ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURT DIŞI DENEYİMLERİ: YAŞAM ÖYKÜSEL BİR ANALİZ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 758 - 772, 15.07.2022

Eray Kara Temel Çalık

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1093059

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de görev yapmakta iken akademik çalışmalar yapmak amacıyla en az bir yıl süreyle yurt dışına giden ve yurt dışı yükseköğretim kurumlarına akademik çalışmalar yapan akademisyenlerin deneyimleri incelenmektedir. Yaşam öyküsel yaklaşımla ele alınan deneyimler, katılımcıların yurt dışı akademik deneyimlerinin öncesi, deneyim süreci ve sonrasını ele almaya imkan vermiştir. Verilerin toplanması için araştırmacılar tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış bir görüşme formu geliştirilmiştir. Toplanan veriler, anlatı analizi kullanarak çözümlenmiştir. Bulgular katılımcıların hareketlilik kararında üniversitelerdeki akademik ortam ve istihdam koşullarının etkili olduğunu göstermektedir. Yurt dışında geçirdikleri süre içinde akademisyenler yabancı dil kullanımında ve mesleki anlamda yetersizlik hissetmişlerdir. Olumsuz durumlarla danışman ve arkadaşlarından aldıkları destekle başa çıkabilmişlerdir. Geri dönen akademisyenler Türkiye’deki çalışma koşulları ve Türkiye’deki akademik ortamının bireyi geliştirmekten uzak olduğunu düşünmektedirler. Özellikle Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim Görmek Üzere Gönderilecek Öğrencileri Seçme ve Yerleştirme (YLSY) programını tamamlayıp dönen akademisyenlerin döndüklerinde bir uyum programına gereksinim duyduğu araştırmanın ortaya koyduğu bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Akademik hareketlilik, akademik destekler, beyin göçü, yükseköğretim, akademisyen

Kaynakça

• Arslan, C. (2014). Erken Cumhuriyet Dönemi’nde eğitim bilimleri alanında yurt dışına öğrenci gönderilmesi olgusu (1923-1940) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Aktekin, S., & Tekben, İ. (2019). 1416 Sayılı Kanun Kapsamında Yurt Dışında Lisansüstü Öğrenim Görenlerin Çalıştıkları Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yaptıkları Katkılar ile İlgili Görüşlerin Analizi. Milli Eğitim, 48(224), 123–147.
• Altbach, P. G., & Knight, J. (2007). The Internationalization of Higher Education: Motivations and Realities. Journal of Studies in International Education, 11(3–4), 290–305. https://doi.org/10.1177/1028315307303542
• Balyer, A. (2011). Akademik Özgürlük: Türkiye’deki Akademisyenlerin Algıları. Eğitim ve Bilim, 36(162), 138–148. Tarihinde adresinden erişildi https://core.ac.uk/reader/270293890
• Bettinger, E. P., Long, B. T., Ehrenberg, R., Jacob, B., & Murnane, R. (2005). Do faculty serve as role models? the impact of instructor gender on female students. American Economic Review, 95(2), 152–157. https://doi.org/10.1257/000282805774670149
• Budiharso, T., & Tarman, B. (2020). Improving Quality Education through Better Working Conditions of Academic Institutes. Journal of Ethnic and Cultural Studies, 7(1), 99–115. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.29333/ejecs/306
• Docquier, F. (2014). The brain drain from developing countries. IZA World of Labor, (May), 1–10. https://doi.org/10.15185/izawol.31
• Durmaz, A. (2018). Beşeri Sermaye Kaynağı Olarak Diaspora. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Friedman, M. (1955). The Role of Government in Education. Içinde R. A. Solo (Ed.), From Economics and the Public Interest. Tarihinde adresinden erişildi https://la.utexas.edu/users/hcleaver/330T/350kPEEFriedmanRoleOfGovttable.pdf
• Gopinathan, S., & Altbach, P. G. (2005). Rethinking Centre–Periphery. Asia Pacific Journal of Education, 25(2), 117–123. https://doi.org/10.1080/02188790500337882
• Gümüş, S., & Gökbel, V. (2012). 2023 için Akademisyen Yetiştirme Çabaları: MEB ve YÖK Yurt dışı Lisansüstü Bursları.
• Gür, S. B., Çelik, Z., & Yurdakul, S. (2019). Yükseköğretime Bakış 2019.
• Hagen-Zanker, J. (2008). Why do people migrate? A review of the theoretical literature (Sayı MGSoG/2008/WP002). Tarihinde adresinden erişildi file:///C:/Users/PC/Downloads/SSRN-id1105657.pdf
• Hochrinner, H. (2019). New role model for teachers in Higher Education? Balkan Region Conference on Engineering and Business Education, 3(1), 62–67. https://doi.org/doi:10.2478/cplbu-2020-0007
• Kathleen Van Benthem, Mohamad Nadim Adi, Christopher T. Corkery, Jiro Inoue, N. M. J. (2020). The changing postdoc and key predictors of satisfaction with professional training. Studies in Graduate and Postdoctoral Education, 11(1). https://doi.org/https://doi.org/10.1108/SGPE-06-2019-0055
• Kavili Arap, S. (2010). Turkiye Yeni Universitelerine Kavusurken: Turkiye’de Yeni Universiteler ve Kurulus Gerekceleri. Ankara Universitesi SBF Dergisi, 65(1), 1–29.
• Labov, W. (1972). Language in the Inner City: Studies in the Black English Venacular. Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
• Lasanowski, V. (2011). Can Speak, Will Travel: The Influence of Language on Global Student Mobility BT - International Students and Global Mobility in Higher Education: National Trends and New Directions (R. Bhandari & P. Blumenthal, Ed.). https://doi.org/10.1057/9780230117143_10
• Mahroum, S. (1998). Europe and the Challenge of the Brain Drain. IPTS Report, 29, 21–27.
• MEB. (2019). Faaliyet Raporu. http://yyegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_03/25110141_2019_YYlY_Birim_Faaliyet_Raporu_-_PDF.pdf
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (S. Turan, Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Niedomysl, T. (2008). Residential Preferences for Interregional Migration in Sweden: Demographic, Socioeconomic, and Geographical Determinants. Environment and Planning A: Economy and Space, 40(5), 1109–1131. https://doi.org/10.1068/a39177
• Özdem, G. (2013). Yükseköğretim Kurumlarında ERASMUS Programının Değerlendirilmesi (Giresun Üniversitesi Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 61–98.
• Rask, K. N., & Bailey, E. M. (2002). Are Faculty Role Models? Evidence from Major Choice in an Undergraduate Institution. The Journal of Economic Education, 33(2), 99–124. Tarihinde adresinden erişildi http://www.jstor.org/stable/1183389
• Rasool, S. F., Maqbool, R., Samma, M., Zhao, Y., & Anjum, A. (2019). Positioning Depression as a Critical Factor in Creating a Toxic Workplace Environment for Diminishing Worker Productivity. Sustainability , C. 11. https://doi.org/10.3390/su11092589
• Sawir, E., Marginson, S., Deumert, A., Nyland, C., & Ramia, G. (2007). Loneliness and International Students: An Australian Study. Journal of Studies in International Education, 12(2), 148–180. https://doi.org/10.1177/1028315307299699
• Siddle, D. J. (1992). Urbanisation, Population Mobility and the Evolution of Cultural Prejudice: Some speculations on the geography of ignorance and the growth of national identity. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 74(3), 155–166. https://doi.org/10.1080/04353684.1992.11879640
• Şimşek, M. (2006). Beşeri Sermaye ve Beyin Göçü Kapsamında Türkiye. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (y.y.). Kalkınma Planları. Tarihinde adresinden erişildi https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf
• Summit, W. G. (2017). What is Brain Drain? Tarihinde adresinden erişildi https://www.youtube.com/watch?v=wQVNjUAxhcg&list=PL9ZxsXshsb1Y_yUcs6fllF7r0M1u5HwqN
• Titrek, O., Erkiliç, A., Süre, E., Güvenç, M., & Pek, N. T. (2016). The Socio-cultural , Financial and Education Problems of International Postgraduate Students in Turkey *. 4, 160–166. https://doi.org/10.13189/ujer.2016.041320
• Varol, A., & Şeker, S. (2008). Öğretim Elemanlarının Etik İhlalleri. Öğretim Elemanlarının Etik İhlalleri”, Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Türkiye Cumhuriyetinde Eğitimin Çağdaş Değerlerle İrdelenmesi Çalıştayı, 719–734. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Yahya Kemal Kaya. (2009). İnsan Yetiştirme Düzenimiz (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Zan, B. U. (2012). Türkiye’de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması (Ankara Üniversitesi). Tarihinde adresinden erişildi www.yoktez.gov.tr