Türkiye’de 2008-2018 Yılları Arasında Araştırma Ve Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımına İlişkin Fen Eğitimi Alanında Yapılan Bilimsel Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 69 - 78, 25.03.2019

Erol Taş Sibel Başoğlu Jülide Sarıgöl Banu Tepe Hatice Güler

Öz

Fen Bilimleri öğretim programının temel hedeflerinden biri araştıran ve sorgulayan bireyler
yetiştirmektir. Bu amaç doğrultusunda fen bilimleri öğretim programında
öğrencinin kendi öğrenmelerinden sorumlu olduğu, etkin olarak öğrenme sürecine
dahil edildiği, öğrencilerin bilgiyi anlamlı ve kalıcı olarak öğrenebildiği bir
öğrenme yaklaşımı olan araştırma sorgulamaya dayalı öğretim stratejisi
benimsenmektedir (MEB, 2017:12).

Bu çalışmanın amacı, 2008-2018 yılları
arasında, Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğrenme (ASDÖ) Yaklaşımına ilişkin fen
eğitimi alanında yapılmış yayınları çeşitli değişkenler açısından incelemektir.
Çalışmada, ASDÖ ile ilgili tezlerden türetilen makaleler çıkarıldıktan sonra 47
makale, 42 yüksek lisans tezi ve 26 doktora tezi olmak üzere toplam 115
çalışmaya ulaşılmıştır.

Çalışmada doküman analizi tekniği
kullanılmıştır. Veriler doküman inceleme yoluyla toplanmış, içerik çözümlemesi
ile analizi yapılmıştır.  Elde edilen
sonuçlar yüzde ve frekans değerleri olarak yansıtılmıştır.

Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre;
araştırma ve sorgulamaya dayalı fen eğitimi alanında yapılan çalışmalarda genel
olarak nicel araştırma yöntemlerinin daha fazla tercih edildiği, makale
türündeki yayınların yüksek lisans ve doktora tezlerine oranla daha fazla
olduğu, çalışmalarda ağırlıklı olarak “Laboratuar Dersi” konusunun ele
alındığı, en fazla örneklem grubunun öğretmen adayları olduğu ve en fazla
kullanılan ölçme aracının “başarı testi” olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın
sonuçlarına yönelik gelecek araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

 

Bu çalışma, 10- 13 Ekim 2018 tarihinde Giresun Üniversitesi'nde  gerçekleştirilen  3. Uluslararası Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumunda , "Türkiye’de 2008-2018 Yılları Arasında Araştırma Ve Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımına İlişkin Fen Eğitimi Alanında Yapılan Bilimsel Çalışmaların İncelenmesi" başlığı ile sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

 

Gönderilen makalelerde en az 500 kelime  Türkçe yazılarda İngilizce, İngilizce yazılarda ise Türkçe özet (Abstract), en fazla beş anahtar kelime (hem İngilizce hem Türkçeleri) olmalıdır. Bir toplantıda tebliğ edilmiş ancak yayımlanmamış olan bildirilerde toplantının adı, tarihi ve yeri belirtilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Araştırma ve Sorgulamaya Dayalı Öğrenme

Kaynakça

• Ayaş, A. P., Çepni, S., Akdeniz, A. R., Özmen, H., Yiğit, N. ve Ayvacı, Ş. H. (2015). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem.
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Branch, Jennifer L. ve Solowan, D.G. (2003). Inquiry-based learning: The key to student success. School Libraries in Canada; Ontario Vol. 22(4), 6-12. Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research Methods İn Education (6th Ed.). New York: Routledge.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’ de Eğitim Teknolojileri Araştırmalarındaki Eğilimler: 2000-2009 Dönemi Makalelerinin İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 406-443.
• Erdoğan, G. D., Kaya Uyanık, G., Canan Güngören, Ö. (2018). Aktif Öğrenmeye İlişkin Lisansüstü Tezlerin Yapısal İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 111-125.
• Koç, E. S. (2016). Türkiye’de İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesine Yönelik Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 16 (1), 198-216.
• Koyuncu, M. S., Şata, M., Karakaya, İ. (2018). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Kongrelerinde Sunulan Bildirilerin Doküman Analizi Yöntemi ile İncelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9(2), 216-238.
• Kula Wassink F., Sadi, Ö. (2016). Türk Fen Bilimleri Eğitiminde Araştırma Ve Yönelimler: 2005–2014 Yılları Arası Bir İçerik Analizi. İlköğretim Online, 15(2), 594-614, 2016.
• MEB, (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Talim Terbiye Fen Bilimleri Öğretim Programı, Ankara.
• MEB, (2013). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim Terbiye Fen Bilimleri Öğretim Programı, Ankara.
• MEB, (2017). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim Terbiye Fen Bilimleri Öğretim Programı, Ankara.
• National Research Council. (1996). National Science Education Stveards. Washington, D.C.: National Academy Press.
• National Research Council. (2000). Inquiry and the National Science Education Stveards.Washington, D.C.: National Aca.
• Ozan, C., Köse, E. (2014). Eğitim Programları ve Öğretim Alanındaki Araştırma Eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Sampson, V., Grooms, J., Walker, J., P., (2011). Argument‐Driven Inquiry as a way to help students learn how to participate in scientific argumentation and craft written arguments: An exploratory study. Science Education, 95(2), 217-257.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., Dündar, H. (2014). Eğitim Ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
• Sönmez. S. (2018). Türkiye’de 2013 - 2017 Yılları Arasında ki Biyoloji Eğitimi Araştırmalarının İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(74), 124 – 136.
• Taş, E., Şener, N., Yalçın, M. (2013). An Analysis of Scientific Researches in the Field of Technology-Assisted Science Education Between the Years 2005-2012. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi. 1(1), 83-104.
• Temel, S., Şen, Ş., Yılmaz, A. (2014). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme İle İlgili Yapılan Çalışmalara İlişkin Bir İçerik Analizi: Türkiye Örneği. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (2), 565-580.
• Tutar, M., Kurt, M., Karamustafaoğlu, O.(2017) . Fen Bilimleri Eğitimindeki Beyin Temelli Öğrenme Araştırmalarının İncelenmesi (2000-2015 Yılları Arası). Karaelmas Journal of Educational Sciences ,5(2), 236-249.
• Yavuz, G., Yavuz, S. (2017). Fen Eğitiminde Proje Tabanlı Öğretimle İlgili Tezlerin İçerik Analizi: Türkiye Örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi . 43, 255-282.
• Yenilmez, K., Sölpük, N. (2014). Matematik Dersi Öğretim Programı İle İlgili Tezlerin İncelenmesi (2004-2013). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching ,3(2), 33-42.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara. Seçkin.
• Wilson, C., D., Taylor, J., A., Kowalski, Susan, M. , Carlson, J. (2010). The Relative Effects and Equity of Inquiry-Based and Commonplace Science Teaching on Students’ Knowledge, Reasoning, and Argumentation. Journal of Research ın Scıence Teachıng Vol. 47, NO. 3, PP. 276–301.
• Wood, W. B. (2003). Inquiry-Based Undergraduate Teaching İn Life Sciences At Large Research Universities: A Perspective On The Boyer Commision Report. Cell Biology Education, 2, 112-116.
• Zion, M., Mendelovici, R. (2012). Moving From Structured To Open İnquiry: Challenges And Limits. Science Education International, 23 (4), 383-399.