Fen Temelli ve Disiplinlerarası Okul Bahçesi Programının Öğrencilerin Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumları Üzerine Etkisinin Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 33 Sayı: 2, 537 - 548, 10.03.2015

Mustafa Ürey Salih Çepni

Öz

Yapılan çalışmanın amacı, ders dışı etkinlikler kapsamında geliştirilen fen temelli ve disiplinlerarası Okul Bahçesi Programı (OBP)’nın öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları üzerine etkisini farklı değişkenler açısından değerlendirmektir. Çalışmada ön test-son test desenli basit deneysel yöntem kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Trabzon İl Merkezindeki “A” ilköğretim okulunda 3 farklı şubede öğrenim gören 94 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma 2010-2011 eğitim yılının bahar döneminde 18 hafta boyunca uygulanmıştır. Çalışmada Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği (FTDTÖ)’nden faydalanılmıştır. FTDTÖ, 20 maddeden oluşmakta olup, pilot uygulamalar sonrasında ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.87 olarak hesaplanmıştır. Öğrenciler ölçekten en yüksek 100 puan alırken, en düşük 20 puan almaktadırlar. Verilerin analizinde erişi puanları kullanılmış ve değerlendirme sonuçları SPSS.15 paket programı ile analiz edilmiştir. Analiz esnasında t-testi, ANOVA, Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda, OBP’nin fen ve teknoloji dersine yönelik tutum açısından özellikle erkek, sosyoekonomik düzeyleri yüksek, doğa, matematiksel ve görsel zekâya sahip ve öğretimsel problem davranışlar sergileyen öğrenciler lehinde anlamlı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin program süresince katıldığı etkinlik tipi ve problem davranış düzeyleri açısından ise öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları arasında anlamlı bir farklılık oluşmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ders Dışı Etkinlikler, Okul Bahçesi Programı (OBP), Disiplinlerarası

Kaynakça

• AKPINAR, E., YILDIZ, E., TATAR, N. ve ERGİN, Ö. (2009). “Students’ Attitudes Toward Science and Technology: An Investigation of gender, grade level, and Academic Achievement”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2804-2808.
• ALTINOK, H. (2005). “Cinsiyet ve Başarı Durumlarına Göre İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumları”, Eurasian Journal of Educational Research, 17, 81-91.
• ALTINOK, H. ve AÇIKGÖZ, K. Ü. (2006). “İşbirlikli ve Bireysel Kavram Haritalamanın Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutum Üzerindeki Etkileri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 21-30.
• BALIM, A.G., SUCUOĞLU, H. ve AYDIN, G. (2009). “Fen ve Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 33-41.
• BALKAN-KIYICI, F. ve ATABEK-YİĞİT, E. (2010). “Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant”, International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243.
• BELANCA, J. (1997). Active Learning Handbook For Multiple Intelligence Classrooms, USA: Skylight Training and Publishing.
• BIXLER, R., CARLISLE, C., HAMMITT, W. ve FLOYD, M. (1994). “Observed Fears and Discomforts Among Urban Students on Field Trips to Wildland Areas”, The Journal of Environmental Education, 26(1), 50–64.
• BOZKURT O ve OLGUN Ö. S. (2005). “Fen ve Teknoloji Eğitiminde Bilimsel Süreç Becerileri”, İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi, Ed.: M, Aydoğdu ve T. Kesercioğlu, Ankara: Anı Yayıncılık, s.34.
• COYLE, K. (2005). “Environmental Literacy in America: What Ten Years of NEETF/Roper Research and Related Studies Say About Environmental Literacy in the U.S.”, The National Environmental Education & Training Foundation. www.neetf.org. adresinden 02.07.2010 tarihinde edinilmiştir.
• CUTTER-MACKENZIE, A. (2009). “Multicultural School Gardens: Creating Engaging Garden Spaces in Learning About Language, Culture and Environment”, Canadian Journal of Environmental Education, 14, 122-135.
• ÇEPNİ, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• DYMENT, J. E. & BELL, A. C. (2008). “Grounds for Health: The Intersection of Green School Grounds and Health-Promoting Schools”, Environmental Education Research, 14(1), 77-90.
• FRANCIS, L. J. & GREER. J. E. (1999). “Measuring Attitude Toward Science Among Secondary School Students: The Affective Domain”, Science and Tecnological Education, 17(2), 219-226.
• GREENFIELD, T. A. (1996). “Gender, Ethnicity, Science Achievement and Attitudes”, Journal of Research in Science Teaching. 33, 901-933.
• GÜLEÇ, S. ve AKKUŞ, S. (2003). “İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Derslerdeki Başarı Düzeylerinin Birbiriyle İlişkisi”. İlköğretim-Online, 2(2), 19-27, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 16 Ocak 2008 tarihinde indirilmiştir.
• JOHNSTON, J. (1996). Early explorations in science. Buckingam: Open University Press.
• KANAI, K. & J. NORMANN. (1997). “Systemic Reform Evaluation: Gender Differences in Student Attitudes Toward Science and Mathematics”. Proceedings of the 1997 Annual International Conference of the AETS. ERIC ED 405220.
• KAYA, D., AKPINAR, E. ve GÖKKURT, Ö. (2006). “İlköğretim Fen Derslerinde Matematik Tabanlı Konuların Öğrenilmesine Fen-Matematik Entegrasyonunun Etkisi”, Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, Cilt:6, Sayı:4
• KING, K. & GURIAN, M. (2006). “Teaching to The Minds of Boys”. Educational Leadership, 64(1), 56-58.
• KUBINOVA, M., NOVOTNA, J. & LITTLER, G.H. (1998). “Projects and mathematical puzzles: A tool for development of mathematical thinking”. European Research in Mathematics Education. G5.
• LAÇİN-ŞİMŞEK, C. (2011). “Okul Dışı Öğrenme Ortamları ve Fen Eğitimi”, Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları. Ed.: Canan Laçin Şimşek, Ankara: Pegem Yayıncılık, s.1-23.
• LEKIES, K. S. & SHEAVLY, M. E. (2007). “Fostering Children’s Interests in Gardening”. Applied Environmental Education and Communication, 6, 67-75.
• MCCOY, L. P. (2005). “Effect of deMographic and Personal Variables on Achievement in Eighth-Grade Algebra”, Journal of Educational Research, 98(3), 131.
• MEB (2005). Fen ve Teknoloji Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MILLER, P.H., BLESSING, J.S. & SCHWARTZ, S. (2007). “Gender Differences in High School Students’ Views About Science”, International Journal of Science Education, 28(4), 363-381.
• ÖZEKES, M. (2011). “Ergenlik Döneminde Boş Zaman Aktivitelerinin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-21.
• ÖZÜR, N. (2010). Sosyal Bilgiler Dersinde Sınıf Dışı Etkinliklerin Öğrenci Başarısına Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara.
• SABAN, A. (2002). Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim, Ankara: Nobel Yayınevi.
• SADIK, F. (2006). Öğrencilerin İstenmeyen Davranışları ve Bu Davranışlarla Baş Edebilme Stratejilerinin Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşlerine Göre İncelenmesi ve Güvengen Disiplin Modeli Temele Alınarak Uygulanan Eğitim Programının Öğretmenlerin Baş Etme Stratejilerine Etkisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış doktora tezi, Adana.
• SARACALOĞLU, A. S., SERİN, O. ve BOZKURT, N. (2001). “Öğretmen Adaylarının Fen Bilimlerine Yönelik Tutumları ile Başarıları Arasındaki İlişki”. Ege Eğitim Dergisi, 1(2), 50-59.
• SERİN, O., KESERCİOĞLU, T., SARACALOĞLU, A. S. ve SERİN, U. (2000). “İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğrencilerinin Fenne Yönelik Tutumları”, IX. Eğitim Bilimleri Kongresi, 2000, Erzurum.
• SHE, H. C. (2001). “Different Gender Students’ Participation in The High and Low Achieving Middle School Questioning-Orientated Biology Classroom in Taiwan”, Research in Science & Technological Education, 19 (2), 148-158.
• SIMPSON, R. D., KOBALLA, T. R. J., OLIVER, J. S. & CRAWLEY, F.E. (1994). “Research on The Affective Dimension of Science Learning”. Handbook of research on science teaching and learning, Ed.: D. White, New York: MacMillan Publishing Company, s.211-235.
• SMITH, L. L. & MOTSENBOCKER, C. E. (2005). “Impact of Hands-On Science Through School Gardening in Louisiana Public Elementary Schools”, HortTechnology, 15, 439–443.
• TAN, M. (2005). “Yeni İlköğretim Programları ve Toplumsal Cinsiyet”, Eğitim, Bilimi, Toplum Dergisi, 3(11), 68-77.
• UZUN, N. ve SAĞLAM, N. (2005). “Sosyoekonomik Durumun Çevre Bilinci ve Çevre Başarısı Üzerine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 194-202.
• ÜREY, M. (2013). Serbest Etkinlik Çalışmaları Dersine Yönelik Fen Temelli ve Disiplinlerarası Okul Bahçesi Programının Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
• WARRINGTON, G. & YOUNGER, G.M. (2000). “The Other Side of The Gender Gap”, Gender and Education. 12(4), 493-508.
• YEŞİLYURT, M., KURT, T. ve TEMUR, A. (2005). “İlköğretim Fen Laboratuarı İçin Tutum Anketi Geliştirilmesi ve Uygulanması”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17: 23-37.