Etik İlkeler

Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, evrensel yayın kurallarına uygun şekilde yayın yapmayı ilke olarak edinmiştir.  Bilimsel kurallar çerçevesinde hazırlanan çalışmalarda yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda uluslararası standartlara bağlıdır, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkelerini benimsemiştir. Çalışmalarını dergiye sunan yazarlar COPE ve bu çerçevede hazırlanmış aşağıdaki etik ilkeleri karşılamakla mükelleftir.

Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editör/ler ve/veya hakemler tarafından verilen değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir. Editör ve editör kurulunda yer alan kişiler dergiye yayım için makale gönderdikleri zaman o sayıda görev alamazlar. 

Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları

• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi’ne başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Dergi Editörler Kurulu sorumludur ve editörler kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltme gayreti içerisindedir. 
• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları DergiPark aracılığı ve kendi imkanları ile elektronik ya da basılı olarak saklar. Editör ve editör kurulunda yer alan kişiler dergiye yayım için makale gönderebilir. Fakat o sayıda yayın gönderen kimseye yer ve görev verilmez. 

• Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
• Editör ve editör kurulunda yer alan kişiler dergiye yayım için makale gönderdikleri zaman o sayıda görev alamazlar. 

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları

• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir. 
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir. 
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Suistimal, Düzeltme ve Geri Çekme Politikası

Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, uygunsuz davranış durumlarında titiz bir soruşturma ve şeffaflık yaklaşımı benimseyerek, gerektiğinde makale geri çekme veya düzeltme işlemleri gerçekleştirir. Derginin etik sorunları ve uygunsuz davranışları ele almak için uyguladığı temel önlemler şunlardır: kapsamlı değerlendirme; iddiaların araştırılması (COPE yönergelerine dayalı yerleşik protokoller izlenerek); gizlilik ve tarafsızlık; ve açık, şeffaf iletişim.

Makale geri çekme, aşırı bir önlem olarak kabul edilir ve yalnızca yayınlanan bir makalenin yanlış bilgi içerdiği veya intihal, veri manipülasyonu veya çalışmanın güvenilirliğini tehlikeye atan ciddi hatalar gibi etik dışı davranışlardan etkilendiği doğrulandığında uygulanır. Derginin geri çekme politikası, OSMED ve COPE tarafından önerilen en iyi uygulamaları takip ederek bilimsel yayının bütünlüğünü sağlar ve okuyucuların ve akademik camianın güvenini korur.

Dergi ayrıca, hataların şeffaf ve sorumlu bir şekilde düzeltilmesini sağlamak için, OSMED'in hata ve ekleri yayınlama yönergelerine uygun olarak gerektiğinde başka düzeltme yöntemleri de benimser. Bir makalede küçük veya tavizsiz hatalar varsa, dergi bilgileri düzeltmek için bir düzeltme raporu yayınlayacaktır. Dergi, orijinal içeriği değiştirmeden, daha önce yayınlanmış içeriğe ilgili bilgilerin eklenmesi gerektiğinde bir ek yayınlayabilir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda osmanlimedeniyeti@hotmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi yayın kalitemizi artıracaktır.

Yayın Politikası

Dergi yayın politikası Yayın Kurulunca belirlenir. Yayın için teslim edilen makalelerin değerlendirilmesinde akademik tarafsızlık ve bilimsel kalite en önemli ölçütlerdir. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi çift taraflı kör hakemlik metodunu uygular. Değerlendirme sürecini olumlu tamamlayan her makaleye DOI numarası verilir. Sayı ve sayfa numarası atanarak dergi genel ağ sayfasında erken görünümde yayına alınabilir. Tüm süreçler şeffaf bir şekilde yürütülür.

Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi'ne gönderilen çalışmalarda yazarlar, hakem ve Editör Kurulunun eleştiri ve önerilerini dikkate alırlar. Katılmadıkları hususlar varsa gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler. Hakem raporları DergiPark sisteminde dijital olarak saklanır. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi’ne makale gönderen yazar/yazarlar, derginin söz konusu hakem değerlendirme koşullarını ve sürecini kabul etmiş sayılırlar. 

Editör Kurulu, yayına kabul edilmiş yazılar üzerinde yazının özüne dokunmayan değişiklikler yapma hakkına sahiptir. Editör Kurulu uygun görürse misafir alan editörü de atayabilir. Bir yazar ortak yazarlık dahil aynı anda bir makale ile başvuruda bulunabilir. Bir yazarın bir sayıda en fazla bir makalesi yayımlanabilir. Araştırmacı, makalesi yayımlandıktan sonraki sayı için tekrar makale gönderebilir. Dergide yazar çeşitliliğine de dikkat edilir.

Dergi editör kurulu üyeleri de dergiye makale gönderebilir. Ancak bu durumda söz konusu üyeye bu süreçte herhangi bir görev verilmez. Makale hakem sürecindeyken makale sahibi editörlerin editör rolleri askıya alınarak hakem sürecini görmemeleri sağlanır, böylece çift taraflı kör hakemlik korunur. 

Dergi yılda dört kez, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında, yayımlanır.