ETİK İLKELER
Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinin bütün yayın süreçlerinde yayıncı, editör/editörler, yazar ve hakemler tarafından etik kurallara uyulması zorunludur. Bilimsel bilginin orijinal niteliği kadar etik süreçler doğrultusunda üretilmiş ve yayınlanmış olması da aynı derecede öneme sahiptir. Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmalarına yayınlanmak üzere makale taslaklarını gönderen bütün yazarların, hakemlik sürecine katkıda bulunan hakemlerin ve editör grubunun belirlenen etik ilkelere uygun davranmayı taahhüt etmeleri beklenmektedir.
Dergi yayın politikasının belirlenmesine ilişkin ilan edilen etik kurallar COPE (Committee on Publication Ethics) ve APA Yayım İlkeleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Aşağıda editörler, yazarlar ve hakemler için belirlenen sorumluluklara uyulması beklenmektedir.

Editör Sorumlulukları
Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde görev alan editörlerin genel anlamda yayın süreci, yazar ve hakemlerle ilişkiler, okuyucu talepleri, yayın kurulu ve yayıncı ile ilişkileri kapsayan sorumlulukları bulunmaktadır. Editörlerin etik anlamda yükümlülükleri aşağıdaki şekildedir:
• Editörler öncelikle dergiye yayınlanması için sunulan bilimsel çalışmaların yayın kararının verilmesinden sorumludurlar.
• Derginin bilimsel gelişime katkı sağlayan bir içerikte yayınlanması, yazar ve okuyucuların dergi yayın politikasına ilişkin sorularının cevaplanması ve akademik bakış açısının korunmasından editörler sorumludur.
• Editörler fikri mülkiyet hakkı gerektiren içerik konusunda hassas davranmalıdır.
• Editörler çalışmalarda denekler/katılımcılar için gerekli etik kurul ve kurum izinlerinin alınmış olmasını kontrol etmekle yükümlüdürler. Bu izinlerin alınmaması durumunda çalışmayı reddetmekle sorumludurlar.
• Makalelerin intihal denetimi titizlikle yürütülmelidir.
• Makale başvuruları yazarların cinsiyet, etnik köken, politik görüş, uyruk vb. ögeler dikkate alınmadan değerlendirmeye alınır.
• Makale başvurularına ilişkin ön inceleme sürecinde bilimsel içerik, anlatım ve üslubun anlaşılırlığı, derginin yayın politikasına ve yazım ilkelerine uygunluk gibi ölçütlere dikkat edilerek karar verilir.
• Ön inceleme sonrasında hakemlere yönlendirilen makalelerin değerlendirilmesinde “kör hakemlik” sürecine titizlikle uyulmalı, hakemlerin kimlik bilgileri gizli tutulmalıdır. Hakem sürecinde tarafsız bir değerlendirme sürecinin izlenmesini sağlamalıdır.
• Makale değerlendirme süreci için seçilen hakemlerin uzmanlık ve çalışma alanlarına dikkat edilmelidir. Süreç boyunca hakemlerin ihtiyaç duydukları bilgi ve açıklamaları sağlama konusunda editör yükümlülükleri yerine getirilmelidir.
• Hakem değerlendirme sürecinde yayın içeriği ile ilgili çok ciddi bir problem olmadığı sürece hakem görüşlerine müdahale edilmemelidir.
• Yazar/yazarlar ile hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığına dikkat edilmelidir.
• Bilimsel olmayan ve etik dışı hakem değerlendirmeleri dikkate alınmamalıdır.
• Makalelerin yayın sürecinin tamamında (başvuru, hakem değerlendirmesi, düzeltme, kabul/ret kararı) verilen karar ve değerlendirmeler yalnızca ilgili kişilerle paylaşılır. Kişisel bilgi niteliğindeki unsurlar başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.
• Hakem değerlendirme sürecine ilişkin yazarlara bilgi verilmesi editörlerin sorumluluğundadır.
• Editörler okuyucu, yazar ve hakemlere karşı olan sorumluluklarının yanında diğer editörler ve yayın kurulu üyelerini de dergi yayın politikası ve işleyiş hakkında bilgilendirmekle yükümlüdür.
• Editörler yayıncıya karşı akademik ve bilimsel bağımsızlığı sağlamakla yükümlüdürler.


Hakem Sorumlulukları
• Hakemler değerlendirme sürecinin tamamında tarafsızlık ve gizlilik ilkelerine dikkat etmelidirler.
• Hakemler yazar ile doğrudan iletişime geçemezler. Değerlendirme formları ve metin üzerinde gösterilen hakem eleştirileri editörler tarafından yazara iletilir. Bütün değerlendirme süreci kör hakemlik ilkeleri doğrultusunda dergi sistemi üzerinden yürütülür.
• Hakemler makale içeriği ile uzmanlık alanlarının uyuşmadığını düşündüklerinde; çıkar çatışması ihtimalinde; belirlenen süre içinde değerlendirme yapamayacakları durumlarda editörle iletişime geçerek hakemlik görevinden çekilmelidirler.
• Makaleler dergi yazım kurallarına uygunluk, etik ihlal, intihal şüphesi açısından incelenmeli; değerlendirmeler yazar odaklı değil metin odaklı yapılmalıdır. Makale ile ilgili eleştiriler gerekçeleriyle belirtilmeli, literatür eksikliğine ilişkin tespit ve eleştiriler ilgili kaynak önerileriyle desteklenmelidir.
• Hakem değerlendirme ve eleştirilerinde nezaket dışı bir üslup kullanılmamalı, yapıcı eleştirilerle metnin olgunlaşması için çaba gösterilmelidir.
• Değerlendirilen makalelerin içeriklerine ait veriler ancak makale yayınlandıktan sonra hakemler tarafından kullanılabilir. Yayın kararı verilmeyen ya da reddedilen bir yazının içeriğine ait veri, bilgi ya da değerlendirmeleri kullanamazlar.


Yazar Sorumlulukları
• Yazarlar Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde yayınlanmak üzere hazırladıkları ve başvuruda bulundukları metinlerinin özgün olduğunu beyan etmiş kabul edilirler.
• Yazarlardan dergi sistemine yükledikleri makalelerini dergi yazım kuralları doğrultusunda düzenlemeleri, kaynak gösterimi, alıntı ve intihal konularında hassasiyet göstermeleri beklenmektedir.
• Her türden intihal etik dışıdır ve kabul edilemez.
• Yayınlanması için gönderilen makalelerde çıkar çatışması oluşturabilecek durumlar önceden editörlere bildirilmelidir.
• Çalışmalarda denekler/katılımcılar için gerekli etik kurul ve kurum izinlerinin alınmış olması ve yazar tarafından ilgili belgelerin sunulması gerekmektedir.
• Birden çok yazarlı makalelerde yazar isim sırası ve katkı oranı gibi bildirimler sorumlu yazar tarafından düzenlenmeli ve gerektiğinde açıkça belirtilmelidir. Çalışmanın hazırlanmasında katkısı olmayan isimler yazar olarak belirtilmemeli, hakem sürecinde ve sonrasında yeni yazar ismi eklemesinde bulunulmamalıdır.
• Hakem değerlendirme sürecinde hakemlerin çalışma verilerini talep etme ve inceleme hakları bulunduğundan bu veriler gönderilmeye hazır şekilde bekletilmeli ve muhafaza edilmelidir.
• Değerlendirme süreci devam eden, yayına hazırlanan makalelerin yazar tarafından geri çekilmesi süreci zamanlamaya dikkat edilerek ve editörler bilgilendirilerek yapılmalıdır.
• Yazarlar hakemlerle doğrudan iletişime geçmemeli, bütün süreç dergi yönetim sisteminde editör üzerinden yürütülmelidir.
• Araştırma sürecinde maddi destek alınan kişi ve kurumlar makalede açıkça belirtilmelidir. Bu konuda yükümlülük yazar/yazarlara aittir.
• Kullanılan veri ve malzemeye ilişkin telif hakkı doğurabilecek konularda gerekli izinlerin alınmış ve belgelenmiş olması gerekir.
• Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde yayınlanan makaleler izin alınmış örnekler dışında başka bir dergide yazar tarafından yayınlanamaz. Ayrıca başka bir dergide yayınlanmış makalelerin Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisine gönderilmemesi gerekir. Bu konuda sorumluluk yazara aittir.
• Yayınlanan bir yazıdaki belirgin hatalar fark edildiği anda editöre bildirilmelidir. Gerekli rapor ve açıklamaların dergi yönetimine iletilmesi gerekmektedir.

YAYIN POLİTİKASI

Yayın Sıklığı
Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları (OYEA) birincisi haziran ayında, ikincisi aralık ayında olmak üzere yılda iki sayı olarak yayınlanır. Bu iki sayı bir cilt olarak arşivlenir.

Makale Değerlendirme Süresi ve Süreci
Yayımlanmak üzere OYEA'ya gönderilen yazılar ortalama 7 gün içinde ön incelemeye alınır. Ön incelemeden geçen yazılar için 7 gün içinde yazıyı değerlendirebilecek hakemler belirlenir. Hakemlere, hakemlik davetini kabul etmek için 15, daveti kabul ettikten sonra yayını değerlendirmek için 15 gün olmak için ortalama 30 gün süre verilir. Değerlendirmede gecikme olması hâlinde hakemlere 7 günlük ek süre verilir. Davet gönderilen hakemlerin daveti kabul etmemesi hâlinde yeni hakemlere davet gönderilir ve aynı süreler yeni hakemler için de geçerli olur. Hakemlerden değerlendirme sonuçları geldikten sonra yayın kurulu tarafından yazarlardan dergi yayın tarihi de dikkate alınarak belirlenen süre içinde düzeltilmiş metinlerini yüklemeleri istenir.

Dergiye gönderilen makaleler için süreç aşağıdaki gibi işler:

1. Makalenin içerik olarak derginin kapsamına girip girmediği, derginin yazım ilkelerine uygunluğu ve benzerlik oranı itibari ile belirlenen sınırın altında olma durumu incelenir. Yapılan incelemede uygun olduğu düşünülen çalışmalar değerlendirmeye alınır.

2. Değerlendirmeye alınan bütün çalışmalar alanında uzman en az iki hakeme gönderilir. Makalenin yayımlanması veya yayımlanmaması konusunda hakemler aynı doğrultuda görüş bildirirse hakem görüşleri esas alınarak karar verilir.

3. Hakemlerin farklı görüş bildirmesi durumunda ise çalışma üçüncü bir hakeme gönderilir. Son değerlendirmede üç hakemin görüşleri bir arada değerlendirilerek çoğunluğa göre çalışma hakkında karar verilir.

4. Makaleyi değerlendiren hakemler düzeltme isterse yazarlar metni düzeltirken hakemlerin görüş ve eleştirilerini dikkate alırlar. Ancak eleştiri ve önerilerde katılmadığı noktalar var ise bunları ayrı bir belgeye yazarak editörlere iletir. Bu gibi hallerde düzeltme durumuna ilişkin nihai karar yayın kurulu tarafında verilir.

5. Düzeltilmiş metin, talep edilmesi durumunda hakemlerce yeniden incelenebilir.

6. Makalenin yayımlanması kararı çıktıktan sonra yazarlardan İngilizce Uzun Özeti yüklemeleri talep edilir.

7. Makalenin dizgisi sırasında gerek duyulması durumunda editörler yazarlara bilgi vermeden makalenin içeriğini etkilemeyen küçük değişikilikler yapabilir.

Çift Taraflı Kör Hakemlik
OYEA'da kör hakemlik uygulanır; yazarlar hakemlerin, hakemler yazarların kimliği hakkında bilgi sahibi olmaz.

Açık Erişim
OYEA, kapsamına giren alanlarda bilimsel birikime en yüksek düzeyde katkı sağlayabilmek ve bilgi paylaşımını kolaylaştırmak için Açık Erişim anlayışının benimsendiği bir dergidir. Bu doğrultuda hakem ve editörler tarafından yayımlanması uygun görülen makaleler kabul tarihini takip eden sayılarda Açık Erişimle yayımlanır.

Yayın Ücreti
OYEA kâr amacı gütmeyen bilimsel bir dergidir ve yazarlarından herhangi bir ücret talep edilmemektedir.