COVID-19 in the context of polysytem theory: The study of the storybook titled My Hero is You

Yıl 2022, Sayı: 29, 1073 - 1085, 21.08.2022

Gökçe Mine Olgun

https://doi.org/10.29000/rumelide.1164915

Öz

Benim Kahramanım Sensin [My Hero is You] is a story book written and illustrated for children affected by COVID-19 pandemic, which aims to make them understand and reconcile with it. As a project developed by the Inter-Agency Standing Committee Reference Group on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings (IASC MHPSS RG), the framework of the topics covered in the book was determined based on the results of the global survey prepared in different languages and applied in 104 countries. A transcultural narrative of COVID-19 has emerged as result of the compilation of shared experiences of more than 1700 children, parents, caregivers. The present study aims to analyze this book which has been translated into many languages in the context of translation and cultural theory for the reason why it is a product of a translation centered process and because it also comprises the ideas of individuals from different cultures and different layers of society establishing a transcultural meta-narrative. Within the scope of the descriptive translational method in the context of polysystem theory, transcultural production process, the the source text that emerged as a result of this process and its translation into Turkish language are examined. This review considers a particular case that emerged as a result of the co-existence of the disciplines of medicine, humanities and social sciences, and reveals the emergence of new trends in children’s literature that can be associated with COVID-19. This study argues that as a result of the great impact of the pandemic on the world, a COVID-19 related polysystem and cultural repertoire is emerging in which the global and the local are interactively intertwined. Moreover, the study underlines the necessity of identifying this ongoing process, compiling the examples and naming it as a separate research area.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Children’s Literature, Itamar Even-Zohar, Polysystem Theory, Cultural Repertoire

Çoğuldizge kuramı bağlamında COVID-19: Benim Kahramanım Sensin adlı hikâye kitabı

Öz

Benim Kahramanım Sensin [My Hero is You] çocukların Covid-19’u anlayabilmesi ve onunla uzlaşabilmesi için hazırlanan bir hikâye kitabıdır. Kuruluşlararası Daimî Komite (IASC) Acil Durumlarda Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek Referans Grubu (MHPSS) tarafından yürütülen projenin ürünü olan kitapta ele alınan konuların çerçevesi 104 ülkede farklı dillerde uygulanan küresel anketin sonuçlarına dayanılarak belirlenmiştir. Hazırlık sürecinde 1700’den fazla çocuk, ebeveyn, bakım veren ve öğretmenin deneyimlerini paylaşması sonucunda kültürleraşırı bir COVID-19 anlatısı ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, birçok dile çevrilerek yayımlanan hikâye kitabını hem hazırlık aşamasında çeviriyi merkeze alan bir süreç işlemiş olması hem de farklı kültürlerden ve farklı toplumsal katmanlardan bireylerin fikirlerine içeriğinde yer veren bir üst-anlatı kurması sebebiyle çeviri ve kültür kuramı bağlamında ele almaktadır. Çalışmada, proje kapsamında gerçekleştirilen kültürleraşırı üretim süreci, süreç sonucunda ortaya çıkan kaynak metin ve Türkçe çevirisi çoğuldizge kuramı bağlamında betimleyici çeviribilimsel yaklaşımla incelenmektedir. İnceleme tıp, beşeri ve sosyal bilimler disiplinlerinin birlikteliği sonucunda ortaya çıkan tikel bir örneği ele almakta ve çocuk yazınında COVID-19 ile ilişkilendirilebilecek yeni eğilimlerin gerçekleştiğini gözler önüne sermektedir. Buna bağlı olarak, salgınının dünyada yarattığı büyük etkinin bir sonucu olarak küresel ve yerelin etkileşimsel olarak iç içe geçtiği COVID-19 bağlantılı bir (çoğul)dizge ve kültür repertuarı oluşmakta olduğunu öne sürmektedir. Buna ek olarak, devamlılık arz eden sürecin tespit edilmesinin, örneklerin derlenmesinin ve bu bağlamda yapılan çalışmaların ayrı bir araştırma alanı olarak adlandırılmasının gerekliliğinin altını çizmektedir. Böylelikle, çeviri ve kültür araştırmaları alanında COVID-19 bağlamında bir açılım gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Çocuk Yazını, Itamar Even-Zohar, Çoğuldizge, Kültür Repertuarı

Kaynakça

• Acil Durumlarda Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek Kılavuzu, K. A. (2017). IASC Inter-Agency Standing Committee. (IASC, Dü.) Nisan 14, 2021 tarihinde interagencystandingcommittee.org: https://interagencystandingcommittee.org/system/files/iasc_mhpss_guidelines_turkish.pdf adresinden alındı.
• Even-Zohar, I. (1990). Polysystem Theory. Poetics Today, 11(1), 9-26.
• Even-Zohar, I. (1997). The Making of Culture Repertoire and The Role of Transfer. Target, 9(2), 355-363.
• Even-Zohar, I. (2008). Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu. M. Rifat içinde, Çeviri Seçkisi II (s. 125-131). İstanbul : Sel Yayıncılık.
• Le voyage du héros et les archétypes de migration". Nos pensées. (2021). Nisan 14, 2021 tarihinde nospensees.fr: https://nospensees.fr/voyage-heros-archetypes-de-migration/ adresinden alındı
• Patuck, H. (2020). Benim Kahramanım Sensin: Covid-19 ile Savaşan Çocuklar! Inter-Agency Standing Committee (Kuruluşlararası Daimî Komite).
• Stolze, R. (2013). Çeviri Kuramları Giriş. İstanbul: Değişim.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2019). Nisan 14, 2021 tarihinde sozluk.gov.tr: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı