İlkokul öğrencilerinin konuşma kaygılarının incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 525 - 539, 19.06.2024

Oğuzhan Kuru , Fatih Akoğlu

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1375452

Öz

Dil, geçmiş nesillerden bu yana toplumun korunan bir hazinesi ve bu hazinenin kilidini açan ise konuşma becerisidir. İnsan diyaloglarının köprüsü olan konuşma becerisi, bireyler için yaşamın her noktasında öneme sahiptir. Konuşmaya dair yeterliklerin erken yaşlarda fark edilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, ilkokulda öğrenim gören öğrencilerin karşı karşıya kaldıkları konuşma kaygılarının bazı değişkenler arasında farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Çalışmanın amacı, ilkokulda öğrenim gören öğrencilerin konuşma becerisine ilişkin yaşıyor oldukları kaygı düzeyini ortaya koymaktır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama türü tercih edilmiştir. Araştırmanın katılımcıları 2021-2022 eğitim-öğretim yılı içerisinde Kahramanmaraş ilinde öğrenim gören ilkokul öğrencilerinden seçilmiştir. Çalışma grubu tipik durum örnekleme ile seçilmiş 388 ilkokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Yıldırım (2015) tarafından hazırlanan, üç alt faktörden meydana gelen ve Cronbach Alfa değeri .91 olarak belirlenen “Konuşma Kaygısı” ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada verilerin analizi yapılırken SPSS 22 programı kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda öğrencilerin sahip olduğu kardeş sayısına, öğrencileri okutan öğretmenlerinin cinsiyetlerine ve bu öğretmenlerin değişme durumlarına, öğrencilerin kimin yanında yaşadıklarına göre konuşma kaygılarında farklılık bulunamamışken; katılımcıların cinsiyetlerine, sınıf seviyelerine, öğrencilerin ebeveynlerinin eğitim düzeylerine, öğrencinin ailesinin aylık kazancına ve okulun olduğu yere göre öğrencilerin yaşadıkları konuşma kaygılarında anlamlı farklılıklara rastlanılmıştır. Buradan hareketle kızların erkek öğrencilere kıyasla daha fazla kaygı yaşadığı, sınıf seviyesi yükseldikçe konuşma kaygısının arttığı, anne ve baba eğitim seviyesinin düşük olduğu öğrencilerde konuşma kaygısının arttığı, gelir seviyesi daha düşük olan öğrencilerin kaygılarının arttığı ve köylerde öğrenim gören öğrencilerin daha çok konuşma kaygısı yaşadığı sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

konuşma kaygısı, ilkokul öğrencileri, konuşma

Analysis of Speech Anxiety of Primary School Students

Öz

Language is a treasure of society that has been preserved since past generations, and the skill of speaking is what unlocks this treasure. Speaking skill, which is the bridge of human dialogues, is important for individuals at every point of life. Having the competencies required by speaking skill, which is such an important skill, and the awareness of individuals at an early age play a role in determining the fate of future generations. In this study, it was examined whether there is a difference between some variables and the speech anxiety faced by primary school students. The aim of the study is to reveal the level of anxiety that primary school students experience regarding speaking skills. Survey type, which is one of the quantitative research methods, was preferred in the study. The participants of the study were selected from primary school students studying in Kahramanmaraş in the 2021-2022 academic year. The study group consists of 388 primary school students selected by typical case sampling. The data of the study were collected with the "Speaking Anxiety" scale prepared by Yıldırım (2015), which consists of three sub-factors and has a Cronbach's Alpha value of .91. SPSS 22 program was used to analyze the data in the study. In line with the results of the study, no significant difference was found in the speech anxiety of the students according to the number of siblings they had, the gender of the teachers who educated the students and the change of these teachers, and who the students lived with, while significant differences were found in the speech anxiety of the students according to the gender of the students, their grade levels, the education levels of the students' parents, the monthly earnings of the student's family and the location of the school. From this point of view, it has been concluded that girls experience more anxiety than boys, speaking anxiety increases as the grade level increases, speaking anxiety increases in students with low levels of mother and father education, anxiety increases in students with lower income levels, and students studying in villages experience more speaking anxiety

Anahtar Kelimeler

Speech anxiety, primary school students, speaking

Kaynakça

• Akalın, S. & Adıgüzel, A., (2020). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1345-1356.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2003). Yazılı ve Sözlü Anlatım, Ankara: Akçağ Yayınları
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri. Turkish Studies, 7(3): 221-231.
• Arslan, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları ve akademik öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International E-Journal of Educational Studies, 2(3), 26-43. Baki, Y. & Karakuş, N. (2015). A research on speech anxiety of prospective Turkish teachers. The Anthropologist, 21(1-2), 271-276.
• Baki, Y. ve Kahveci G. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarının etkili konuşma becerileri üzerindeki etkisi: Bir yapısal eşitlik modellemesi, Turkish Studies, 12(4), 47-70
• Başarır, D. (1990). Ortaokul son sınıf öğrencilerinde sınav kaygısı, durumluk kaygı, akademik başarı ve sınav başarısı arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Boylu, E., Çangal, Ö. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Bosna-Hersekli öğrencilerin konuşma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 349-368.
• Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, K.E.; Akgün, E.Ö.; Karadeniz, Ş.; Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegema Yayıncılık
• Çapri, A. G. B., & Gökçakan, Z. (2008). Akılcı duygusal davranış terapisi (addt)’ne dayalı grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin problem çözme becerisi algısına etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 135-154.
• Ceran, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 337-358.
• Demir, T. ve Melanlıoğlu, D. (2014). Speaking anxiety scale for secondary school education students: validity and reliability study. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(1), 103- 124.
• Doğan, Y. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisini geliştirmede etkinlik temelli çalışmaların etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261-286.
• Doğan, Y. (2014). Dinleme Eğitimi: Kuram, Uygulama, Ölçme ve Değerlendirme. Türkçe Öğretimi El Kitabı. ed. Abdurrahman Güzel, Halit Karatay. Ankara: Pegem Akademi Yayınları: 151-176.
• Duman, G. K. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin durumluk sürekli kaygı düzeyleri ile sınav kaygısı düzeyleri ve ana - baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Durmuş, E., & Baş, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(19).
• Gedik, M. (2015) Siirt örnekleminde ortaöğretim öğrencilerinin konuşma kaygılarının incelenmesi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(3), 77- 93.
• Gedizli, M. (2006). Söyleyebilmek, konuşma nedir? İstanbul : Marka yayınları. s. 15
• Gökçedağ, S. (2001). Lise öğrencilerinin okul başarısı ve kaygı düzeyi üzerinde anne - baba tutumlarının etkilerinin belirlenip karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gölpınar, Ş., Hamzadayı, E., & Bayat, N. (2018). Konuşma kaygı düzeyi ile konuşma başarımı arasındaki ilişki, Dil Eğitimi Ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 75-85.
• Gürzap, Can (2010). Söz Söyleme ve Diksiyon, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Işık, E. (1996). Nevrozlar. Ankara: Kent Matbaası
• İşcan, A.(2013). Diksiyon, ses bilgisi ve ses eğitimi. Konuşma Eğitimi Ed. A.Kılınç, A. Şahin (2.baskı) içinde (59-118). Ankara: Pegem Akademi.
• Kardaş, M. N. (2015). İkinci dili Türkçe olan çok dilli Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe konuşma kaygıları ve bu kaygılarının bazı değişkenlerle ilişkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10, 541-556.
• Katrancı, M., Kuşdemir, Y. (2015) Öğretmen adaylarının konuşma kaygılarının incelenmesi: Sözlü anlatım dersine yönelik bir uygulama, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, s.415-445
• Katrancı, M., & Melanlıoğlu, D. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma öz yeterlik ölçeği: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 651-665.
• Kavruk, H., & Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları (Samsun ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (15).
• Keşaplı, G. & Çiftçi, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 54(1), 463-484.
• Korkmaz, Z. (2005). Türk Dili Üzerine Araştırmalar C.I, Ankara: TDK Yayınları.
• Kumar, P., Kaur, J. & Thakur, N. (2017). Public speaking anxiety in relation to different demographic factors, International Journal of Indian Psychology, 4(4).
• Kuru, O. (2018). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin konuşma kaygılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2193-2206.
• Maden, S., Dincel, Ö. ve Maden, A. (2015). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazma kaygıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(2), 748-769
• Özdal, F. ve Aral, N. (2005). Baba yoksunu olan ve anne-babası ile yaşayan çocukların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 255-267.
• Pirinççi, L. N. (2009). Lise öğrencilerinin mükemmeliyetçilik düzeyleri ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sallabaş, M.E. (2012). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma kaygılarının değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 2199-2218.
• Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi - Muğla ili örneğinde-. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Sevim, O. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma kaygısı ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7(2): 927-937.
• Sevim, O., & Gedik, M. (2014) Ortaöğretim öğrencilerinin konuşma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 52, 379-393.
• Solak, E.M. ve Yılmaz, F. (2017). Türkçe öğrenen yabancı uyruklu öğrencilerin konuşma kaygısı nedenleri ve düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(Özel Sayı 1), 308-317
• Suroğlu-Sofu, M. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma kaygıları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Şenbay, N. (2006). Söz ve diksiyon sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tekindal, S. (2009). Duyuşsal Özelliklerin Ölçülmesi İçin Araç Oluşturma. (2. Baskı).Ankara: Pegem Akademi
• Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 90-112.
• Temizyürek, F. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma becerisinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 113-131.
• Temizyürek, F. Erdem, İ., ve Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Tolun, K., & Aktay, E. G. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının konuşma kaygıları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(1), 86-98.
• Türkçapar, H. (2004). Anksiyete bozukluğu ve depresyonun tanısal ilişkileri. Klinik Psikiyatri, 4, 12-16.
• Tüzemen, T. (2016). Akademik çelişki tekniğinin 6. sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerine ve konuşma kaygılarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Uçar, F. (2004). Streste zihnin rolü ve strese bağlı zihinsel/ruhsal hastalıklar. Türk Psikoloji Bülteni, 10(34-35), 85-102.
• Üldaş, İ. (2005). Öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik matematik kaygı ölçeği geliştirilmesi ve matematik kaygısına ilişkin bir değerlendirme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri - Yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları
• Yaman, H. (2014). Ortaokul öğrencilerinin genel kaygı düzeyleri, yazma kaygıları ve Türkçe dersine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1111-1122.
• Yelok, V. S., ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözlü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581- 606.
• Yıldırım, G. (2015). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları, Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Uşak.