Okul Dışı Öğrenme ve Öğretim Mekânları Olarak Bilim Merkezleri: Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Deneyimi

Yıl 2019, Cilt: 20 , 1109 - 1135, 05.04.2019

Galip Öner , Mustafa Öztürk

https://doi.org/10.17494/ogusbd.555135

Cited By: 13

Öz

Bilim merkezleri okul öncesi
eğitimden üniversiteye kadar her kademede yer alan çeşitli derslerde
yararlanılabilecek okul dışı öğrenme ortamlarından biridir ve bilim öğretmek
amacıyla sergilenen araç ve gereçlerin deneyimlenebildiği ziyaretçi etkileşimli
eğitimsel mekânlardır. Bilim Merkezlerinin etkili bir şekilde kullanılabileceği
derslerden birisi de Sosyal Bilgiler’dir. Araştırmanın amacı bir okul dışı
öğretim mekânı olarak bilim merkezlerinden yararlanılabilme durumunu sosyal
bilgiler öğretmen adaylarının duygu, düşünce ve deneyimleriyle ortaya
koymaktır. Veriler ziyaret öncesi, ziyaret süreci ve ziyaret sonrası olmak
üzere üç aşamada elde edilmiş ve içerik ve betimsel analiz yoluyla
çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının bilim merkezi ziyareti
süresince birçok olumlu duygu ve düşünce içerisinde oldukları ve Sosyal
Bilgiler derslerinde bilim merkezlerinden yararlanılabileceğini düşündükleri
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilim Merkezi, Okul Dışı Öğrenme, Okul Dışı Öğretim

Kaynakça

• Ateş, A., Ural, G. ve Başbay, A. (2011). “Mevlana toplum ve bilim merkezi” uygulamalarının öğrenenlerin bilime yönelik tutumlarına etkisi ve öğrenme sürecine katkıları. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(2), 83-97. Ay, Y., Anagün, Ş.S. ve Demir, Z.M. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Hakkındaki Görüşleri, Turkish Studies, 10(15), 103-118. Barriault, C. & Pearson, D. (2010). Assessing exhibits for learning in science centers: A practical tool. Visitor Studies, 13(1), 90-106, DOI: 10.1080/10645571003618824 Bostan-Sarıoğlan, A. ve Küçüközer, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının oku dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşlerinin araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-15. Bozdoğan, A.E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen ögretimindeki yeri ve önemi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Bozdoğan, A.E. ve Yalçin, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95-114. Bozdoğan, A.E. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezlerini fen öğretimi açısından değerlendirmesi: Feza Gürsey Bilim Merkezi örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-41. Burkut, E.B. (2018). Bilim merkezlerinin mekânsal tasarım-kullanım bağlamında incelenmesi: Konya Bilim Merkezi örneği. Uluslararası Yeşil Başkentler Kongresi, 8-11 Mayıs 2018, Konya. http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/handle/11352/2791#sthash.5zyxRl7C.udQl85uq.dpbs adresinden 19.11.2018 tarihinde erişilmiştir. Chin, C.C. (2004). Museum experience – a resource for science teacher education. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 63-90. Çepni, O. ve Aydın, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı okul ortamlarına ilişkin görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, 39, 317-335. Çıldır, Z. (2007). Öğretmenlerle müzede yetişkin eğitimi -Feza Gürsey Bilim Merkezi örneği-. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Çığrık, E. (2016). Bir öğrenme ortamı olarak bilim merkezleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 79-97. Çığrık, E. ve Özkan, M. (2015). The investigation of the effect of visiting science center on scientific process skills. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 1312-1316. Çığrık, E. ve Özkan, M. (2016). Bilim merkezinde yürütülen öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına etkisi ve motivasyon düzeyleriyle ilişkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 279-301. Deutsches Museum (2018). History of the planetarium at the Deutsches Museum. https://www.deutsches-museum.de/en/exhibitions/natural-sciences/planetarium/ adresinden 18.11.2019 tarihinde erişilmiştir. Eberle, F.Q (2011). The role of science centers in professional development. Emily Schuster (Ed.), Class Act: Science Centers and Teachers, Dimensions, May/June 2011, 19-20. Falk, J.H. & Gillespie, K.L. (2009). Investigating the role of emotion in science center visitor learning. Visitor Studies, 12(2), 112-132. Faria, C. & Chagas, I. (2012). School-visit to a science centre: student interaction with exhibits and the relevance of teachers’ behaviour. Revista Electrónica de Enseñanza de las Ciencias, 11(3), 582-594. Faria, C., Chagas, I., Machado, A. & Sousa, J. (2012). A science teacher education course in a science centre: A successful strategy to empower teachers to master museum resources exploration?. Electronic Journal of Science Education, 16(2), 1-13. Feza Gürsey Bilim Merkezi (2018). Hakkında, http://www.fezagurseybilimmerkezi.com/Hakkinda adresinden 20.11.2018 tarihinde erişilmiştir. Görecek-Baybars, M. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının okul dışı öğrenme hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi, Researcher: Social Science Studies, 5(9), 218-229. Guisasola, J., Morentin, M. & Zuza, K. (2005). School visits to science museums and learning sciences: a complex relationship. Physics Education, 40(6), 544-549. Hakverdi-Can, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim merkezindeki deney setleri hakkındaki görüşleri ve öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 1, 219-229. Karadeniz, C. (2009). Dünyada çocuk müzeleri ile bilim, teknoloji ve kesif merkezlerinin incelenmesi ve Türkiye için bir çocuk müzesi modeli oluşturulması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Koyuncu, A., Bilici, E., Kırgız, H. ve Güney, A. (2016). Bir deneyim: Konya Bilim Merkezi gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 70-78. Kırgız, M. (2018). Konya bilim merkezi fen etkinliklerinin, katılımcılar tarafından değerlendirilmesi ve katılımcıların fen dersine karşı tutumları ve davranışları üzerine etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Malkoç, S. ve Kaya, E. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Sınıf Dışı Okul Ortamlarının Kullanımı, İlköğretim Online, 14(3), 1079-1095. Merriam, S.B. (2015). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, Selahattin Turan (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Yayınları Ok, Z. (2018). Konya Bilim Merkezinde gerçekleştirilen atölye çalışmalarının ilkokul ve ortaokul öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Öz, R. (2015). Araştırma ve sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiş bilim merkezi uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına, bilim okuryazarlıklarına ve sorgulayıcı düşünme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Öztürk, A. ve Başbay, A. (2017). Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi öğretim programlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve bilime yönelik tutumlarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 283-298. Rahm, J. (2004). Multiple modes of meaning‐making in a science center. Science Learning in Everyday Life, 88(2), 223-247. Salmi, H. (1993). Science Centre Education, Motivation and Learning in Informal Education. Helsinki: Faculty of Educationin the University of Helsinki Salmi, H. (2003). Science centres as learning laboratories: experiences of Heureka, the Finnish Science Centre. International Journal of Technology Management, 25(5), 460-476. Sasson, I. (2014). The role of informal science centers in science education: attitudes, skills, and self-efficacy. Journal of Technology and Science Educaton, 4(3), 167-180. SBDÖP. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr adresinden 24.11.2018 tarihinde erişilmiştir. Sontay, G., Tutar, M. ve Karamustafaoğlu, O. (2016). Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi hakkında öğrenci görüşleri: Planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24. Şimşek, A. ve Kaymakcı, S. (2015). Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretiminin Amacı ve Kapsamı, Ahmet Şimşek & Selahattin Kaymakcı (Ed.). Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi TDK. (2018). Bilim. Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 19.11.2018 tarihinde erişilmiştir. Tekkumru-Kısa, M. (2005). Development and implementation of a “science center learning kit” designed to improve student outcomes from an informal science setting. Unpublished Doctoral Thesis, Boğaziçi University, The Institute for Graduate Studies in Sciences and Engineering, İstanbul. Topçu, E. (2017). Out of School Learning Environments in Social Studies Education: A Phenomenological Research with Teacher Candidates. International Education Studies, 10(7), 126-142. TÜBİTAK. (2018). TÜBİTAK bilim ve toplum proje destek programı bilim merkezi kurulması çağrı metni. http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/4003_bilim_merkezi_kurulmasi_cagri_metni.pdf adresinden 18.11.2019 tarihinde erişilmiştir. Yurtkulu, A., Şare-Akkuş A. N. & Laçin-Şimşek, C. (2017). Feza Gürsey Bilim Merkezi etkinlik örneği: Fısıltı tabakları. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 3, 70-76. Diğer Kaynaklar http://www.bilimmerkezi.com.tr/.