Öğretmenlerin Benimsedikleri Eğitim Felsefelerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 307 - 321, 01.05.2021

Okay Demir , Seda Aktı Aslan

https://doi.org/10.21666/muefd.842880

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri 2019- 2020 eğitim öğretim yılının birinci döneminde, farkı branşlardan 265 öğretmene ulaşarak, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Yılmaz, Altınkurt ve Çokluk (2011) tarafından geliştirilen “Eğitim İnançları Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistikler, t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile çözümlenmiştir. Çalışmada, öğretmenlerin en çok benimsedikleri eğitim felsefelerinin sırasıyla varoluşçuluk, ilerlemecilik, daimicilik, yeniden kurmacılık ve esasicilik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet değişkenine göre sadece esasicilik eğitim felsefesini erkek öğretmenlerin daha fazla benimsedikleri görülmüştür. Öğretmenlerin mezun oldukları fakülte değişkenine göre daimicilik, esasicilik, ilerlemecilik ve varoluşçuluk eğitim felsefelerine göre anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Ancak yeniden kurmacılık eğitim felsefesinde eğitim fakültesi mezunu öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Öğretmenlerin mesleki kıdemleri açısından da benimsemiş oldukları eğitim felsefelerinde anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Öğretmenlerin eğitim durumları, benimsemiş oldukları eğitim felsefesini etkilememiştir. Branşlarına göre bakıldığında ise, sınıf öğretmenlerinin varoluşçuluk eğitim felsefesini daha fazla benimsedikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Felsefeleri, Öğretmenler, Eğitim İnançları, Felsefe, Öğretmen Görüşleri

Analysis of Education Philosophies Adopted by Teachers in terms of Different Variables

Öz

The purpose of this research is to determine the education philosophies adopted by teachers in terms of different variables. For this purpose, the correlational survey model, was used in the research process. The research data were collected in the first semester of the 2019-2020 academic year by reaching 265 teachers from different departments by using convenience sampling method. ‘Education Belief Scale’ developed by Yılmaz, Altınkurt, and Çokluk (2011) was used to collect data. The collected data were analyzed through descriptive statistics, t-test, and One Way Variance Analysis (ANOVA). According to the results of the research, teachers adopted these education philosophies respectively: Existentialism, Progressivism, Perennialism, Re-Constructionism, and Essentialism. It was determined that, in terms of the variable of gender, male participants only adopted essentialism philosophy more when compared to females. In terms of the variable of the faculty from which the participants graduated, there was no meaningful difference between perennialism, essentialism, progressivism, and existentialism education philosophies. However, it was determined that there was a meaningful difference in re-constructivism education philosophy in favor of the teachers who graduated from education faculty. There were meaningful differences in the adopted education philosophies in terms of the variable of profeeessional seniority. The education level of teachers didn’t affect the education philosophy they adopted. When the variable of specialty was taken into consideration, it was observed that classroom teachers adopted education philosophy more than the others.

Anahtar Kelimeler

Education Philosophies, Teachers,, Education Beliefs, Philosophy, Teacher Views

Kaynakça

• Ağdacı, G. (2018). Öğretmenlerin eğitim felsefeleri eğilimi ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 1-19.
• Aslan, Ö.M. (2014). Eğitim felsefesi dersinin okul öncesi öğretmen adaylarının felsefi tercihlerine ve eleştirel pedagojiye yönelik görüşlerine olan etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 1-14.
• Aslan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1453-1458.
• Aybek, B., & Aslan, S. (2017). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 373-385.
• Baş, G. (2015). Öğretmenlerin eğitim felsefesi inançları ile öğretme-öğrenme anlayışları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 40 (182), 111-126.
• Berkant, H. G., & Özaslan, D. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 923-940.
• Biçer, B., Er, H., & Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Journal Of Theory & Practice İn Education (Jtpe), 9(3), 229-242.
• Büyüköztürk. Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Tekbıyık, A. (2014). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (Ed. M.Metin). İlişkisel araştırma yöntemi (s.100-114). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Campbell, L. P. (1990). Philosophy, Methodology, Motivation, Learning. The Clearing House, 64(1), 21-22.
• Coşkun, M. K. (2019). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefeleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 93-98.
• Çakmak, Z., Bulut, B., & Taşkıran, C. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitim inançlarına yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 109-124.
• Çelik, R., & Orçan, F. (2016). A study on prospective teachers’ educational beliefs/öğretmen adaylarının eğitim inançları üzerine bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 63-77.
• Demirel, Ö. (2003). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Demirel Ö. (2012). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem.Yayıncılık.
• Dewey, J. (2004). Demokrasi ve eğitim. (Çev.T. Göbekçin) Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Doğanay, A., & Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 1 (3).
• Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 332-348.
• Duman, B. (2008). Öğrencilerin benimsedikleri eğitim felsefeleriyle kullanıldıkları öğrenme strateji ve öğrenme stillerinin karşılaştırılması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 203-224.
• Duman, B. ve Ulubey, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin öğretim teknolojilerini ve interneti kullanma düzeylerine etkisi ile ilgili görüşleri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 95–114.
• Ekiz, D. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitim felsefesi akımlarına ilişkin eğilimlerinin karşılaştırılması. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1-11.
• Erişen, Y. (2012). Eğitimin felsefi temelleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Geçici, S., & Yapıcı, Ş. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim felsefesiyle ilgili görüşleri. Afyon Üniversitesi Eğitimbilimleri Dergisi, 1(2), 57-64.
• Gosselin, C. (2007). Philosophy and the role of teacher reflections on constructing gender. Educational Foundations, 21 (3/4), 39-57.
• Hamrah, Z. S. (2012). Role of virtual education in higher education from the view of existence philosophy. Journal of Social Sciences, 8 (2), 207-215.
• Hayırsever, F., & Oğuz, E. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 757-778.
• Ilgaz, G., Bülbül, T., & Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özellikleri ile teknopedagojik eğitim yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3). 1241-1264.
• İsmailoğlu, S., & Zorlu, T. (2018). Yapılandırmacı eğitim felsefesinde dersliklerin mekânsal özellikleri üzerine bir değerlendirme: Rize ili örneği. Online Journal of Art and Design, 6(1). 148-173.
• Kanatlı, F., & Schreglman, S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 5(9), 127-138.
• Karadağ, E., Baloğlu, N., & Kaya, S. (2009). Okul yöneticilerinin eğitim felsefesi akımlarını benimseme düzeylerine ilişkin ampirik bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 12, 181-200.
• Koçak, C., Ulusoy, F. M., & Önen, A. S. (2012). Öğretmen adaylarının kimlik işlevlerinin ve eğitim inançlarının incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30.
• Kozikoğlu, İ., & Erden, R. Z. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ile eleştirel pedagojiye ilişkin görüşleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elementary Education Online, 17(3), 1566-1582.
• Kozikoğlu, İ., & Uygun, N. (2018). Öğretmenlerin benimsedikleri eğitim felsefeleri ile eğitim programı tasarım yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 411-438.
• Kumral, O. (2015). Öğretmen adaylarının eğitim felsefeleri: Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi örneği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 59-68.
• Livingston, M. J., McClain, B. R., & DeSpain, B. C. (1995). Assessing the consistency between teachers' philosophies and educational goals. Education, 116(1), 124-130.
• Meral, Y. D. (2014). Ortaöğretim matematik öğretmenlerinin eğitim felsefesi görüşleri ve öğretme- öğrenme anlayışlarının yapılandırmacı öğrenme ortamı düzenleme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., ve Hatipoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(1), 37-78.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2012). Curriculum: Foundations, principles, and issues, student value edition. New Jersey: Pearson.
• Ornstein, C. A., & Hunkins, P. F. (2016). Curriculum: foundations, principles and issues. USA: Pearson Education, Inc. Pajares, F. M. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332.
• Sönmez, V. (2009). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, S., Tunca, N., & Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. Elementary Education Online, 13(4). 1473-1492.
• Şişman, M. (2008). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Taşkın, T. (2020). Fizik, Kimya ve Biyoloji öğretmenlerinin eğitim felsefesi tercihlerinin ve bilimsel epistemolojik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 1-19.
• Tekin, S., & Üstün, A. (2008). Amasya eğitim fakültesi öğretmen adaylarının eğitim süreci hakkındaki felsefi tercihlerinin tespiti. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 145-158.
• Terzi, A. R. (2010). Eğitim bilimine giriş (2. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tunca, N., Alkın-Şahin, S., & Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin eğitim inançları ile meslekî değerleri arasındaki ilişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 11-47.
• Uğurlu, C. T., & Çalmaşur, H. (2017). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim inançlarına ilişkin görüşleri: bir karma yöntem çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(25), 230-273.
• Winch, C. (2012). For philosophy of education in teacher education. Oxford Review of Education, 38(3), 305 322.
• Wiles, J. & Bondi, J. (2007). Curriculum development: A guide to practice (Seventh Ed.). New Jersey: Pearson Merill Prentice Hall Inc.
• Yayla, A. (2009). Eğitimin felsefi temelleri. H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 19-43). Ankara: Pegem Akademi.
• Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335-350.
• Yokuş, T. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 26-36.