Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Havacılığa ve Havacılık-Fen Bilimleri İlişkisine Dair Metaforik Algıları

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 289 - 303, 30.11.2020

Türkan Aybike Akarca Elif Omca Çobanoğlu Faik Özgür Karataş

Öz

Günümüzde teknoloji, ulaşım ve savunma sanayii gibi konuların merkezinde bulunan havacılığın temeli iyi bir fen ve mühendislik bilgisine dayanmaktadır. Fen ve teknolojinin bilinçle aktarımı ise fen okuryazarlığı kavramında kimlik bulmaktadır. Bunun sağlayıcısı da fen okuryazarı olan, nitelikli fen bilgisi öğretmenleridir. Bu sebeple çalışmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının havacılık ve fen bilimlerine dair düşüncelerini metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Metaforlar; bir şeyin başka bir şeye benzetimi olarak tanımlanabilirken tecrübelerin somutlaştırılmasını kolaylaştıran zihinsel yapılandırma ve anlamlandırma yollarından biri olarak da görülmektedir. Bu kapsamda bireylerin zihinsel modellerini ortaya çıkarma amacıyla kullanılabilmektedirler. Çalışma, 2019-2020 eğitim öğretim yılının güz döneminde Orta Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim gören 114’ü kadın, 30’u erkek, 144 fen bilgisi öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada veriler katılımcıların fen bilimleri ve havacılık ile ilgili düşüncelerini mecazlar yoluyla “Havacılık … gibidir çünkü; …” ve “Havacılık ve fen … gibidir çünkü; …” cümlelerini tamamlayarak toplanmıştır. Katılımcıların bu cümleleri kurarken kullandıkları ifadeler içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilerin analizleri sonucu havacılık ile ilgili metaforlar Bilim ve Teknoloji, Keşif ve Eğlence, Özgürlük, Ulaşım, Olumlu Duygu ve Psikolojik Hâl, Başarı, Biyomimikri ve son olarak Tehlike Unsuru Olarak Havacılık kategorilerinde toplanırken havacılık ve fen ilişkisi ise; Bütünleyicilik, Çekim, İlişkililik, Gereklilik, Biyomimikri ve İlişkisizlik Unsuru Olarak Havacılık ve Fen kategorilerinde toplanmıştır. Bulgular ışığında öğretmen adaylarının %33,5’inin havacılığı özgürlükle, %50’sinin ise havacılık ve fen bilimlerini bütünleyicilik ile ilişkilendirdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

metafor, fen bilgisi eğitimi, havacılık, fen okuryazarlığı

Kaynakça

• Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
• Çelik, S., & Karataş, F. Ö. (2015). Relationship between pre-service teachers’views of nature of science and their study subjects. Kastamonu Education Journal, 23(2), 755-772.
• Karatas, F. O., Micklos, A., & Bodner, G. M. (2011). Sixth-grade students’ views of the nature of engineering and images of engineers. Journal of Science Education and Technology, 20(2), 123-135.
• Öztürk, F. Ö., & Bayram, H. (2017). İki farklı yaklaşıma dayalı bilimin doğası öğretiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 115-135.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. California: Sage Publication.
• Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar 2009, 7(2), 281-326
• SHGM (2018), Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi: 05.11.2019. http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2018.pdf
• Ugur, B., Rabia, A., & Baysal, S. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin İngilizce Öğretmeni Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Journal of International Social Research, 10(52).
• Tan, A. L., Jocz, J. A., & Zhai, J. (2017). Spiderman and science: How students’ perceptions of scientists are shaped by popular media. Public Understanding of Science, 26(5), 520-530.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin.