteahhidinin Gemi Operatörü Seçimine Çok Kriterli Karar Destek Yaklaşımı,” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, (4) 19-46 .
• Sipahi, S. ve Or, E. (2005). “Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Tekniği ile Forvet Oyuncuların Yetenek ve Becerilerine Göre Değerlendirilmesi,” Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 50, s.53-65.
• Soner, S. ve Önüt, S. (2006). “Çok Kriterli Tedarik Seçimi: Bir ELECTRE – AHP Uygulaması,” Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, s.110–120.
• Taşkın, Ç., Akat Ö. & Erol Züheyla. (2010). “Tüketicilerin Banka Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa'da Bir Araştırma,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, (3), 11-22.
• Timor, M. (2001). “Yöneylem Araştırması ve İşletmecilik Uygulamaları,” İstanbul Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, İşletme Fakültesi Yayın No:280, İstanbul.
• Ulucan, Aydın. (2004). Yöneylem Araştırması İşletmecilik Uygulamalı Bilgisayar Destekli Uygulama. Ankara: Sisyasal Kitabevi.
• Ünsal, A. & Duman, S. (2005). “Türkiye'deki Bankaların Performanslarının Temel Bileşenler Yaklaşımı ile Karşılaştırmalı Analizi,” VII.Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Mayıs, s.1-20.