Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilere Tam Saatleri Ayırt Etme Becerisinin Öğretiminde Doğrudan Öğretim Modelinin Etkililiği

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 4, 757 - 787, 01.12.2020

Selma Tufan , Demet Tiryaki , Banu Arslantekin

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.595152

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı,
Doğrudan Öğretim modeline göre sunulan kural ilişkisi öğretiminin hafif düzeyde
zihinsel yetersizliği bulunan öğrencilerin tam saatleri ayırt etme
performansları üzerindeki etkisini incelemektir. Tek-denekli deneysel
desenlerden denekler arası çoklu yoklama modeli ile yürütülen çalışmaya hafif
düzeyde zihinsel engelli üç ilkokul öğrencisi katılmıştır. Çalışmanın
bulguları, Doğrudan Öğretim Modeline göre sunulan kural ilişkisi öğretiminin
hafif düzeyde zihinsel yetersizliği bulunan öğrencilerin tam saatleri ayırt
etme becerisini edinmelerinde, öğretim sona erdikten sonra edindikleri beceriyi
sürdürmelerinde ve materyaller arasında genellemelerinde etkili olduğunu
göstermiştir. Çalışmanın bulguları ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış,
uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

doğrudan öğretim modeli, işlevsel matematik becerileri, tam saati ayırt etme, tek denekli deneysel desen, zihinsel yetersizliği olan öğrenciler

Kaynakça

• Arı, A., Deniz, L. ve Düzkantar, A. (2010). Özel gereksinimli bir öğrenciye toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-58. Altunay, B. (2008). Doğrudan öğretim temelli öğretmen adayı değerlendirme programı'nın, özel eğitim öğretmenlerinin değerlendirme ve dönüt verme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslantekin, B. A., & Akın, U. Ş. (2017). Effectiveness of Direct Instruction Model in acquisition and maintenance of geometric shape concepts for students with visual impairment. The Online Journal of New Horizons in Education, 7(1), 77.
• Baumann, J. F. (1986). Teaching third-grade students to comprehend anaphoric relationships: The application of a direct instruction model. Reading Research Quarterly, 70-90.
• Birkan, B. (2012). Teaching, maintaining and generalizing time concepts for students with disabilities: How many sub-aims should be thought?. İlköğretim Online, 11(3), 829- 844.
• Burny, E., Valcke, M., & Desoete, A. (2009). Towards an agenda for studying learning and instruction focusing on time‐related competences in children. Educational Studies, 35(5), 481-492.
• Burton, C. E., Anderson, D. H., Prater, M. A., & Dyches, T. T. (2013). Video self-modeling on an iPad to teach functional math skills to adolescents with autism and intellectual disability. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 28(2), 67-77.
• Dağseven, D. (2001). Zihinsel engelli öğrencilere toplama ve tam saat okuma becerisinin kazandırılması, sürekliliği ve genellenebilirliğinde doğrudan ve basamaklandırılmış öğretim yaklaşımlarına göre hazırlanan öğretim materyallerinin farklılaşan etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Earnest, D. (2017). Clock work: How tools for time mediate problem solving and reveal understanding. Journal for Research in Mathematics Education, 48(2), 191-223.
• Engelmann, S., Becker, W. C., Carnine, D., & Gersten, R. (1988). The direct instruction follow through model: Design and outcomes. Education and Treatment of Children, 303-317.
• Engelmann, S. & Carnine, D. (1991). Theory of Instruction. Eugene, OR: ADI Press.
• Eripek, S. (2003). Zeka geriliği olan çocuklar. Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş, Ataman, A.(Ed.). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Erbaş, D. (2008). Özel gereksinimli öğrencilere genel para kullanımını öğretme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 35-52.
• Ergenekon, Y., Özen, A. ve Batu, E. S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 857-891.
• Friedman, W. J., & Laycock, F. (1989). Children's analog and digital clock knowledge. Child Development, 357-371.
• Tawney, J. W., & Gast, D. L. (1985). Single subject research in special education. Merrill.
• İftar, G. K., Ergenekon, Y. ve Uysal, A. (2008). Zihin özürlü bir öğrenciye sabit bekleme süreli öğretimle toplama ve çıkarma öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 309-320.
• Kamii, C., & Russell, K. A. (2012). Elapsed time: why is it so difficult to teach?. Journal for Research in Mathematics Education, 43(3), 296-315.
• Karabulut, A. ve Yıkmış, A. (2010). Zihin engelli bireylere saat söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 103-113.
• Kemiksiz, Ö. ve Güneş, F. (2017) . Doğrudan öğretim modeline dayalı konuşma eğitiminin 5. Sınf öğrencilerinin konuşma becerilerine ve konuşma kaygılarına etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 6 (1), 384-405.
• Kirk, S., Gallagher, J. J., Coleman, M. R. (2014). Educating exceptional children. Cengage Learning.
• Kuşdemir, Y. (2014). Doğrudan öğretim modelinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mills, P. E., Cole, K. N., Jenkins, J. R., & Dale, P. S. (2002). Early exposure to direct instruction and subsequent juvenile delinquency: A prospective examination. Exceptional Children, 69(1), 85-96.
• Özak, H., & Diken, İ. H. (2010). Zihinsel yetersizligi olan ögrencilerin işlevsel akademik becerilerine ilişkin Türkiye'de yapilan lisansüstü tezlerin gözden geçirilmesi. Ozel Egitim Dergisi, 11(1), 43.
• Rymarz, R. M. (2013). Direct instruction as a pedagogical tool in religious education. British Journal of Religious Education, 35(3), 326-341.
• Snell, M. E., & Brown, F. E. (2013). Instruction of Students with Severe Disabilities: Pearson New International Edition. Pearson Higher Ed.
• Stein, M., Kinder, D., Silbert, J., & Carnine, D. W. (2006). Designing effective mathematics ınstruction. A direct ınstruction approach. New Jersey: Pearson.
• Tekin, E. ve Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Tekin-İftar, E. (2012). Eğitim ve davranış bilimlerinde tek denekli araştırmalar. Türk Psikologları Derneği, Ankara.
• Tekin-İftar, E., Kurt, O., & Acar, G. (2008). Enhancing instructional efficiency through generalization and instructive feedback: A single-subject study with children with mental retardation. International Journal of Special Education, 23(1), 147-158.
• Tuncer, T. ve Altunay, B. (2004). Doğrudan öğretim modelinde kavram öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Watkins, C., & Slocum, T. A. (2003). The components of direct instruction. Journal of Direct Instruction, 3(2), 75-110.
• Weisz, J. R. (1999). Cognitive performance and learned helplessness in mentally retarded persons. Personality development in individuals with mental retardation, 17-46.
• Williams, R. F. (2004). Making meaning from a clock. Ph. D Dissertation, University of California.
• Williams, R. F. (2011). Image schemas in clock-reading: Latent errors and emerging expertise. Journal of the Learning Sciences, 21(2), 216-246.
• Yeh, Y. C. (2009). Integrating e-learning into the Direct-instruction Model to enhance the effectiveness of critical-thinking instruction. Instructional Science, 37(2), 185-203.
• Yerushalmy, M., & Shternberg, B. (2005). Epistemological and cognitive aspects of time: A tool perspective. Journal for Research in Mathematics Education Monograph. CD-Rom Special Issue: National Council of Teachers of Mathematics.
• Yıkmış, A., Çiftçi- Tekinarslan, İ. ve Pınar, E. S. (2006). Zihin engelli öğrencilere etkileşim ünitesi yöntemiyle yeni Türk lirası ve yeni kuruş öğretimi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 19-36.
• Yıkmış, A. (1999). Zihin engelli çocuklara temel toplama ve çıkarma işlemlerinin kazandırılmasında etkileşim ünitesi ile sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.