Örgüt Temelli Öz Saygı İle Duygusal Örgütsel Bağlılığa İlişkin Öğretmen Görüşleri

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 4, 777 - 799, 01.12.2018

Berna Yüner

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.396246

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı örgüt temelli öz saygı (ÖTÖS) ile duygusal
örgütsel bağlılık (DÖB) arasındaki ilişkiyi görme engelli ve engeli olmayan
öğretmen görüşlerine göre belirlemektir. Ayrıca, öğretmenlerin görme engel
durumunun ve demografik değişkenlerin ÖTÖS ve DÖB düzeyleri üzerindeki etkisi
incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde olup 119 görme engeli bulunan
ve 156 engeli bulunmayan toplam 275 öğretmenle yürütülmüştür. Araştırmada
“Örgüt Temelli Öz Saygı Ölçeği” (ÖTÖSÖ) ve “Duygusal Örgütsel Bağlılık Ölçeği”
(DÖBÖ) kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistikler, doğrulayıcı faktör
analizi (DFA) ve regresyon teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırma
sonucunda ÖTÖS ve DÖB düzeyinde cinsiyet değişkeninin erkek öğretmenler lehine
anlamlı fark oluşturduğu, medeni durum, görme engeli durumu, kıdem ve
öğretmenlik uzmanlık alanı ise anlamlı fark oluşturmadığı gözlemlenmiştir.
Ayrıca, ÖTÖS ile DÖB arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki bulunduğu ve
örgüt temelli öz saygının, duygusal örgütsel bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı
olduğu saptamıştır.

Anahtar Kelimeler

örgüt temelli öz saygı, görme engelli öğretmenler, duydusal örgütsel bağlılık

Kaynakça

• Akalın, Ç. (2006). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde çalışanların algıladığı örgütsel destek ve ara bir değişken olarak örgüt temelli öz-saygı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Başol, G. ve Yalçın, B. (2009). Eğitim örgütlerinde Meyer ve Allen Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması [Full Text]. The 5th International Balkan Educational and Science Congress, 2, 497-507.
• Baysal, A. C. ve Paksoy M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-15.
• Bowling, N. A., Eschleman, K. J., Wang, Q., Kirkendall, C. & Alarcon, G. (2010). A meta-analysis of the predicyors and consequences of organization-based self-esteem. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, 601-626.
• Brockner, J. (1988). Self-esteem at work: research, theory and practice. Lexington: Lexington Boks.
• Carson, K. D., Carson, P. P., Lanford, H., & Roe, C. W. (1997). The effects of organization-based self-esteem on workplace outcomes: An examination of emergency medical technicians. Public Personnel Management, 26(1), 139-155.
• Chiang, C. F. & Jang, S. C. S. (2008) An expectancy theroy model for hotel employee motivation. International Journal of Hospitality Management, 27, 313-322.
• Chow, I. H. S. (1994). Organizational commitment and career development of chinese managers in Hong Kong and Taiwan. The International Journal of Career Management, 6(4), 3-9.
• Dansereau, F., Yammarino, F., Markham, S., Alutto, J. & Dumas, M. (1998). Individualized leadership: a new multiple-level approach. In F. Dansereau, & F. Yammarino (Eds). Leadership: the multiple levels approaches: classical and new wave. Stamford: JAI Press.
• Dick, G. & Metcalfe, B. (2001). Managerial factors and organizationalcommitment: a comparative study of police officers and civilianstaff. The International Journal of Public Sector Management, 14(2), 111-128.
• EGED. Görme Engelli Öğretmenlerin Görevleri Esnasında Karşılaştıkları Sorunların Tespiti Raporu. [http://eged.org/gorme-engelli-ogretmen-anketi-sonucu.pdf].
• Elloy, D. & Patil V. (2012). Exploring the relationship between organizationbased eelf- esteem and burnout: A preliminary analysis. International Journal of Business Social Sciences, 3(9), 283–288.
• Elloy, D. (2005). The influence of superleader behaviors on organization commitment, jobsatisfaction and organization self-esteem in a self-managed team. Leadership and Organizational Development Journal, 26(2), 120-127.
• Elloy, D.F. & Randolph, A. (1997). The effects of superleader behavior on autonomous workgroups in a government operated railway service. Public Personnel Management, 26(2), 257-272
• Epstein, S. (1979). The stability of behavior: I. On predicting most of the people much of the time. Journal of Personality and Social Psychology, 37(7), 1097-1126.
• Erden, N. S. (2011). Medıatıng effects of organızatıon based self esteem on the relatıonshıp between organızatıonal justıce and organızatıonal commıtment. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Farok, A. F. A. & Zainal, S. R. M. (2017). Talent management at service sector: linking organizational based self-esteem to servant leadership, ınteractional justice and job dedication. Asian Journal of Scientific Research, 10, 363-371.
• Ganster, D. C., & J. Schaubroeck (1991). Work stress and employee health. Journal of Management, 17(2), 235-271.
• Gören T. ve Yengin Sarpkaya, P. (2014). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri Aydın ili örneği. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,6.
• Gül, A.L. (2010). Lise öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel destek: Ankara ili örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güner, S., Akalın, Ç. ve İlsev, A. (2007). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde algılanan örgütsel destek ve örgüt temelli öz-saygı. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 189-211.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 48-75.
• Gürbüz, S. ve Bekmezci, M. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilgi işçilerinin işten ayrılma niyetine etkisinde duygusal bağlılığın aracılık ve düzenleyicilik rolü. İstanbul University Journal of the School of Business, 41(2), 189-213.
• Hollenbeck, J. R. & Brief, A. P. (1987). The effects of individual differences and goal origin on the goal setting process. Organizational Behaviour and Human Decision Processess, 40, 392-414.
• Hui, C., & C. Lee. (2000). Moderating Effects of Organization-Based Self-Esteem on Organizational Uncertainty: Employee Response Relationships. Journal of Management, 26(2), 215-232.
• Huselid, M. A. & Day, N. E. (1991). Organizational commitment, job ınvolvement and turnover: a substantive and methodological analysis. Journal of Applied Psychology,. 76(3), 380-391.
• Huselid, M. A., & Day, N. E. (1991). Organizational commitment, job involvement, and turnover: A substantive and methodological analysis. Journal of Applied Psychology, 76(3), 380-391.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: a study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review 35, 499–517.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and Social Organizations. American Sociological Review, 449-517.
• Kış, A., Gürgür, H. Ve Akçamete, G. (2012). Engelli öğretmenlerin iş doyumları ve çalışma koşulları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 272- 294
• Korman, A. K. (1970). Toward an hypothesis of work behavior. Journal of Applied Psychology, 54(1), 31-41.
• Korman, A. K. (1971). Organizational achievement, aggression and creativity: Some suggestions toward an integrated theory. Organizational Behavior and Human Performance, 6, 593–613.
• Korman, A. K. (1976). Hypothesis of work behavior revisited and an extension, Academy of Management Review, 1, 50-63.
• Korman, A. K., (2001) Self-enhancement and self-protection: toward a theory of work motivation. In M. Erez, U. Kleinbek, & H. Thierry (Eds.). Work motivation in the context of a globalizing economy. 121-130, NJ: Lawrance Erlbaum Associates, Inc.
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E., ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 101-115.
• Lord, R.G., Brown, D.J. & Freiberg, S.J. (1999). Understanding the dynamics of leadership: the role of follower self-concepts in the leader/follower relationship. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 78(3), 167-203.
• Mathieu, J. E., & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108(2), 171- 194.
• Meyer, J. P. Allen, N. J. (1984). Testing the side bet theroy of organizational commitment: some methodological considerations. Journal of Applied Psychology,.69, 372-378.
• Meyer, J. P., Allen, N. J. and Gellatry, I. R., (1990). Affective and continuance commitment to the organization: evaluation of measures and analysis of concurrent and time- lagged relations. Journal of Applied Psychology, 75, 710-720.
• Meyer, J. P., & Allen, N.J. (1991). A three component conceptualization of organizational commitment. Human Resources Managemet Review, 1, 61-89.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551.
• Meyer, J. P., & Allen, N. (1997). Commitment in the workplace. Thousand Oaks SAGE Publications, CA.
• Mowday, R. T., Porter, L. W. & Steers, R. M. (1982). Employee-organizational linkages: the psychology of commitment, absenteeism and turnover. New York: Academic Press Inc.
• Mowday, R. T., Steers, R. M., Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224–247
• Nartgün, Ş. S. ve Menep, İ. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algı düzeylerinin incelenmesi: Şırnak/İdil örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1).
• Nasurdin, A. M. & Suan, C. L. (20149. Organizatinal-based self-esteem and self monitoring in fostering work engagement: a review and proposed reseach framework for the hotel industry. Medwll Jornals, 9(3), 173-181.
• O’Reilly, C., & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: the effect of compliance, ıdentification and ınternalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psycholog, 71(3), 492-499.
• Özmen T. Ö, Arbak, Y. ve Saatçioğlu, Ö. (1997). Örgütsel bağlılığın neden ve sonuçlarına ilişkin bir model analizi. Verimlilik Kongresi Bildirileri, 14-16 Mayıs, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları., Ankara, 490-503.
• Pierce, J. L. & Gardner, D. G. (2004). Self-esteem within the work and organizational context: A review of the organizational based self esteem literature. Journal of Management,30, 591-622.
• Pierce, J. L., Gardner, D. G. & Crowley, C. (2015). Organization-based self-esteem and well being: empirical examination of a spillover effect. European Journal of Work and Organizational Psychology, 1-19.
• Pierce, J. L., Gardner, D. G. Cummings, L. L.& Dunham, R. B. (1989). Organization-based self-esteem: construct definition, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 32, 622-648.
• Poerter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., & Boulian, P. V., (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal Of Applied Psychology, 59, 603-609.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-ımage. New Jersey: Princeton University Press.
• Rotich, R. K. (2016). The ımpact of organizational-based self esteem on work engagement among state corporations employees in Kenya. Europen Journal of Business and Management, 8(15), 114- 124.
• Salehi, M., Azarbayajeni, A., Shafiei, K., Ziaei, T. & Shayegh, B. (2015). Self-esteem, general and sexual self-concepts in blind people. Journal of Reseach in Medical Sciences, 20(10), 930-936.
• Shavelson, R. J., Hubner, J. J. & Stanson, J. C. (1976). Self-concep: validation of construct interpretations. Review of Education Reseach, 46, 407-44.Simpson, C. & Boyle, D. (1975). Esteem construct generally and acedemic performance. Educational and Psyhological Measurement, 35, 897-904.
• Song, I. S. & Hattie, J. (1985). Relationships between self-concept and achievement. Journal of Research in Personality, 19, 365–372.
• Tharenou, P. (1979). Employee self-esteem: A review of the literature. Journal of Vocational Behavior, 15, 1-29.
• Varoğlu, D. (1993). Kamu sektörü çalışanlarının işlerine ve kuruluşlarına karşı tutumları, bağlılıkları ve değerleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Vecchio, R.P. (2000). Negative emotion in the workplace: employee jealousy and envy. International Journal of Stress Management, 7(3), 161-179.
• Wang, L., Huang, J., Chu, X. & Wang, X. (2010). A multilevel study on antecedents of manager voice in Chinese context. Chinese Management Studies, 4, 212-230.
• Weiner, Y. (1982). Commitment in organizations: a normative view. Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
• Yeşilkaya, M. (2015). Örgütsel bağlılık düzeyinin demografik özellikler açısından gösterdiği farklılıkların istatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, 6(9).