Sınıf öğretmenlerinin bilim ve sorgulama temelli öğretim algıları

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 886 - 902, 30.09.2024

Aslı Şensoy , Aslı Sarışan Tungaç , Belgin Bal İncebacak

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1425673

Öz

Sorgulama temelli öğretim, bilimsel bilginin üretim basamakları ile aynı basamaklara sahip olan, öğrencinin öğrenmenin merkezinde olduğu, öğretmenin hem kendi hem de öğrencilerinin sorgulama becerilerini geliştirmesi gereken bir yaklaşımdır. Sorgulama, hayat boyu öğrenme kapsamında ele alınan ve sürekli gelişim ihtiyacı gösteren kompleks bir beceridir. Sorgulama becerisi, hem bireyin kendini geliştirmesinde hem de toplumun gelişiminde etkilidir. Özellikle küçük yaşlarda bu becerilerin geliştirilmesinin daha etkili sonuçlar verdiğine yönelik birçok araştırma bulunmaktadır. Çocukluğun ilk yıllarında öğrencilerin ailelerinden sonra en çok vakit geçirdikleri kişilerin sınıf öğretmenleri olduğu söylenebilir. Sınıf öğretmenleri de öğrencilerin sorgulama becerilerini geliştirmede önemli kişiler arasındadır. İlkokulda öğretilen temel bilgiler ilerleyen kademelerdeki bilgilerin temelini oluşturmaktadır. İyi bir temele sahip olan öğrencinin de ilerde başarılı olması kaçınılmazdır. Yenilikçi strateji yöntem olan sorgulama temelli öğretim yaklaşımı ile eğitsel etkinliklerin geliştirilmesi ve uygulanması önemlidir. Fakat öğretmenler sorgulama temelli öğretimi sınıflarında etkili bir şekilde uygulamaları ve sorgulama becerilerinin gelişimi için zaman, kaynak, eğitim ve desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Bu desteği sınıf öğretmenlerine sağlamak amacıyla Bilim ve Toplum Destekleme Programları Matematik Yılı Özel Çağrısı kapsamında TÜBİTAK 4004 “MAT-SOR Sorgulama Temelli Etkinlik Geliştirme Kampı” projesi yapılmıştır. Projenin amacı sınıf öğretmenlerinin etkinlik planı geliştirme niteliklerinin artırılması, 21. yüzyılın gerektirdiği becerileri kazanmaları; yenilikçi strateji yöntem olan sorgulama temelli öğretim yaklaşımı ile eğitsel etkinliklerin geliştirilmesine katkı sağlanmasıdır. Bu proje kapsamında sınıf öğretmenlerinin bilimin anlaşılmasına ve sorgulama temelli öğretim uygulamalarına yönelik becerilerini fark etmelerine ve geliştirmelerine yönelik “gizemli kutular” etkinliği yapılmıştır. Gizemli kutular etkinliği, sorgulama temelli öğretimin anlaşılması, bilimsel bilgiye erişim basamaklarını belirleme, kullanılan becerilerin belirlenmesi, ortak fikri savunma ve bir fikri argüman sunarak çürütme gibi aşamalardan oluşmaktadır. Bu aşamaların öğretmenlerin bilim ve sorgulama temelli öğrenmeye yönelik görüşlerini şekillendirmesi beklenmiştir. Bu nedenle yapılan bu çalışmanın amacı gizemli kutular etkinliğinin, öğretmenlerin bilime ve sorgulama temelli öğretime yönelik görüşlerini nasıl etkilediğini belirlemektir. Bu amaçla etkinlik öncesinde ve sonrasında açık uçlu sorular ile öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Çalışmanın verileri projeye katılım gösteren, Samsun ilinin 17 ilçesinde mesleğini icra eden 25 öğretmenden elde edilmiştir. Elde edilen veriler, nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Analizler üç araştırmacı tarafından bağımsız şekilde yapılıp daha sonra uyuşum yüzdeleri hesaplanarak tema ve kategorileri belirlenmiştir. Yapılan analiz sonucunda öğretmenlerin bilime yönelik fikirlerinin geliştiği ve genel olarak sorgulama temelli öğretime ilişkin basamaklar hakkında fikirlerinin ortaya çıktığı belirlenmiştir. Bu sonuç göz önüne alındığında sorgulama temelli öğretim ortamında öğretmenlerin etkinlik geliştirmek için farklı bakış açılarını elde edecek deneyimler elde ettiklerim belirlenmiştir. Öğretmenlerin yaşadıkları deneyimler sonucunda etkinlik geliştirdikleri ve bunun yanı sıra kendi sınıflarında sorgulama temelli öğretim etkinliklerini çeşitli derslerde de proje sonrası uygulamaya ve kendi sınıflarına uyarlamaya istekli oldukları tespit edilmiştir. Yeni yöntem ve yaklaşımların uygulamalı eğitimler ile birlikte verilmesinin bireylerin eğitsel etkinliklerin geliştirilmesine katkı sağladığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

sorgulama temelli öğretim, sınıf öğretmenleri, bilim eğitimi, araştırma ve sorgulama

Destekleyen Kurum

Bu çalışma TÜBİTAK tarafından 4004 Bilim ve Toplum projeleri kapsamında desteklenmiştir

Proje Numarası

222B240

Classroom teachers' perceptions of science and inquiry-based teaching

Öz

Inquiry-based teaching is an approach that carries the same steps as the process of producing scientific knowledge, where the student is at the center of learning, and where teachers must develop the inquiry skills of both themselves and their students. It can be said that in the first years of childhood, the person students spend the most time with, after their families, is their classroom teacher. The basic knowledge taught in primary school forms the basis of the following levels. An innovative strategy method is essential in the development and implementation of educational activities with a research-based teaching approach. However, teachers need time, resources, training and support to effectively implement inquiry-based teaching in their classrooms and develop inquiry skills. TÜBİTAK 4004 "MAT-SOR Inquiry-Based Activity Development Camp" project was carried out to support classroom teachers within the scope of the Science and Community Support Programs Mathematics Year Special Call. The project aims to increase the competencies of classroom teachers in developing activity plans and to ensure that they acquire the skills required by the 21st century. Within the scope of this project, "mystery boxes" training was organized to help classroom teachers recognize and improve their skills in understanding science and inquiry-based teaching practices. For this purpose, teachers' opinions were taken with open-ended questions before and after the training. The data of the research was obtained from 25 teachers who participated in the project. The data obtained was analyzed using the content analysis method, which is one of the qualitative analysis methods. Three researchers conducted analyzes independently, and then themes and categories were determined. As a result of the study, it was determined that teachers' ideas about science improved, and their ideas about the steps of inquiry-based teaching in general emerged. It can be stated that providing new methods and approaches and applied training contributes to developing educational activities for individuals.

Anahtar Kelimeler

Inquiry-based science, classroom teachers, science education, research and inquiry

Proje Numarası

222B240

Kaynakça

• Açıkgöz, D. (2019). Investigation of science teachers 'attitudes to inquiry-based teaching according to some variables. Master’s Thesis, Amasya University.
• Bal İncebacak, B., & Ersoy, E. (2019). Mathematics course plan application example with inquiry-based teaching approach. Turkish Journal of Primary Education, 4(1),15-39.
• Bal İncebacak, B. (2019). The effect of inquiry-based teaching on the ability of the 4th-grade students to use fraction language and their academic achievements. Ondokuz Mayıs University, Doctoral Dissertation, Samsun.
• Burden, P. R. (1981). Teachers’ perceptions of their personal and professional development. Annual Meeting of the Midwestern Educational Research Association, (1-29).
• Cobern, W.W., Schuster, D., Adams, B., Applegata, B., Skjold, B., Undreiu, A. Loving, C.C. & Gobert, J.D. (2010). Experimental comparison of inquiry and direct instruction in science. Research in Science & Technological Education, 28(1), 81-96
• Collins, A. (1998). National science education standards: A political document. Journal of Research in Science Teaching, 35(7), 711 - 727
• Demirci, C. (2009). Constructivist learning approach in science teaching. Hacettepe University Journal of Education, 37, 24-35.
• Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: D.C. Heath and Company.
• Fradd, S.H., Lee, O., Sutman, F. X., & Saxton, M.K. (2001). Promoting science literacy with English language learners through instructional materials development: A case study. Billingual Research Journal, 25(4), 417-439.
• Garrison, D. R., Cleveland-Innes, M., & Fung, T. (2004). Student role adjustment in online communities of inquiry: Model and instrument validation. Journal of Asynchronous Learning Networks, 8(2), 61-74.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
• Harlen, W. (2013). Inquiry-based learning in science and mathematics. Review of Science, Mathematics and ICT Education, 7(2), 9–33.
• Inter Academy Partnership. (2010). Taking IBSE into secondary education report. Trieste, Italy. Erişim Adresi: http://www.interacademies.org/File.aspx?id=15174
• Karasar, N. (2008). Scientific research method [Bilimsel araştırma yöntemi] . Ankara: Nobel Publishing.
• Karademir, Y., & Oğuz-Ünver, A. (2018). Inquiry the temperature concept via ıts measurement: A comparative study, Elementary Education Online, 17(1), 156-186
• Mathematics Lesson Curriculum (2018) Mathematics Desi Curriculum Primary and Secondary School 1,2,3,4,5,6,7, and 8th grades. Ankara: MEB [Matematik Dersi Öğretim Programı (2018) Matematik Desi Öğretim Programı İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7, ve 8.sınıflar. Ankara: MEB] http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445-MATEMAT%C4%B0K%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202018v.pdf
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks. CA: Sage.
• MOE (2021). Mathematics Syllabus Primary one to six. Singapore: Ministry of Education, https://www.moe.gov.sg/primary/curriculum/syllabus
• National Research Council [NRC] (1996). National science education standards. Washington, D.C.: National Academies Press. https://doi.org/10.17226/4962
• NCTM. (2000). Principles and standards for school mathematics. Va: National Council of Teachers of Mathematics Pub.
• Nenadal, L., & Mistry, R. S. (2018). Teacher reflections on using inquiry-based instruction to engage young children in conversations about wealth and poverty. Early Childhood Research Quarterly, 42, 44-54.
• Patterson, J. T. (2016). A path to inquiry-based learning in geometry courses in U.S. secondary schools. Degree of Master of Liberal Arts in Extension Studies, Harvard University, ABD.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods. [Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri] (M. Bütün ve S. B. Demir, translation.). Ankara: Pegem Academy.
• Qureshi, S., Vishnumolakala, V. R., Southam, D. C., & Treagust, D. F. (2016). Inquiry-based chemistry education in a high-context culture: A Qatari Case Study. International Journal of Science and Mathematics Education, 15, 1017–1038.
• Sarışan Tungaç, A. (2023). The effect of outdoor guided inquiry approach on science curiosity and cognitive development in early childhood. Unpublished Doctoral Dissertation, Ondokuz Mayıs University, Samsun.
• Schramm, J. W., Jin, H., Keeling, E. G., Johnson, M., & Shin, H. J. (2017). It improved student reasoning about carbon-transforming processes through inquiry-based learning activities derived from an empirically validated learning progression. Res Sci Educ Springer Science+Business Media Dordrecht 47, 1-24.
• Sevinç, B. (2009). Survey research method. [Survey araştırması yöntemi.] K. Böke (Ed.). in Research Method in Social Sciences [Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi]
• Shih, J. L., Chuang, C. W. & Hwang, G. J. (2010). An inquiry-based mobile learning Approach to Enhancing social science learning effectiveness. Educational Technology & Society, 13(4), 50-62.
• Şahin, S., Atasoy, B., & Somyürek, S. (2010). Cases method in teacher education. Gaziantep University Social Sciences Journal. 9(29), 253.277.
• Tafoya E., Sunal, D., & Knecht, P. (1980). Assessing inquiry potential: A tool for curriculum decision-makers. School Science and Mathematics, 80, 43-48.
• Varlı, B. & Sağır, Ş. U. (2019). The effect of inquiry-based teaching on secondary school students' science success, questioning perception and metacognitive awareness, Gazi University Gazi Faculty of Education Journal, 39(2), 703-725. https://doi.org/10.17152/gefad.407417
• Walker, M. (2007). Teaching inquiry-based science. LaVergne, TN: Lightning Source.
• Worth, K., Duque, M., & Saltiel, E. (2009). Designing and implementing inquiry-based science units for primary education. Pollen Project. Montrouge: La main à la pâte. Erişim adresi: www.pollen-europa.net
• Yerlikaya, A. (2019). The role of destination emotion in the effect of the destination foodscape on intensity to recommend. Unpublished Doctoral Dissertation, Ondokuz Mayıs University, Samsun.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2012). Qualitative research methods in the social sciences [Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri], Ankara: Seçkin Publishing.
• Zeichner, K., & Liu, K. Y. (2010). A critical analysis of reflection as a goal for teacher education. In Handbook of Reflection and Reflective Inquiry (pp. 67-84). Springer US.