Ortaöğretim felsefe dersi (10. sınıf için) öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri: Afyonkarahisar ili örneği

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 508 - 524, 19.06.2024

Ömer Kızıltan , Hasan Burak İnanç

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1351447

Öz

Felsefe dersi ilk kez liselerde 10. sınıflarda okutulmaya başlanmıştır. 2018 yılında bu derse yönelik öğretim programı hazırlanmış ve 2018-2019 öğretim yılından itibaren bu program liselerde uygulanmıştır. Bu çalışma ile 10. sınıflarda uygulanan felsefe dersi öğretim programı öğretmenlerden elde edilen görüşler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Afyonkarahisar ili Merkez, Çay ve Bolvadin ilçelerinde devlet liselerinde görev yapan 7 felsefe grubu öğretmeniyle görüşülmüştür. Görüşmelerde araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmıştır. Bu kapsamda sorular, öğretmenlerin 10. sınıfta kullanılan 2018 felsefe öğretim programına yönelik kazanım, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme boyutları hakkında neler düşündüklerini belirlemeye yönelik hazırlanmıştır. Öğretmenlere göre kazanımlar sayısal olarak yeterlidir. Kazanımlar açık ve anlaşılırdır. Kazanımların öğrenci seviyesine uygun olduğu belirtilmiştir. İçeriğe ilişkin görüşlerde, içeriğin öğrenci düzeyine uygun olduğu, kazanımlar ile örtüştüğü ve yeterli olduğu tespit edilmiştir. Eğitim durumları boyutu bağlamında gelen görüşler ağırlıklı olarak olumsuzdur. Bunlar arasında öne çıkan iki olumsuz görüş etkinlik örneğinin öğretim programlarında yer almaması ve öğretim programının karikatür, film önerisi gibi yol gösterici yönlerinin olmamasıdır. Sınama durumuna ilişkin olarak ise öğretmenlerden ölçme-değerlendirme örneklerine öğretim programında yer verilmesi gerektiği görüşü gelmiştir. Yine bu boyutta öğretim programının ürün odaklı ölçme-değerlendirme yöntem ve teknikleri yerine süreç odaklı ölçme-değerlendirme yöntemlerinin kullanımına yönlendirmesi gerektiği görüşü karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Felsefe Eğitimi, Felsefe Öğretimi, Felsefe Grubu Eğitimi, Ortaöğretim Lise Felsefe Dersi, Felsefe Dersi Öğretim Programı

Teachers Opinions on the Secondary School Philosophy Course Curriculum (for 10th grade): The Example of Afyonkarahisar province

Öz

Philosophy course began to be taught in 10th grades in high schools for the first time. A curriculum for this course was prepared in 2018 and this program has been implemented in high schools since the 2018-2019 academic year. In this study, the philosophy course curriculum implemented in 10th grades was evaluated in line with the opinions obtained from the teachers. For this purpose, 7 philosophy group teachers working in public high schools in the Merkez, Çay and Bolvadin districts of Afyonkarahisar province were interviewed. Through the interviews, data were collected via a semi-structured interview form developed by the researchers. In this context, the questions were prepared to determine what the teachers thought about the achievement, content, teaching and learning and evaluation dimensions of the 2018 philosophy course curriculum used in the 10th grade. According to the teachers, the achievements are numerically sufficient. The achievements are clear and understandable. It was stated that the achievements were suitable for the level of the student. In the opinions about the content, it was determined that the content was suitable for the level of the student, the content overlapped with the achievements and the content was sufficient. Opinions in the context of teaching and learning dimension are predominantly negative. Among these, two prominent negative opinions were that the activity examples were not included in the curriculum and that the curriculum did not have guiding aspects such as cartoons and movie suggestions. Regarding the measurement-evaluation dimension, the teachers thought that measurement samples should be included in the curriculum. Again, in this dimension, there was an opinion that the curriculum should direct the use of process-oriented measurement-evaluation methods instead of product-oriented measurement-evaluation methods and techniques.

Anahtar Kelimeler

Philosophy Education, Teaching Philosophy, Philosophy Group Education, Philosophy Course in High School, Curriculum of Philosophy Course

Kaynakça

• Bayrak, İ., & Duruhan, K. (2015). 2009 yılında hazırlanan felsefe öğretim programına ilişkin felsefe öğretmenlerinin görüşleri (Sivas ili örneği). [The Views of Philosophy Teachers Towards the Philosophy Teaching Programme Prepared in 2009 (Sample of Sivas City)]. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbid/issue/17335/181026
• Beydoğan, H. Ö., Cihan, M. & Taşdemir, A. (2006). Lise felsefe öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi. [The Evaluation of High-School Philosophie Education Programme According to Opinions of Teachers and Students]. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7(2), 17-37. https://www.acarindex.com/pdfs/499809
• Biçer, B. (2013). Öğretmen görüşlerine göre felsefe öğretim programı ve uygulama sürecinde karşılaşılan sorunlar. [According to Teachers Views, Philosophy Teaching Program and Difficulties Faced in The Application Process]. Akademik Bakış Dergisi, (38), 1-18. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423867729.pdf
• Demircioğlu, A., & Duman, E. Z. (2013). 1935 ve 2009 felsefe öğretim programlarına göre yazılmış ders kitaplarındaki çeşitli felsefe kavramlarının karşılaştırılması. [Comparison That Various Philosophic Concepts in the Textbooks Which Had Written According to 1935 And 2009 Philosophic Curriculum]. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 271-277. https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/116393/makaleler/2/2/arastrmx_116393_2_pp_271-277.pdf
• Dombaycı, M. A. (2013). Felsefe için öğretim programı & öğretim programı için felsefe. B. Çotuksöken – H. Tepe (Yay. Haz.). Çocuklar için felsefe eğitimi içinde. (135-160). Pegem.
• Dombaycı, M. A. (2008). Türkiye’de ortaöğretimde felsefe öğretiminin değerlendirilmesi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dombaycı, M. A. (2002). Ortaöğretimde öğretim ilke, yöntem ve teknikler açısından felsefe öğretimi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dombaycı, M. A., & Kızıltan, Ö. (2017). Felsefe Grubu Eğitimi Lisans Programlarının Karşılaştırılması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 12(25). 265-288. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12247
• Duman, E. Z. (2023). Cumhuriyet dönemi felsefe dersi öğretim programlarında mantık konularının yeri. M. A. Dombaycı, O. Bayraktar ve Ö. Kızıltan (Ed.). Türkiye’de felsefenin 100 yıllık eğitimi içinde. (261-275). Pegem.
• Geray, H. (2011). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş-iletişim alanından örneklerle. (3. b.). Genesis Kitap.
• Gözütok, F. D. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ekinoks.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. (3.b). Pegem.
• Kadıoğlu, S. (2021). Felsefe öğretiminde mizahın yeri ve önemi. E. Z. Duman - F. Manav (Ed.). Felsefe grubu eğitimi araştırmaları içinde. (1-26). Pegem.
• Kızıltan, Ö. (2022). Geleceğin eğitimi ve felsefe. M. Günay (Ed.). Antik çağdan günümüze eğitim felsefesi tartışmaları içinde. (217-234). Pegem.
• Kızıltan, Ö. (2020). Felsefe öğretiminin tarihçesi ve uygulanan felsefe dersi öğretim programlarının yapısı. F. Manav (Ed.). Ana hatlarıyla felsefe grubu öğretimi içinde. (17-52). Pegem.
• Kızıltan, Ö. (2012). Felsefe öğretimi sorunları ve yeni yaklaşımlar. [Problems of Teaching Philosophy and New Approaches]. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(4), 336-337. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/36a.kiziltan.pdf
• Koç, E. (2020). Felsefe öğretimine giriş. F. Manav (Ed.). Ana hatlarıyla felsefe grubu öğretimi içinde. (3-16). Pegem.
• Koçer, H. (2019). 2018 felsefe öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi - Adana örneği. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Manav, F. (2018). An investigation into the 11th grade national philosophy curriculum in Turkey. Journal of Education and Training Studies, 6(12), 247-254. https://doi.org/10.11114/jets.v6i12.3672
• Manav, F. (2017). Ortaöğretim felsefe dersi 2017 yılı öğretim programının 10. sınıf düzeyinin değerlendirilmesi. E. Hamarta, C. Arslan, S. Çiftçi, O. Köksal ve A. N. Çoklar (Ed.). Eğitim araştırmaları içinde. (126-133). Pegem.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Nobel.
• Milles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Ortaöğretim felsefe dersi (10. ve 11. sınıflar) öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Tebliğler Dergisi, 81(2726), 1176.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Ortaöğretim felsefe dersi (10. ve 11. sınıflar) öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Tebliğler Dergisi, 80(2718 Ek), 1624.
• Oktay, A. S. & Şakar, Ö. (2014). Ortaöğretim 11. sınıf felsefe dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi ‘Isparta örneği’. [Evaluation On Opinion Of The Teachers About Programme On Philosophy Courses At 11. Grade In Secondary Education “Isparta Example”]. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(9), 103-116. dergipark.org.tr/tr/download/article-file/59661
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem.
• Uygur, N. (1988). 100 soruda Türk felsefesinin boyutları, (2. b.). İstanbul: Gerçek.
• Ünsal, S. (2016). Orta öğretim felsefe dersine yönelik öğretmen görüşleri: kazanımlar, sorunlar ve çözüm önerileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 3171-3192. https://doi.org/10.15869/itobiad.264038
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (8. b.). Seçkin.