Çocuk edebiyatının başlangıcına dair bir değerlendirme

Yıl 2022, Sayı: 29, 344 - 356, 21.08.2022

Kemal Şimşek Atila Kartal

https://doi.org/10.29000/rumelide.1164173

Cited By: 1

Öz

Çocuklar, toplumların yarınlarıdır. Geleceği düşünen toplumların, çocukları ihmal etmesi, onların öneminin farkında olmaması mümkün değildir. Konunun öneminin farkında olan her fert ve toplum, çocukları önemsemiş, onların yetiştirilmesi ve eğitimi için çalışmıştır. Avrupa’da 14’üncü ve 18’inci yüzyıllar arasında meydana gelen Reform, Rönesans, Coğrafi Keşifler, matbaanın icadı, Sanayi Devrimi gibi gelişmeler, çocuklara duyulan ihtiyacın önemini ortaya çıkarmıştır. Bahsedilen gelişmeler, çocuğun yeni anlayışa göre eğitilmesini zorunlu kılmıştır. Aynı dönemde psikoloji, çocuk gelişimi, eğitim bilimi gibi alanlardaki gelişmeler doğrultusunda, çocuklara yönelik edebi eser yazma girişimleri başlamıştır. Çocuk edebiyatı ve kavramı, bu girişimler sonucunda ortaya çıkmıştır. 18’inci yüzyıldan itibaren ortaya çıktığı kabul edilen çocuk edebiyatı, süreç içerisinde çeşitli etkenler sebebiyle değişerek gelişimini sürdürmüş dolayısıyla başladığı iddia edilen dönemdeki gibi kalmamıştır. Edebiyatçı ve yazarlar bu alanda pek çok eser yazmışlardır. Edebî eserler yanında çocuk edebiyatının ilkelerinin belirlenmesini sağlayan pek çok araştırma eleştiri kitapları da yazılmıştır. Çocuk edebiyatı ve kavramı, pek çok problem ve sorunun da tartışılmasına sebep olmuştur. Örneğin çocuk edebiyatı nedir? Var mıdır? Tam olarak ne zaman başlamıştır? Edebiyattan farkı nedir? Şeklindeki sorular, sürekli tartışılmaktadır. 18’inci yüzyılda Avrupa’da yaşanan gelişmelerle ortaya çıkıp, süreç içinde bugünkü şeklini alan çocuk edebiyatının, tam olarak ne zaman başladığı merak uyandırmaktadır. Bu çalışmada, çocuk edebiyatının tam olarak ne zaman başladığı konusu araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Edebiyat, Çocuk Edebiyatı

An assessment of the begginning of children’s literature

Öz

Children are the future of societies. It is not possible for societies that think about the future to neglect children and not be aware of their importance. Every individual and society, aware of the importance of the subject, cared about children and worked for their upbringing and education. Developments such as the Reformation, Renaissance, Geographical Discoveries, the invention of the printing press, and the Industrial Revolution that took place between the 14th and 18th centuries in Europe revealed the importance of the need for children. The mentioned developments made it necessary to educate the child according to the new understanding. In the same period, in line with the developments in fields such as psychology, child development and educational science, attempts to write literary works for children started. Children's literature and its concept emerged as a result of these initiatives. Children's literature, which is accepted to have emerged since the 18th century, has continued its development by changing due to various factors in the process. Therefore, it did not remain as it was in the period claimed to have begun. Authors and writers have written many works in this field. In addition to literary works, many research and criticism books have been written that help determine the principles of children's literature. However, the concept of children's literature has led to the discussion of many problems and issues. For example, what is children's literature? Is there? When exactly did it start? How is it different from literature? The questions in the form have been constantly discussed. It arouses curiosity when exactly children's literature, which emerged with the developments in Europe in the 18th century and took its current form in the process, began. In this study, the subject of exactly when children's literature started will be investigated.

Anahtar Kelimeler

Child, Literature, Children

Kaynakça

• Ahmed Ali Kenân, Edebu'l-etfal kadîmen ve adîsen ‘Arabiyyen ve ecnebiyyen, Edebu't-tıfl fi'l-vatani'l-'Arabî I, Suriye Eğitim Bakanlığı, 2004.
• Ahmed Zalat, Edebu't-tufule usuluhu ve mefahimuhu ve ruvvaduhu, eş-Şeriketu'l-Arabiyy li'n-neşr ve't-tevzi', el-Kahira, 1997.
• A.Ferhan Oğuzkan, Çocuk Edebiyatı, (7. Basım) Anı Yayıncılık, Ankara, 2001.
• Alemdar Yalçın ve Gıyasettin Aytaş, Çocuk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara, 2002.
• Beyan es-Safedi, Şi’ru’l-etfâl fi’l-vatani’l-Arabî (dirâse târîhiyye nakdiyye), el-Hey’etü’l-Âmmetü’s-Suriyye li’l-küttab vizâretü’s-sekâfe, Şam, 2008, s.10.
• Enver Naci Gökşen, Örnekleriyle Çocuk Edebiyatımız. (Geliştirilmiş 5. Basım) Remzi Kitabevi, İstanbul, 1985.
• Faruk Çolak, "Çocuk Edebiyatı Materyali Olarak Folklorik Ürünler ve Eflatun Cem Güney’in Bu Konudaki Görüşleri", The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS), 2016, 1 (2), s. 64-70.
• Hülya Çevirme, “Şiirsel Halk Edebiyatı Ürünlerinin Çocuğun Dil Eğitimine Katkıları”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004, 5 (7), s.23-29.
• Hadi Nu'man el-Hiti, Sekafetu'l-etfal, 'Alemu'l-Ma'rife, Kuveyt, 1988, s.148-150.
• Necla Muhammed Ali Ahmed, Edebu’t-tıfl, Daru’l-ma’rife el-camiî el-iskenderî, Mısr, 2011.
• İbn Bessam, Muhammed b. Ahmed b. Nihayetu’t-terbiyye fi talebi’l-his’be, tahkik ve ta’lik Husamuddin es-Semirai, Matba’ati’l-me’arif, Bağdad, 1987, s.117
• İbrahim Nushi, Tarihu’t-terbiyyeti ve’t-ta’lim (‘Asri’l-Bitaleme), Cilt 2, el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-‘amme li’l-küttab, el-Kahira, 1985, s.30-95.
• Kemal Demiray, Türkçe Çocuk Edebiyatı. (12. Baskı) Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1970, s.16.;
• Mustafa Ruhi Şirin, Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış, Kök Yayıncılık, Ankara, Ekim 2007, s.16.
• Selahattin Dilidüzgün, Çocuk Kitaplarında Yazınsal Nitelik. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu, (hzl. Serdar Sever) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve TÖMER Dil Öğretim Merkezi Yayınları, Ankara, 2000.
• Ülkü Tamer, Çocuk Edebiyatı, Çocuk Edebiyatı Yıllığı (hzl. Mustafa Ruhi Şirin), Gökyüzü Yayınları, İstanbul, 1988.
• Zeki Gürel, İkibine Doğru Çocuk Edebiyatımız, Bizim Büro Basımevi, Ankara, 2001.
• William Bacom, Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2, (çev. Ferya Çalış), Geleneksel Yayınları, 2005.
• https://orhansabanci.files.wordpress.com/2014/09/mustafa-ruhi-c59firin-ders-notlarc4b1.pdf.
• http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/onur_akbas_turkiyede_ve_dunyada_cocuk_edebiyatinin_gelisimi.pdf.
• https://docplayer.biz.tr/12844235-Dunyada-ve-turkiye-de-cocuk-edebiyati-nin-gelisimi-onur-akbas.html.