Ortaokul Matematik Kitaplarındaki Öğrenme Alanları ve Bloom Taksonomisine Göre Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2017, Cilt: 36 Sayı: 1, 161 - 174, 20.04.2017

Abdulkadir Tuna , A. Çağrı Biber

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul 5,6,7 ve 8. sınıflarda okutulan matematik ders kitaplarında yer alan alıştırma sorularının öğrenme alanına ve Bloom taksonomisine göre bilişsel düzeylerini incelemektir. Verilerin analizinde betimsel analizler kullanılmıştır. Soruların öğrenme alanlarındaki yeri ve Bloom Taksonomisi her sınıfa göre ayrı ayrı karşılaştırılmıştır. Buna göre; kitaplardaki soruların öğrenme alanlarına göre dağılımı incelendiğinde; 5.,6. ve 7. Sınıf kitaplarında cebir konusunda çok az sayıda soru bulunduğu, 7. ve 8. Sınıf kitaplarında özellikle geometri alanına ağırlık verildiği görülmüştür. Kitaplarda sorulan soruların Bloom Taksonomisi yapıldığında soruların genellikle “Anlama” ve “Uygulama” seviyesinde olduğu, ancak 7. Sınıf kitabında “Analiz-Sentez” basamağındaki soru sayısının yeterli olduğu söylenebilir. Bu nedenle kitaplarda, öğrencilerin öğrendikleri bilgileri yeni durumlara uyarlayabilecekleri, yorum yapabilecekleri üst bilişsel seviyeye uygun (analiz, sentez, değerlendirme) soruların sayısını artırılabilir.

Anahtar Kelimeler

Matematik Eğitimi, Matematik Ders Kitabı, Öğrenme Alanları, Bloom Taksonomisi

Kaynakça

• Altun, M. (1998). Matematik Öğretimi. Bursa İlköğretim Okulu Matematik Dersi 1-5. Sınıflar (2005) Öğretimi Programı, MEB Yayınları, Ankara.
• Azar, A. (2005). Analysis of turkish high-school physics-examination questions and university entarence exams questions according to Bloom’s taxonomy. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2 (2), 144-150.
• Barker, D., & Hapkiewicz, W. G. (2001). The Effect of Behavioral Objectives on Relevant and Incidental Learning at Two Levels of Bloom’s Taxonomy, The Journal of Educational Research, 8, 334–339.
• Brändström, A. (2005). Differentiated tasks in mathematics textbooks: An analysis of the levels of difficulty (Licentiate Thesis). Luleå University of Technology, Sweden
• Cohen, L. & Manion, L. (1992). Research Method in Education (3. edition). London and New York. Routledge Press.
• Crooks, T. J. (1998). The impact of classroom evaluation practice on students. Review of Educational Research 58 (4): 438-481.
• Çepni, S. (2003) Fen alanları öğretim elemanlarının sınav sorularının bilişsel düzeylerinin analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (1), 65-84.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (4. Baskı). Trabzon: Yazarın Kendisi.
• Delil, H. (2006). An Analysis of Geometry Problems in 6-8 Grades. Yayımlanmamış doktara tezi. Middle East Technical University Graduate School of Social Sciences, Ankara, Turkey.
• Doğan, N. (2006). Davranışların Ölçülmesi, (ed. H. ATILGAN) Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, 140–155, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Duman, T., Karakaya, N., Çakmak, M., Erayi M. ve Özkan, M. (2001). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu: Matematik 1–8. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Filiz, S.B. (2004). Öğretmenler için soru sorma sanatı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Güler, G., Özdemir, E., & Dikici, R. (2012). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile SBS matematik sorularının Bloom taksonomosi’ne göre karşılaştırmalı analizi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1).
• Güler, G., Özek, N. ve Yaprak, G. (2004). 1999-2001 ÖSS fizik sorularının bilişsel gelişim seviyelerinin incelenmesi, dershane ve liselerde sorulan soruların bilişsel gelişim seviyeleri ile karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 63-66.
• Grounlund, Norman E. (1998). Assesment Of Student Achievement. Ohio: A Viacom Company.
• Huntly, M. A.-Rasmussen, C. L.-Villarubi, R. S., Sangtong,
• J.-FEY, J. T. (2000), Effects of standards- based mathematics education: A study of the Core-Plus mathematics Project algebra and functions strand. Journal for Research in Mathematics Education, 31(3), 328-361.
• Işık, C. (2008). İlköğretimin İkinci Kademesinde Matematik Öğretmenlerinin Matematik Ders Kitabı Kullanımını Etkileyen Etmenler ve Beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (1), ss.163–176.
• Karaman, İ. (2005). Erzurum ilinde bulunan liselerdeki fizik sınav sorularının Bloom Taksonomisinin basamaklarına göre analizi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 77–90.
• Köğce, D. & Baki, A. (2009). Farklı türdeki liselerin matematik sınavlarında sorulan soruların Bloom Taksonomisine göre karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt:17, No:2, 557-574.
• Köğce, D. (2005). ÖSS sınavı matematik soruları ile liselerde sorulan yazılı sınav sorularının Bloom Taksonomisine göre karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2000). İlköğretim Okulu Matematik Programı 6–7–8. Sınıf. Milli Eğitim Basımevi: İstanbul.
• Özcan, S. & Oluk, S. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde kullanılan soruların Piaget ve Bloom Taksonomisine göre analizi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 61-68.
• Özgeldi, M. ve Esen, Y. (2010). Analysis of mathematical tasks in Turkish elementary school mathematics textbooks. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2277-2281.
• Özmen, H. & Karamustafaoğlu, O. (2006). Lise II. Sınıf fizik-kimya sınav sorularının ve öğrencilerin enerji konusundaki başarılarının bilişsel gelişim seviyelerine göre analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 91-100.
• Özsoy, N. ve İkikardeş, N. (2004). “Matematik Eğitiminde İşbirlikli Öğrenmenin Yeri ve Önemi”. Standart: Teknik ve Ekonomik Dergi, (8), 51–55.
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler ve Yazılı Materyaller. (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Ralph, E. G. (1999). Oral Questioning Skills of Novice Teachers: …Any Questions? Journal of Instructional Psycology, 26(4), 286.
• Reçber, H. (2012). Türkiye 8. Sınıf Matematik Ders Kitabındaki Etkinliklerin Bilişsel Düzeylerinin Programdakilerle ve Ülkeler Arası Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Semerci, Ç. (2004). “İlköğretim Türkçe ve Matematik Ders Kitaplarını Genel Değerlendirme Ölçeği”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. c.28, s.1, ss.49–54.
• Stein, M. K. ve Lane, S. (1996). Instructional tasks and the development of student capacity to think and reason: an analysis of the relationship between teaching and learning in a reform mathematics project. Educational Research and Evaluation, 2, 50-80.
• TTKB (2013), Ortaokul Matematik Dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yay. [online]: http://ttkb.meb.gov.tr/
• Ubuz, B., Erbağ, A. K., Çetinkaya, B. ve Özgeldi, M. (2010). Exploring the quality of the mathematical tasks in the new Turkish elementary school mathematics curriculum guidebook: the case of alge. The International Journal on Mathematics Education, 42, 483-491.
• Umay, A. (1996). Matematik Eğitimi ve Ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (12), ,145–149.
• Vincent, J. ve Stacey, K. (2008). Do mathematics textbooks cultivate shallow teaching? Applying the TIMSS Video Study Criteria to Australian eighth-grade mathematics textbooks. Mathematics Education Research Journal, 20(1), 82-107.
• Y
• anpar, T. (2005). Ögretim Teknolojileri ve Materyal Gelistirme. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.