Teknik Öğretmenlerin Gözünden Mesleki Eğitimde Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 44 - 57, 30.11.2020

Duygu Gür Erdoğan Zeynep Demirtaş Serkan Özalan

Öz

Son dönemlerde eğitimde oldukça fazla vurgusu yapılan noktalardan bir tanesi de mesleki eğitimdir. Mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılıp iyileştirilmesi için öncelikle ihtiyaçlarının iyi bir şekilde tespit edilmesi gerekli görülmektedir. İhtiyacın belirlenmesinde sürecin içerisinde yer alan teknik öğretmenlerin görüşleri önemli bir yer tutmaktadır. Teknik öğretmenler hem mesleki ve teknik eğitimin okuldaki teorik kısımlarında aktif rol oynarken hem de uygulama eğitiminin doğal bir denetçisi olarak mesleki eğitim faaliyetlerinin tam merkezinde yer alırlar. Araştırmanın amacı mesleki ve teknik eğitim kurumlarında görev yapan teknik öğretmenlerin mesleki eğitime ve mesleki eğitimde karşılaşılan sorunlara yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemiyle uygulanan bu araştırma da nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada veriler amaçlı örnekleme yönteminden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılarak seçilen Sakarya İlindeki mesleki ve teknik eğitim kurumlarında çalışan 48 teknik öğretmen ile yapılan görüşmeler sonucunda toplanmıştır. Görüşmecilerden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmada; 1- teknik öğretmenler mesleki eğitim kurumlarından mezun olan öğrencilerin mesleki yeterliliğinin olmadığını, 2- teknik öğretmenler öğrencilerinin iş disiplinine uyum sağlamada zorlandığını, 3- teknik öğretmenlere göre staj eğitiminde var olan problemlerin en önemlisi işletmelerden kaynaklandığı, 4- mesleki eğitim kurumlarına devam eden öğrencilerin staj eğitiminin kısmen beklentileri karşıladığı, 5- öğretmenler tarafından mesleki eğitim kurumlarında genel bir reforma gidilmesi, meslek dersi saatlerinin arttırılması, meslek liseleri ile sektör iş birliğinin arttırılması, staj eğitiminin kapsamının arttırılması önerilerinin getirildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki ve teknik eğitim, Staj eğitimi, Teknik öğretmen, Öğretmen görüşleri.

Kaynakça

• Adıgüzel, O. C. (2008). Sanayi ortaklı eğitim kapsamında öğrenci kazanımlarının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 43- 58.
• Akkuş Aydemir, A. (2015). Ostim Mesleki Eğitim Merkezi'ne devam eden öğrencilerin mesleki eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aslantürk, M. (2014). Türkiye'de mesleki teknik eğitimin yaşadığı sorunlar ve çözümleri konusunda mesleki eğitim yöneticileri, meslek dersleri öğretmenleri ve eğiticilerin, görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Baloğlu, Z. (1990). Türkiye'de eğitim sorunlar ve değişime yapısal uyum önerileri. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Béduwé, C., Germe, J. F., Leney, T., Planas, J., Poumay, M. & Armstrong, R. (2009). New and emerging issues in vocational education and training research beyond 2010. Modernising vocational education and training in Europe, 2, 17-72. https://core.ac.uk/download/pdf/78544510.pdf adresinden 26 Eylül 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Binici, H. & Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 383-396.
• Brown, P. (2003). The Opportunity Trap: education and employment in a global economy. European Educational Research Journal, 2(1), 141-179.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (6.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Carnoy, M. (1977). Education and employment: a critical appraisal. Fundamentals of educational planning—26. UNESCO : International Institute for Educational Planning
• Creswell, J.W. (1998). Qualitative Inquiry and research design: choosing among five traditions. Thousand Oaks. CA: Sage Publications.
• Çetintaş, H. & Basel, H. (1999). Eğitimin istihdam ve verimliliğe etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 103-120.
• Çevik, R. (2012). Ortaöğretim düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin beceri eğitimine bakış açılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Dahil, L., Mutlu, İ. & Karabulut, A. (2015). Problems and solution offers related to the vocational and technical orientation in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 3572-3576. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.01.1074
• Demirtaş, Z., Tutkun, Ö., & Arslan, A. (2017). Mesleki açık öğretim lisesi (MAÖL) öğrencilerinin mesleki eğitime yönelik görüşleri. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (4), 231-240.
• Ekşioğlu, S. (2013). Mesleki ve teknik liselerde uygulanan modüler öğretim programının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gülsoy, B. Ş. (2007). Endüstri meslek lisesi elektrik elektronik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin işletmede uygulanan eğitim (staj) çalışmalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• İşler, H. (2006). Avrupa birliğine uyum sürecinde Türkiye’deki mesleki ve teknik ortaöğretim sisteminin Avrupa birliğine uygunluğu. Yayımlanmamış Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Jones, A. (2018). Vocational education for the twenty-first century. The University of Melbourne. https://melbourne-cshe.unimelb.edu.au/__data/assets/pdf_file/0011/2845775/Final-Anne-Jones-paper1.pdf adresinden 17 Eylül 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Korkmaz, Ö. & Tunç, S. (2010). Mesleki-teknik eğitim öğretmenlerinin bilgisayar ve internet temelli öğretim materyallerinden yararlanmaya ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 263-276.
• Köhler T. & Drummer J. (2018). Recent Technological Challenges in (Vocational) Education. In: Drummer J., Hakimov G., Joldoshov M., Köhler T., Udartseva S. (eds) Vocational Teacher Education in Central Asia (pp. 3-14). Technical and Vocational Education and Training: Issues, Concerns and Prospects, vol 28. Springer, Cham.
• Külahçı, M. & Kazu, İ. Y. (1993). Mesleki ve teknik öğretimde kooperatif öğretim programları. Verimlilik Dergisi (Milli Prodüktivite Merkezi Yayını 1993/4), 113-138.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, (Çev.Editörü: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Nayır, İ. (2006). Ticaret meslek lisesi öğrencilerinin staj eğitiminden beklentileri ve staj eğitimi sırasında karşılaştıkları sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özer, M. (2019). Mesleki ve teknik eğitimde sorunların arka planı ve Türkiye’nin 2023 eğitim vizyonunda çözüme yönelik yol haritası. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9(1), 1-11. https://doi.org/10.5961/jhes.2019.304
• Pala, H. (2016). Meslek lisesi öğrencilerinin uygulama staj algılarının çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Saran, N. & Akkayan, T. (1988). Çalışan gençliğin işbaşında eğitimi çıraklık, kalfalık, mesleğe yönelme Sorunları. Ankara: MEGSB Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• Schaap, H., Van der Schaaf, M. F. & de Bruijn E. (2011) Development of students' personal professional theories in senior secondary vocational education. Evaluation & Research in Education, 24(2), 81-103. DOI: 10.1080/09500790.2010.550280.
• Sönmez, M. (2008). Türkiye’de mesleki ve teknik örgün öğretimin sorunları ve yeniden yapılandırılma zorunluluğu. Eğitim ve Bilim, 33(147), 71-84.
• Stenström, M. L. & Virolainen, M. (2014). The current state and challenges of Vocational Education and Training in Finland. Finlandiya Eğitim Araştırmaları Enstitüsü Jyväskylä Üniversitesi. http://nord-vet.dk/indhold/uploads/report1b_fi.pdf adresinden 25 Eylül 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Yalçınkaya, B. ve Saydam, V. (2017). Staj süreçlerinin öğrencilerin mesleki beklentilerine etkisi: Marmara üniversitesi bilgi ve belge yönetimi bölümü üzerine bir inceleme. Türk Arşivciler Derneği Arşiv Dünyası Dergisi, 20, 1-20.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, C. (2014). Meslek lisesi matbaa alanı öğrencilerinin işletmelerde sanayi stajı esnasında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.