Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitimine Yönelik Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 2, 283 - 306, 01.06.2021

Sezen Camcı Erdoğan

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.663271

Cited By: 9

Öz

Çalışmanın amacı öğretmen adaylarının, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitimine yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Nitel bir araştırma olarak planlanan çalışmada lisans son sınıfa devam eden toplam 104 Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Fransızca Öğretmenliği adaylarına görüş formları dağıtılmıştır. Bu görüş formu kapsamında öğretmen adaylarının özel eğitime gereksinimi olan grupların eğitim ihtiyaçlarına yönelik sorumluluk alıp almamaları gerektiğine ve en çok/ en az hangi grupta faydalı olabilecekleri ve nedenleri gibi ifadelere yer vermeleri istenmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının %98’inin özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitiminde sorumluluk almak gerektiğini düşündüğü sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının en faydalı olabileceği grubun fiziksel yetersizlik grubu; en az fayda sağlayabilecekleri grubun ise zihinsel yetersizlik grubu olduğunu düşündükleri ortaya çıkmıştır. Bu düşünceleri ortaya çıkaran nedenlerin ise, bazı grupların daha öğretilebilir olması, özel eğitime dair gerekli ve yeterli eğitimlerin varlığı/yokluğu, özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler ile ilgili deneyimlerin varlığı/yokluğu gibi durumlarla ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

özel gereksinimli öğrenci, özel eğitime yönelik görüş, öğretmen adayları, kaynaştırma, hizmet öncesi eğitim

Kaynakça

• Acarlar, F. (2017). Kaynaştırma modeli ve özel gereksinimli çocukların özellikleri [Inclusive model and characteristics of children with special needs]. B. Sucuoğlu ve H. Bakkaloğlu (Ed.). Okul öncesinde kaynaştırma [Preschool inclusion](s.19-72). Ankara: Kök Yayıncılık
• Aker, G. (2014). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi hakkındaki tutumları [The attitudes of teacher candidates towards inclusion education] (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Anılan, H., & Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği [The Reality of Inclusive Education through Classroom Teachers]. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 74-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/buefad/issue/3817/51334
• Babaoğlan, E., & Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri [Competency of classroom teachers in the inclusive education]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 8(2), 345-354.
• Batu, E. S., Odluyurt, S., Alagözoğlu, E., Çattık, M., & Şahin, S (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştirmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [Determining the opinions of preschool teachers regarding inclusion]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 401-420. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.123456
• Bek, H., Gülveren, H., & Başer, A. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi [The analysis of prospective primary education teachers attitudes towards inclusive education]. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 160-168.
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri [Primary school teacher's opinions about the problems they are facing during the integration activities and their solution proposals] (Yüksek lisans tezi). Retrieved from http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi. (Thesis Number 211466)
• Buell, M. J., Hallam, R., Gamel-McCormick, M., & Scheer, S. (1999). A survey of general and special education teachers’ perceptions and in-service needs concerning inclusion. International Journal of Disability, Development and Education, 46(2), 143-156.
• Camadan, F. (2012). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ve BEP hazırlamaya ilişkin öz-yeterliklerinin belirlenmesi [Determining primary school teachers’ and primary school pre-service teachers’ self-efficacy beliefs towards integrated education and IEP preparation]. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 128-138.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri [Qualitative inquiry and research design] (2. baskı) (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi
• Çolak, A., Vuran, S., & Uzuner, Y. (2013). Kaynaştırma uygulanan bir ilköğretim sınıfındaki sosyal yeterlik özelliklerinin betimlenmesi ve iyileştirilmesi çalışmaları [Studies on defining and improving social competence characteristics in an elementary school inclusive classroom]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2), 33-49.
• Çuhadar, Y. (2006). İlköğretim okulu 1-5. sınıflarda kaynaştırma eğitimine tabi olan öğrenciler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının hazırlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili olarak sınıf öğretmenleri ve yöneticilerinin görüşlerinin belirlenmesi [Determining the views of the form masters and the principals concerning the preparation, implementation, monitoring and evaluation of the IEP for the students that are subject to coalescence education in classes 1-5 of elementary education] (Yüksek lisans tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Demirezen, S., & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri [The opinions of the social studies teachers on inclusion practices]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(USBES Özel Sayı II), 1206-1223.
• Dolapçı, S., & Yıldız Demirtaş, V. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları [Prospective teachers’ self-efficacy perceptions and perspectives on inclusive education]. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 141-160.
• Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri [Opinions and suggestions of preschool teachers about mainstreaming]. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği [The effectiveness of preservice teachers' informing on inclusion on change in inclusive attitudes]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 65-77.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods] (16. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kargın, T. (2015). Bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlama ve öğretimin bireyselleştirilmesi [Individualized education program (IEP) preparation and individualization of instruction]. İ. H. Diken (Ed.). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim [Students in need of special education and special education] (s.61-87). Ankara: Pegem Akademi.
• Meador, K. S. (2005). Thinking creatively about science: Suggestions for primary teachers. In S.K. Johnsen ve J. Kendrick (Ed.), Science education for gifted students (pp. 13-23). Texas:. Prufrock Press.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulation governing special education services]. Retrieved from https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060531-2.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulation governing special education services]. Retrieved from https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim Vizyonu [2023 Education Vision]. Retrieved from http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf
• Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve “okul öncesi kaynaştırma eğitimi hizmet-içi eğitim programı”na ilişkin görüşleri [The views of preschool education teachers over mainstreaming education and over in-service education program of mainstreaming education at preschool education]. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi [Determining opinions of teachers of students with mental retardation attending an education application school on the individualized education program]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 146-159.
• Rizzo, T. I. (1985) Attributes related to teacher’ attitudes. Perceptual and Motor Skills, 60(3), 739-742.
• Roberts, P., & Priest, H. (2006).Reliability and validity in research. Nursing Standard, 20, 41-45.
• Sadioğlu, Ö. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerilerine yönelik nitel bir araştırma [A qualitative study of primary school teachers' problems expectations and suggestions related to inclusive education] (Doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Sadioğlu, Ö., Batu, E. S., & Bilgin, A. (2012). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri [Primary school teachers’ opinions related to inclusion of students with special needs]. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 399-432.
• Sadioğlu, Ö., Bilgin, A., Batu, E. S., & Oksal, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri [Problems, expectations, and suggestions of elementary teachers regarding ınclusion]. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(3), 1743-1765.
• Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim II. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri [Primary school branch teachers' opinions about problems they are facing during inclusive education] (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [The investigation of the prospective teachers' attitudes towards the individuals with special needs in terms of some variables]. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,17(2), 431-456.
• Yaralı, D. (2016). Öğretmen adaylarının özel eğitim dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examining prospective teachers’ attitudes towards special education lesson in terms of some variables]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 59-76
• Yılmaz, E., & Batu, E. S. (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri [Opinions of primary school teachers about individualized education programme, legal regulation and inclusion implementation]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 247-268.