Hikâye Haritası Yönteminin Hafif Düzeyde Zihinsel, Yetersizliği Olan Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerileri, Üzerindeki Etkisi

Yıl 2007, Cilt: 8 Sayı: 01, 33 - 59, 01.02.2007

Nesibe Duman İlknur Çigçi Tekinarslan

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000104

Öz

The purpose of this study was to determine the effects of the story mapping method on mild mentally retarded students’ reading comprehension skills. Three students with mild mental retardation, who are educated in an elementary school in Bolu, were the participants of this study. A multiple probe design across subjects which is a model of the multiple baseline design was used. Fifteen stories were prepared by the researcher in order to assess the performance of the participants before and after the intervention. Story mapping method was implemented during ten sessions for each student. At the end of this study, it was found that the story mapping method was effective on the reading comprehension skills of students with mild mental retardation

Anahtar Kelimeler

Mild mentally retarded students, story mapping, reading comprehension

Hikâye Haritası Yönteminin Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı, hikâye haritası yönteminin hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmaya, Bolu ilinde yer alan bir ilköğretim okulunun özel eğitim sınıflarında bulunan öğrenciler arasından seçilen, hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan üç öğrenci katılmıştır. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden Denekler Arası Çoklu Yoklama Modeli kullanılmıştır. Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini geliştirebilmek, öğretim öncesi ve öğretim sonu gösterdikleri performans düzeylerini değerlendirebilmek amacıyla, araştırmacı tarafından 15 hikâye hazırlanmıştır. Hikâye haritası yöntemi her bir öğrenciye on ayrı oturumda uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda, hikâye haritası yönteminin, hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini geliştirmede etkili olduğu bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik, hikâye haritası, okuduğunu anlama

Kaynakça

• Acat, M.B (1996). Okuma güçlükleri ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişki düzeyi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Akça, G. (2002). Hikâye haritası yönteminin, ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama beceri düzeyleri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akyol, H. (1999,a). Hikâye haritası yöntemiyle metin öğretimi. Milli Eğitim, 142. (online): web: http: // yayim.meb.gov.tr/ dergiler/medergi/15.htm.
• Akyol, H. (1999,b). Bilgi vermeye dayalı metinler ve öğretimi. Çağdaş Eğitim, Nisan, 253-256.
• Başal, M.,& Batu,S. (2002). Zihin özürlü öğrencilere okuma yazma öğretme konusunda alt özel sınıf öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 85-98.
• Boulineau, T., Fore III., & Burke, A. (2004). Use of story-mapping to increase the story-grammar text comprehension of elemantary students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 2 (2),105-121.
• Boynukara, H. (2000). Hikâye etme ve hikâye kavramları. Hece Türk Öykücülüğü Özel Sayısı. Ekim-Kasım (46/47), 40-41.
• Bozkurt, Ş. (2002). İşitme engellilerde okuduğunu anlama becerilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bozkurt, Ü. (2005). Hikâye haritası yönteminin okuduğunu anlama düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Çelikçi, S. (2000). İlköğretim 3. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesinde Gösteri (demonstrasyon) yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çolak, A., & Uzuner, Y. (2004). Zihin özürlü çocukların okuma yazma öğrenmeleri ve özel eğitim öğretmenleri yarı yapılandırılmış görüşme araştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 4(2), 241-270.
• Davis, Z.T., & McPherson, M.D. (1989). Story map instruction: A road map for reading comprehension. The Reading Teacher, 43(3), 232-40.
• Deretarla, E. (2000). Kaynaştırma uygulaması yapan ilköğretim okullarının 3. sınıfına devam eden normal işiten ve işitme engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, B. (2002,a). Okuduğunu anlama stratejilerinin öğretimi ile ilgili alan yazın taraması. Fakültesi Dergisi, 12(1), 22-30.
• Doğan, B. (2002,b). Strateji öğretiminin işbirlikli ve geleneksel sınıflarda okuduğunu anlama becerileri, güdü ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Dökmen, Ü (1989). Okuma becerisi ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. Yayımlanmamış Araştırma, Ankara, Ankara Üniversitesi.
• Egelioğlu, F.V. (1989). Okuduğunu anlama düzeyinin ve öğrenme için harcanan zamanın bilişsel öğrenme düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Eripek, S. (1989). Alt özel sınıf öğrencilerinin ilkokul sınıfları düzeyinde sesli okuma başarılarının değerlendirilmesi. Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 125- 140. Anadolu
• Eripek, S. (2005). Zeka geriliği. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Gardill, M., Jitendra, C., & Asha, K. (1999). Advenced story map ınstruction: effects on the reading comprehension of students with learning didabilities. Journal of Special Education, 33(1), 2-16.
• Güneş, F. (1997.) Okuma-yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Güneş, F. (2000). Uygulamalı okuma yazma öğretimi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Güzel Özmen, R. (2001). Okuma becerisi. Konu alanı ders kitabı inceleme (Türkçe). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Güzel Özmen, R. (1999). Öykü yapısı ve öykü yapısının okuduğunu anlama öğretiminde kullanılması. Bilig, Güz, 105-117.
• Güzel Özmen, R. (1998). Alt özel sınıflardaki öğrencilerin sesli okudukları öyküyü anlama becerilerini kazanmalarında doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan bireyselleştirilmiş okuduğunu anlama materyalinin etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Herman, A. Patricia (1991).The effect of repeated readings on reading rate speech. International encyclopedia of curriculum. Oxford. Pergoman Press.
• Idol, L. (1987). Group story mapping: a comprehension strategy for both skilled and unskilled readers. Journal of Learning Disabilities, 20(4), 196-205.
• Idol, L., & Croll, V.J.(1987). Story-mapping training as a means of improving reading comprehension. Learning Disability Quarterly, 10(3), 214-229.
• Jitendra, A.K, Cole, C.L., Hoppes, M.K., & Wilson, B.(1998) Effeceties of a direct instruction main idea summarization program and self- monitoring on reading comprehension of middle school students with learning disabilities. Reading Writing Quarterly, 14(4), 379.
• Kırcaali-İftar, G., & Tekin, E. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Koçyiğit, S. (2003). İlköğretim I. kademedeki öğrencilerin okuduğunu anlama becerisinin öğrencilere kazandırılmasının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kuzu, T. S. (2004). Etkileşimsel modele uygun okuma öğretiminin Türkçe bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 55-77.
• Küçük, S. (2002). Şehirleşme ve okuma anlama ilişkisi. Dil Dergisi. 117(1), 25-46.
• Mathes, P.G., Fuchs, D., & Fuchs, L.S. (1997). Cooperative story mapping. Remedial and Special Education, 18, 20-27.
• MEB. (2001) İlköğretim okulu orta düzeyde öğrenme yetersizliği (eğitilebilir) olan çocuklar eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2005). İlköğretim 1-5. sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Özsoy, Y. (1986). Okuma yetersizliği II. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2),121.
• Sever, S. (2000) Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sorrell, A.L. (1990).Three reading comprehension strategies: tells, story mapping and qars. Academic Therapy, 25(3), 359-368.
• Stein, N.L., & Glenn, C.G. (1979). An analysis of story comprehension in elemantary school children. (Edit. R.O. Freedle), New directions in Discourse processing. Norwood. New Jersey , Ablex Inc. 53-119.
• Şenel Günayer, H (2004). Öğretmenlerin ilk okuma-yazma öğretiminde tercih ettikleri yöntemler. İlköğretim -online 3(2), 48-53. (online): web: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Şenel Günayer, H (1998). Okuma güçlüğü olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin okuma düzeylerinin ve dislektik özelliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara.Üniversitesi, Ankara.
• Şengül, M., & Yalçın, S. K. (2004). Okuma ve anlama becerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak hazırlanan bir model önerisi. Milli Eğitim Dergisi, Güz ,164. (online): web http: // yayim.meb.gov.tr / dergiler/164 / sengul.htm.
• Tazebay, A. (1995). İlkokul üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlamaya etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tekin, E., & Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, E. (1998). Özel eğitim sınıflarına devam eden 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin okuduğunu anlama gücüne etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.