Salgın Döneminde Deneyimli Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Öğretimi Dersi Bağlamında Sağlamış Oldukları Desteğe Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 102 - 123, 31.12.2022

Fatih Çetin Çetinkaya Muhammet Sönmez Kasım Yıldırım Behlül Bilal Sezer Mücahit Durmaz Abdurrahman Baki Topçam Halil İbrahim Öksüz

https://doi.org/10.35233/oyea.1127546

Öz

Araştırmada Covid-19 salgın sürecinde sınıf öğretmeni adaylarıyla çevrimiçi olarak yürütülen deneyimli misafir öğretmen destekli Türkçe öğretimi dersleriyle ilgili öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya iki devlet üniversitesinde öğrenim gören ve Türkçe öğretimi dersini alan 73 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Araştırmanın uygulama süresi 12 hafta boyunca devam etmiştir. Türkçe öğretimi derslerinde her hafta misafir olarak resmi ya da özel okulda görev yapan bir sınıf öğretmeni deneyimlerini sınıf öğretmeni adayları ile paylaşmıştır. Yapılan dersler ZOOM video konferans platformu aracılığıyla yürütülmüştür. Uygulama sürecinin ardından öğretmen adayları arasında seçilen gönüllü 20 öğretmen adayıyla odak grup görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin analizi sürecinde bilgisayar destekli nitel veri analizi MAXQDA programı kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının görüşleri bağlamında ulaşılan bulgular MAXQDA programından elde edilen sütun grafikleri doğrultusunda sunulmuştur. Araştırmanın ortaya koyduğu bulgulara göre öğretmen adayları teknolojik yönde kendilerini geliştirme fırsatı bulduklarını, alınan derslerin gerçek yaşam pratiklerini yansıttığını, alınan ders içeriklerinin öğretmen olma yeterliliklerine katkı sağladığını, misafir sınıf öğretmenlerinin deneyim paylaşma sürecini motive edici ve bilgilendirici bulduklarını ve deneyimlenen sürecin Türkçe öğretimi becerilerine katkı sağladığını ifade etmiştirler. Uzaktan eğitim sürecinin çeşitli avantaj ve dezavantajlara sahip olmasına rağmen genel manada öğretmen adaylarını mesleğe hazırlama açısından başarılı olduğu görülmektedir. İleride yapılacak araştırmalarda farklı öğretim derslerinde de misafir öğretmenlerle yapılacak araştırma sonuçlarının ve misafir öğretmenlerin de deneyimleriyle ilgili görüşlerine yer verilmesinin bilimsel literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, misafir öğretmen, sınıf öğretmeni adayı

Opinions of preservice teachers about the mentoring provided by experienced elementary school classroom teachers in the context of Turkish language arts teaching during the covid-19 pandemic

Öz

In the study, it was aimed to examine the opinions of the prospective teachers about the guest teacher supported Turkish teaching lessons conducted online with the primary teacher candidates during the Covid-19 epidemic process. 73 primary school teacher candidates studying at two state universities and taking the Turkish language teaching course participated in the research. The implementation period of the study continued for 12 weeks. A primary teacher who works as a guest in a public or private school every week in Turkish teaching lessons shared his experiences with the primary teacher candidates. The lectures were conducted through the ZOOM video conferencing platform. After the implementation process, focus group interviews were held with 20 volunteer teacher candidates selected among the teacher candidates. In the research, the MAXQDA program for computer-assisted qualitative data analysis was used in the analysis of the data. The findings obtained in the context of the opinions of the pre-service teachers are presented in line with the column charts obtained from the MAXQDA program. According to the findings of the research, pre-service teachers stated that they had the opportunity to develop themselves in the technological direction, the lessons learned reflected real-life practices, the content of the lessons contributed to their competence to be a teacher, the guest primary teachers found the experience sharing process motivating and informative, and the experienced process contributed to their Turkish teaching skills. they did. Although the distance education process has various advantages and disadvantages, it is seen that it is successful in terms of preparing teacher candidates for the profession in general. It is thought that in future studies, including the results of the research to be conducted with guest teachers in different teaching courses and the opinions of guest teachers about their experiences will contribute to the scientific literature.

Anahtar Kelimeler

Turkish Teaching, guest teacher, prospective primary teacher

Kaynakça

• Aktaş, A. (2013). Türkçe öğretimi dersi başarı düzeyleri ile tutum ve üst bilişsel becerilerin etkileşimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Anılan, K. ve Kılıç, Z. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimi dersine ve Türkçe öğretimi konusundaki yeterliliklerine ilişkin görüşleri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 1-48. https://doi.org/10.14520/adyusbd.491
• Aslan, C. (2011). Soru sorma becerilerini geliştirmeye dönük öğretim uygulamalarının öğretmen adaylarının soru oluşturma becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 236-249.
• Aslan, M. ve Sağlam, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144-162. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017030313
• Aşkın, İ. ve Demirel, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimi yeterliklerine ilişkin görüşleri, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 178-189.
• Aydın, G., Ç. (2020). Covid-19 sürecinde öğretmen. TEDMEM. https://tedmem.org/covid-19/covid-19-salginisurecinde-ogretmenler.
• Aylar, E. (2017). Sınıf öğretmeni yetiştirme sürecinde problem çözmeye dair pedagojik alan bilgisine ilişkin çıkarımlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 744-759. https://doi.org/10.17860/mersinefd.312232
• Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi?. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38. https://doi.org/10.5961/jhes.2011.004
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (pp. 1–45). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511527692.003.
• Baran, A. ve Sadık, O. (2021). Sınıf öğretmenlerinin acil uzaktan eğitim sürecindeki hazırbulunuşlukları ve görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 1-33. https://doi.org/10.14520/adyusbd.862639
• Bayburtlu, Y. S. (2020). Covid-19 Pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15(4), 131-151.http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44460
• Bulut, K., Fatma, Açık, F. ve Çiftçi, Ö. (2016). Mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerine etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 134-150. https://doi.org/10.16916/aded.36249
• Burn, K. ve Mutton, T. (2015). A review of “research-informed clinical practice” in initial teacher education. Oxford Review of Education, 41(2), 217–233.
• Creswell, J. W. ve Miller, D., L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into Practice, 39(3), 124- 130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2
• Demir, F. (2021). Hizmet öncesi eğitimde kıdemli öğretmen deneyimlerinden yararlanmanın öğretmen adayları görüşlerine göre değerlendirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 60, 122-150. https://doi.org/10.21764/maeuefd.892766.
• Demir, S. (2019). Self-efficacy as an outcome of perceived social support. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(3), 919–932. https://doi.org/10.17679/inuefd.553518
• Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 332-348.
• Eken, Ö., Tosun, N. ve Tuzcu Eken, D. (2020). Covıd-19 salgını ile acil ve zorunlu uzaktan eğitime geçiş: genel bir değerlendirme, Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 113-128. https://doi.org/10.37669/milliegitim.780722
• Er Türküresin, H. (2020). Covid-19 pandemi döneminde yürütülen uzaktan eğitim uygulamalarının öğretmen adaylarının görüşleri bağlamında incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 597-618. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787509
• Erbaş, Y. H. (2021). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimi yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından analizi. Cumhuriyet International Journal of Education, 10(2), 867-885. http://dx.doi.org/10.30703/cije.804935.
• Erdem, A. ve Bayraktar, A. (2019). Öğretmen adaylarının Türkçe öğretimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(1), 11-27. https://doi.org/10.16916/aded.416703.
• Ergun, M. ve Ersoy, Ö. (2014). Hollanda, Romanya ve Türkiye’deki sınıf öğretmeni yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 673-700.
• Ergül, C., Baydık, B. ve Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 499-522.
• Erşen, Z. B. ve Yumak, Y. (2021). Matematik öğretmeni adaylarının covid-19 pandemisi sürecindeki uzaktan eğitim uygulamalarına yönelik görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 10(4), 1449-1470. http://dx.doi.org/10.30703/cije.853688.
• Fırat Durdukoca, Ş. ve Ege İ. (2016). Sınıf öğretmenliği lisans öğretim programının aday öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi, Turkish Studies, 11(3), 1131-1148. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9264
• Irvine, J. (2019). Relationship between teaching experience and teacher effectiveness: implications for policy decisions. Journal of Instructional Pedagogies, 22, 1-19.
• Karadağ Yılmaz, R. ve Öner, M. (2019). Sınıf öğretmenliği eğitiminin niteliğinin artırılmasına yönelik öğretmen adayları ve öğretim elemanı görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 9(4).847-868. https://doi.org/10.24315/tred.533604.
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M., Ö., Esendemir, N. ve Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 220-241. https://doi.org/10.29000/rumelide.752297
• Karaman, P. ve Şahin, Ç. (2017). Öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirme okuryazarlıklarının mikro-öğretim yoluyla geliştirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(4), 255-274. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11428
• Karatay, H. (2011). 4+ 1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies (Elektronik), 6(3), 1029-1047. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2622
• Kaya, S. (2020). Zorunlu uzaktan eğitimde karşılaşılan sorunlar: öğretim elemanı ve öğrenci görüşleri. VIIth International Eurasian Educational Research Congress, Eskişehir.
• Kırtak Ad, N. (2020). Fizik Öğretmen Adaylarının Uzaktan Eğitime Dair Görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 2(2), 78-90.
• Kini, T., Podolsky, A. ve Hammond, D. (2019). Does teaching experience increase teacher effectiveness? A review of US research, Journal of Professional Capital and Community, 4(4), 286-308. https://doi.org/10.1108/JPCC-12-2018-0032
• Kinight, D. S. (2019). Are school districts allocating resources equitably? The every student succeeds act, teacher experience gaps, and equitable resource allocation. Educational Policy, 33(4), 615-649. https://doi.org/10.1177/0895904817719523
• Koçyiğit, M. ve Eğmir, E. (2019). Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim deneyimleri: öğretmen yetiştirme üzerine bir analiz. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 320-346. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.19
• Korte, D. S. ve Simonsen, J. C. (2018). Influence of social support on teacher self-efficacy in novice agricultural education teachers. Journal of Agricultural Education, 59(3), 100–123. https://doi.org/10.5032/jae.2018.03100.
• Nesje, K. ve Lejonberg, E. (2022). Tools for the school-based mentoring of pre-service teachers: A scoping review. Teaching and Teacher Education, 111, 103609.
• Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28.
• Orhan, E., E. (2017). Türkiye’de öğretmen adayları aldıkları öğretmen eğitimi hakkında ne düşünüyor? Nitel bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 42(189), 197-216. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.4661
• Orland-Barak, L. ve Wang, J. (2021). Teacher mentoring in service of preservice teachers’ learning to teach: Conceptual bases, characteristics, and challenges for teacher education reform. Journal of Teacher Education, 72(1), 86-99.
• Özdemir, S. (2021). Öğretmen adaylarının öğretim becerilerini geliştirmede akran koçluğunun rolü. Ege Eğitim Dergisi, 22(2), 112-131. https://doi.org/10.12984/egeefd.937681
• Özer, S. ve Turan, E. Z. (2021). Öğretmen adaylarının Covid-19 nedeniyle sunulan uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies-Education, 16(2), 1049-1068. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.48147.
• Özgül, E., Ceran, D. ve Yıldız, D. (2020). Uzaktan eğitimle yapılan Türkçe dersinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 395-412. https://doi.org/10.37669/milliegitim.776137
• Öztürk, M. ve Yıldırım, A. (2015). Göreve yeni başlamış öğretmenlerin Türkiye’deki hizmet-öncesi öğretmen yetiştirme hakkındaki görüşleri, Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 149-166.
• Sarıçam, İ., Özdoğan, Ü. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2020). Uzaktan eğitim bünyesindeki Türkçe dersinin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Turkish Studies-Education, 15(4), 2943-2959. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.42919.
• Serçemeli, M. ve Kurnaz, E. (2020). COVID-19 Pandemi döneminde öğrencilerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(1), 40-53.
• Süğümlü, Ü. (2021). Türkçe öğretiminde öz değerlendirme uygulamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 733-752. https://doi.org/10.37217/tebd.972445.
• Şahin, Ç. ve Kartal, O. Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmeni yetiştirme programı hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 164-190.
• Şeren, N., Tut, E. ve Kesten, A. (2020). Korona virüs sürecinde uzaktan eğitim: temel eğitim bölümü öğretim elemanlarının görüşleri. Turkish Studies, 15(6), 4507-4524. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.46472
• Taşkaya, S., M. (2014). Türkçe öğretimi dersinin işlenişine ilişkin sınıf öğretmenliği öğrencilerinin görüşleri, International Journal of Language Academy, 2(3), 319-336. https://doi.org/10.18033/ijla.131
• Tatlıoğlu, S., S. (2021). Öğrenmeye sosyal- bilişsel bir bakış: Albert Bandura. Sosyoloji Notları, 5(1), 15-30.
• Thompson, S. ve Power, L. (2015). Pre-service teacher training. HEART (Health & Education Advice & Resource Team) Helpdesk Report.
• Ulla, M. B. (2016). Pre-service teacher training programs in the philippines: The student-teachers practicum teaching experience. EFL JOURNAL, 1(3), 235-250.
• Uygun, S., Ergen, G. ve Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa’da öğretmen eğitimi programlarında uygulama eğitiminin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 10(2), 389-405.
• Uzeirli, E. ve Kılıçoğlu, G. (2021). Türkiye ve Azerbaycan’da sınıf öğretmeni yetiştirme sürecinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 46(207), 375-401. https://dx.doi.org/10.15390/EB.2021.9246
• Vieira, F. (2020). Pedagogy of experience in teacher education for learner and teacher autonomy. Profile: Issues in Teachers’ Professional Development, 22(1), 143–158. https://doi.org/10.15446/profile.v22n1.78079
• Wolters, C. A. ve Daugherty, S. G. (2007). Goal structures and teachers’ sense of efficacy: Their relation and association to teaching experience and academic level. Journal of Educational Psychology, 99(1), 181-193. https://doi.org/10.1037/0022-0663.99.1.181
• Yenen, E., T. ve Çarkit, E. (2021). Fear of COVID-19 and general self-efficacy among Turkish teachers: Mediating role of perceived social support. Current Psychol, 1-9. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02306-1.
• Yeşiloğlu, A. ve Özer, M. (2017). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretimi konusundaki yeterliliklerinin değerlendirilmesi, Turkish Studies, 12(6), 863-880. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11497
• Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği artırma. İlköğretim Online, 9(1), 79-92.
• Yolcu, H., H. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinde sınıf öğretmeni adaylarının uzaktan eğitim deneyimleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 237-250.
• Yök Atlas. (2022). Yök lisans atlası. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php adresinden 29 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• Yurdakal İ. H. ve Susar Kırmızı F., (2021). COVID- 19 salgını sürecinde gerçekleştirilen acil uzaktan eğitime ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(2), 290-302. https://doi.org/10.5961/jhes.2021.449.