Türkçe öğretmeni adaylarının dijital hikâyeye yönelik metaforik algıları

Yıl 2020, Sayı: 18, 49 - 60, 21.03.2020

Aysun Eroğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.705506

Cited By: 8

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının dijital hikâyelerle ilgili algılarını metaforlar yoluyla ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda, bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenim gören toplam 77 öğretmen adayı ile çalışma yürütülmüştür. Veriler, öğretmen adayları için hazırlanan metafor formu ile toplanmış ve analiz için de içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın geçerlik ve güvenirliğini sağlamak için araştırmacı ve iki uzman değerlendirme toplantısı yapmıştır. Araştırmacı, sözel olarak tüm süreci ve sonuçları uzmanlarla paylaşmış ve uzmanların süreçle ilgili sorularını cevaplamıştır. Ayrıca, metaforların sınıflandırılması konusunda uzmanların görüşü alınmıştır. Araştırmanın sonucunda, 77 Türkçe öğretmeni adayının dijital hikâye algılarını ortaya çıkaran 9 metafor kategorisi (eğlence, eğitim, yaşam, güvensiz bulma, evren ve gökyüzü, doğa, teknoloji, fayda bulma ve yiyecek) bulunmuştur. Öğretmen adaylarının en çok (15 metafor) eğlence kategorisinde metafor oluşturdukları ve oluşturulan bu metaforların daha çok erkek öğrenciler tarafından oluşturulduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının eğitim, teknoloji ve faydalı bulma kategorilerinde toplam 23 metafor oluşturdukları ve bu metaforların daha çok akıllı cep telefonu ve bilgisayarı olan öğrenciler tarafından oluşturulduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının oluşturdukları diğer metafor kategorilerine bakıldığında ise yaşam, evren ve gökyüzü, doğa ve yiyecek kategorilerinde toplam 30, güvensiz bulma kategorisi altında ise 9 metafor oluşturdukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dijital hikâye, metafor, Türkçe öğretmeni adayları, olgu bilim

Metaforic perceptions of prospective Turkish teachers for digital story

Öz

The aim of this study is to reveal the perception of prospective Turkish teachers about digital stories through metaphors. In this study, phenomenology, one of the qualitative research methods, was used. This study was conducted with 77 prospective teachers from 3rd and 4th grades studying at the department of Turkish Education in Faculty of Dede Korkurt Education of Kafkas University. The data were collected with metaphor form prepared for prospective teachers and content analysis was used. To ensure the validity and reliability of the research, researcher and two experts held evaluation meeting. Researcher shared the whole process and results with experts and answered the experts' questions about the process. The researcher took the opinion of experts on the classification of metaphors. As a result of the research, 9 metaphor categories (entertainment, education, life, insecure, universe and sky, nature, technology, beneficial and food) were found. The most metaphors (15 metaphors) created by male prospective teachers are metaphors of the entertainment category. . It was seen that prospective teachers formed 23 metaphors in education, technology and beneficial categories and these metaphors were mostly formed by students who have smart phones and computers. Prospective teachers created 30 metaphors in life, universe and sky, nature and food categories. There are 9 metaphors in insecure category.

Anahtar Kelimeler

Digital story, metaphor, prospective Turkish teachers, phenomenology

Kaynakça

• Abou Shaaban, S. S. (2015). The effects of digital storytelling, storytelling and storyreading on enhancing palestinian ninth graders’ paragraph writing skills. European Journal of Educational Studies, 7(1), 23-34.
• Akbayır, S. (2007). Eğitim fakülteleri için cümle ve metin bilgisi. (Geliştirilmiş 5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Alexander, B. (2011). The new digital storytelling: creating narratives with new media. PRAEGER, ABC-CLIO: Santa Barbara, CA, US.
• Arslan, M.M. ve Bayrakcı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 171, 100-108.
• Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2014), Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-34.
• Azizoğlu, N. İ. ve Okur, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının ekrandan okumaya yönelik metaforik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 1-21.
• Babacan, M. (2008). Yazılı ve sözlü anlatım (kompozisyon bilgileri). (Gözden Geçirilmiş 2. Baskı). İstanbul: 3F Yayınevi.
• Baki. Y. (2015). Dijital öykülerin altıncı sınıf öğrencilerinin yazma sürecine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Banaszewski, T. M. (2005). Digital storytelling: supporting digital literacy in grades 4-12. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Georgia Teknoloji Enstitüsü.
• Barrett, H. (2009). Creating your digital story: a sequence of activities how to create simple digital stories. http://electronicportfolios.org/digistory/howto.html adresinden 20.10.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, BTK. (2018). Bilgi teknolojileri ve internetin bilinçli, güvenli kullanımı. Ankara: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu İnternet Daire Başkanlığı.
• Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 313-340.
• Ceran, D. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarına ilişkin metaforları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 121-140.
• Ciğerci, F. M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf türkçe dersinde dinleme becerilerinin geliştirilmesinde dijital hikâyelerin kullanılması. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çıralı Sarıca, H. ve Koçak Usluel, Y. (2016). Eğitsel bağlamda dijital hikâye anlatımı: bir rubrik geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(2), 65-84.
• Çıralı, H. (2014). Dijital hikâye anlatımının görsel bellek ve yazma becerisi üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dayan, G., ve Girmen, P. (2018). Türkçe eğitimi yazma sürecinde dijital öyküleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 207–228.
• Demirer, V. (2013). İlköğretimde e-öyküleme kullanımı ve etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dogan, B. (2007). Implementation of digital storytelling in the classroom by teachers trained in a digital storytelling workshop. Yayınlanmamış doktora tezi. Houston Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
• Doğan, D. M. (2005). Büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Pınar.
• Dündar, H. ve Karaca, E. T. (2013), Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programı’na ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
• Erdağı Toksun, S. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kavramına ilişkin metaforik algıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 144-157.
• Foley, L. M. (2013). Digital storytelling in primary-grade classrooms. Yayınlanmamış doktora tezi. Arizona State Üniversitesi.
• Frazel, M. (2010). Digital storytelling: guide for educators. Eugene, OR: International Society for Technology in Education (ISTE). http://www.iste.org/images/excerpts/digsto-excerpt.pdf adresinden 07.09.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Gordon, C. (2011). Digital storytelling in the classroom: three case studies. Yayınlanmamış doktora tezi. Arizona Eyalet Üniversitesi.
• Göçen, G. (2014). Dijital öyküleme yönteminin öğrencilerin akademik başarı ile öğrenme ve ders çalışma stratejilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının ‘kültür dil ilişkisi’ne yönelik metaforik algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 253-263.
• Günay, D. ve Şişman, B. (2018). Bilgi ve iletişim teknolojileri okuryazarlğı. A. D. Ö. ve Özçelik ve M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitimde ve endüstride 21. yüzyıl becerileri (s. 271-290). Ankara: Pegem Akademi.
• Hett, K (2012). Technology-supported literacy in the classroom: using audiobooks and digital storytelling to enhance literacy instruction. Illinois Reading Council Journal, 40(3), 3-13.
• Hung, C. M., Hwang, G. J., ve Huang, I. (2012). A project-based digital storytelling approach for ımproving students’ learning motivation, problem-solving competence and learning achievement. Educational Technology & Society, 15(4), 368-379.
• Kahraman, Ö. (2013). Dijital hikâyecilik metoduyla hazırlanan öğretim materyallerinin öğrenme döngüsü giriş aşamasında kullanılmasının fizik dersi başarısı ve motivasyonu düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Karakoyun, F.(2014). Çevrimiçi ortamda oluşturulan dijital öyküleme etkinliklerine ilişkin öğretmen adayları ve ilköğretim öğrencilerinin görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karakuş, N. ve Kozçetin, K. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 387-404.
• Kaya, O. ve Tolu Tekiner, A. (2017). Investigating digital storytelling method in german as a foreign language teaching. Dil Dergisi, 168(1), 5-19.
• MEB, (2019). Türkçe dersi öğretim programı ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. Ankara: MEB.
• Odabaşı, F. (2019). Dijital yaşamda çocuk. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Perkmen, S., Tezci E. (2011). Giriş. Eğitimde teknoloji entegrasyonu. S. Perkmen ve E. Tezci (Editörler). s. 1-13. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Polatcan, F. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi ve kitap kavramlarına ilişkin metaforları. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 113-126.
• Robin, B. (2006). The educational uses of digital storytelling. in society for information. Technology & Teacher Education International Conference. http://digitalstorytelling.coe.uh.edu/articles/Educ-Uses-DS.pdf adresinden 07.09.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Seçkin Aydın, İ. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 818-842.
• Tatlı, Z. ve Bayramoğlu A. (2015). Öğretmenlik uygulaması sürecinin dijital öyküler ile yansıtılması. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 4(2), 16-28.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 161-167.
• Tiryaki, E. N. ve Demir, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerisine yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 18-27.
• Topçuoğlu Ünal, F. ve Tekin, M. T. (2013). Eleştirel yazmaya ilişkin türkçe öğretmeni adaylarının metaforik algıları. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(13) 1595-1606.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. (11. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yamaç, A. ve Ulusoy, M. (2016). The effect of digital storytelling in ımproving the third graders' writing skills. International Electronic Journal of Elementary Education, 9(1), 59-86.
• Yamaç, A. (2015). İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin yazma becerilerinin gelişiminde dijital hikâyelerin etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Y., Üstündağ, M. T., Güneş, E. ve Çalışkan, G. (2017). Dijital hikâyeleme yöntemi ile etkili Türkçe öğretimi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 254-275.
• Yoon, T. (2013). Are you digitized? Ways to provide motivation for ells using digital storytelling. International Journal of Research Studies in Educational Technology, 2(1), 25-34.
• Yüksel, P. (2011). Using digital storytelling in early childhood education: a phenomenological study of teachers‟ experiences. Yayınlanmamış doktora tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yürük, S. E. ve Atıcı, B. (2016). Dijital öykü temelli değerler eğitimi materyallerinin öğrencilerin değer kazanımına etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 56-74.
• Walsh, B. ve Blewitt, P. (2006). The effect of questioning style during story book reading on novel vocabulary acquisition of preschoolers. Early Childhood Education Journal, 33(4), 273-278.
• Wang, S. ve Zhan, H. (2010). Enhancing teaching and learning with digital storytelling. International Journal of Information and Communication Technology Education, 6(2), 76-87.