Nurses' perception of altruism towards their profession

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 3, 382 - 391, 30.09.2025

Tuğba Mert Emiroğlu

Öz

Purpose: This study was conducted to determine whether nurses perceive the work they do and working conditions as sacrifices within their professions and job descriptions. Method: The study was conducted as a descriptive, qualitative study. The sample of the study consists of 44 nurses working in the Eastern Anatolia region. Data were collected using a semi-structured interview form created by the researcher, after the participants' approval was obtained, using the interview technique. Maxqda Qualitative Analysis Program was used in the analysis of the data. Participants were coded as K1, K2, K3, ... K44. In the content analysis; similar data were collected within the framework of certain concepts and themes and grouped into fourteen sub-themes. The demographic characteristics of the participants and the frequencies of the coded themes were calculated and interpreted according to the answers given. Results: The mean age of the nurses was 32.45±9.25 years (min 21, max 55), 79.5% (n=35) were female, 56.8% (n=25) were married, 63.6% (n=28) were undergraduate graduates, 36.4% (n=16) worked in Inpatient Floors, 34.1% (n=15) in Intensive Care Units and 22.7% (n=10) in Emergency Service/112. All of the nurses think that their profession is among the professions that require sacrifice, and during the time they work, "overtime, performing tasks that are not in the job description, long working hours, workload/intensity, working under risk/caring for patients (COVID, disaster, etc.), being on call, doing work despite the behaviors of patients/patient relatives, not getting financial compensation, fatigue, not being able to spare time for private and social life, fatigue, going to homes (for vaccination, treatment), working in different units, being a health worker, working on holidays and public holidays" as altruism behaviors. Conclusion: It shows that nurses work in all conditions such as holidays, vacations, epidemics, disasters, etc. and the difficulties they experience, in other words, they perceive working conditions as directly related to altruism. It was concluded that especially due to the shortage of nurses, the workload of the current nurses gradually increased, they worked overtime, in short, they thought that they compromised themselves too much as a sacrifice behavior.

Anahtar Kelimeler

nurse , altruism , Perception of altruism

Proje Numarası

yok

Hemşirelerin mesleklerine yönelik fedakârlık algısı

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerin meslekleri ve görev tanımları dahilinde yaptıkları işler ve çalışma koşullarının fedakarlık olarak algılanma durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma tanımlayıcı desende, nitel çalışma olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Doğu Anadolu bölgesinde görev yapan 44 hemşire oluşturmaktadır. Veriler, araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile, katılımcıların onayı alındıktan sonra görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Maxqda Nitel Analiz Programı kullanılmıştır. Katılımcılar K1, K2, K3, ... K44 olarak kodlanmıştır. İçerik analizinde; birbirine benzeyen veriler belirli kavram ve temalar çerçevesinde toplanmış, ondört alt temaya gruplandırılmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri ve kodlanan temaların verilen cevaplara göre frekansları hesaplanmış ve yorumlanmıştır. Bulgular:Hemşirelerin yaş ortalaması 32.45±9.25 (min 21, max 55), %79.5(n=35)’u kadın, %56.8(n=25)’i evli, %63.6(n=28)’sı lisans mezunu, %36.4(n=16)’ü Yatan Hasta Katları, %34.1(n=15)’i Yoğun Bakımlar ve %22.7(n=10)’si Acil servis/112’de çalışmaktadır. Hemşirelerin tamamı, mesleklerinin fedakarlık gerektiren meslekler arasında olduğunu düşündüğünü, çalıştıkları süre içerisinde “fazla mesai, görev tanımında olmayan işlerin yapılması, uzun çalışma saatleri, iş yükü/yoğunluğu, risk altında çalışmak/hasta bakmak (COVID, afet vb), nöbet tutuyor olmak, hasta/hasta yakınlarının davranışlarına rağmen iş yapmak, maddi karşılığı alamamak, yorgunluk, özel ve sosyal hayata zaman ayıramama, yorgunluk, evlere gitmek (aşı, tedavi için), farklı birimlerde çalışmak, sağlık çalışanı olmak, bayram ve resmi tatillerde çalışmak” uygulamalarını fedakarlık davranışı olarak algıladıklarını ifade etmiştir. Sonuç:Hemşirelerin bayram, tatil, salgın, afet vb. her koşulda çalıştıkları, yaşadıkları zorluklar, diğer bir ifadeyle çalışma koşullarının fedakarlık ile doğrudan ilişkili olarak algıladıklarını göstermektedir. Özellikle hemşire eksikliğinden dolayı mevcut hemşirelerin iş yükünün giderek arttığı, fazla mesai yaptıkları kısaca fedakarlık davranışı olarak kendilerinden çok fazla ödün verdiklerini düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

nurse , fedakarlık , fedakarlık algısı

Etik Beyan

Bu çalışma için bir XXX Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Etik Kurulu’ndan 2025-2ÖNP-0030 referans numarası ile 21.03.2025 tarihinde etik onay alınmıştır.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aschwanden, C. (2021). How covid is changing the study of human behavior. Nature, 593, 331–333. Adam Karduz, F. F., Özbey, A. (2021). Moral Identity, Altruism and Meaning in Life in Teacher Candidates / Öğretmen Adaylarında Ahlaki Kimlik, Özgecilik Ve Yaşamın Anlamı. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(5), 65-88. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1001101
• Akar, A., Şahin Altun, Ö. (2017). Examination of Nurses’ Altruism Behaviors in Terms of Transactional Analysis Ego States. International Refereed Journal Of Nursing Researches, vol.0, 119-141.
• Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N, Mayda AS, Ayakta Şerifi B (2005). AİBU Tıp Fakültesi Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin Sağlık Sorunları ve Yaşam Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 4(2): 55-65.
• Alikılıç, İ. (2021). Pozitivizm ve postpozitivizm. İnsanat Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-62.
• Ançel, G. (1999) Hemşirelikte mesleki bir risk olarak bağımlılık ilişkileri, Toplum ve Hekim, 6:444-445.
• Arcak, R., Kasımoğlu, E. (2006). Diyarbakır Merkezindeki Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi, 33(1), 23-30.
• Arpacı, P. & Özmen, D. (2014). Hemşirelik Öğrencilerinin Özgecilik ve Empatik Eğilim Düzeyleri ve Aralarındaki İlişki. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 11 (3): 51-57.
• Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ., Fidan, T. (2018). Nitel Araştırmada Gecerlik ve Guvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/40566/491262
• Avolio, B.J., Locke, E.E. (2002). Contrasting different philosophies of leader motivation: Altruism versus egoism. The Leadership Quarterly, 13(2), 169-191.
• Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bryant, A. (2002). Re-grounding grounded theory. Journal of Information Technology Theory and Application (JITTA), 4(1), 25–42.
• Burger, J.M., Ehrlichman, A.M., Raymond, N.C., Ishikawa, J.M., Sandoval, J. (2006). Reciprocal favor exchange and compliance. Social Influence, 1(3), 169–184. https://doi.org/10.1080/15534510600819693
• Burks, D. J. & Kobus, A. M. (2012). The legacy of altruism in health care: the promotion of empathy, prosociality and humanism. Med Educ. 46(3):317-25. doi: 10.1111/j.1365-2923.2011.04159.x. PMID: 22324531.
• Creswell, J.W. & Creswell, J.D. (2018) Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Los Angeles: Sage.
• Çam, O., Akgün E., Babacan Gümüş, A., Bilge, A., Ünal Keskin, G. (2005) “Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2005, 6, s. 213.
• Demirbilek, Ö., Aksoy, Ş., Ulutaşdemir, N. (2022). COVID-19 Salgın Döneminde Hastalara Yönelik Fedakârlık Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1428-1434. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1180383
• Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (2005). Introduction: The Discipline and Practice ofQualitative Research. In. N. K. Denzin ve Y. S. Lincoln (Ed.). The Sage Handbook of Qualitative Research (3rd). (s. 1-32). Thousands Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
• Devebakan, N. (2007). Özel Sağlık İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği. Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, İ. (2020). Yönetici Ahlakının Çalışanların Çalışma Arkadaşlarına Bakış Açısına Etkisinde Çalışanların Fedakârlığının Aracı Rolü. İş Ahlakı Dergisi. 13(2), 1-37. 
• Düzgüner, S. (2019). “Pro-Sosyal Davranışlarda Diğerkâmlığın (Özgecilik) Tanımı ve Konumu”. Bilimname, 4, 351-373. doi:10.28949/bilimname.595847
• Franco, L. M., Bennett, S., Kanfer, R. (2002). Health sector reform and public sector health worker motivation: a conceptual framework. Social science & medicine, 54(8), 1255-1266.
• Guan, W., Ni, Z., Hu, Y., Liang, W., Ou, C., He, J., Liu, L., Shan, H., Lei, C., Hui, D. S. C., Du, B., Li, L., Zeng, G., Yuen, K.-Y., Chen, R., Tang, C., Wang, T., Chen, P., Xiang, J., & Zhong, N. (2020). Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. New England Journal of Medicine, 382(18), 1708–1720. https:// doi. org/ 10. 1056/ nejmo a2002 032
• Guba, E.G., Lincoln, Y.S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30 (4), 233-252.
• Johnson, S.B., Butcher, F. (2021). Doctors during the COVID-19 pandemic: what are their duties and what is owed to them? Journal of Medical Ethics, 47, 12–15.
• Kale, E.K., Çiçek Ü. (2015). Hemşirelerin kendi mesleklerine ilişkin metafor algıları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi. 3(2): 142-51.
• Karadağ, Ş., Kaya, Ş. D. (2020). Hekim ve hemşirelerin mesleki algılarının metafor analizi yöntemi ile karşılaştırmalı değerlendirmesi. Nobel Med, 16(3): 35-49.
• Lambek, M. (2014). Afterthoughts on sacrifice. Ethnos, 79(3), 430–437. https:// doi. org/ 10. 1080/ 00141 844.2012. 747552
• Lincoln, Y.S., Guba, E.G. (1986). But is it ıigorous ? Tnıstwoıthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New directions far evalııation, (30), 73-84.
• Margolis, H. (1982). Selfishness, Altruism, and Rationality. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
• Marshall, M. N. (1996). Sampling for qualitative research. Family Practice, 13(6), 522-526.
• Marshall, C., Rossman, G.B. (1995). Designing Qualitative Research (Second Edition). London: SAGE Publications.
• Marshall, B., Cardon, P., Poddar, A., Fontenot, R. (2013). Does Sample Size Matter in Qualitative Research?: A Review of Qualitative interviews in is Research. Journal of Computer Information Systems, 54(1), 11-22.
• Morrison, N.K., Severino, S.K. (2007). Altruism: Toward a psychobiospiritual conceptualization. Zygon®, 42(1), 25-40.
• Özveren, C. G. (2023). Şiddete Maruz Kalmış Sağlık Çalışanlarının COVID-19 Sürecinde İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörleri Keşfetmek: Bir Saha Araştırması ve Eğitim Önerileri. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı 1, 1507- 1528.
• Pollock, A., Campbell, P., Cheyne, J., Cowie, J., Davis, B., McCallum, J., McGill, K., Elders, A., Hagen, S., McClurg, D., Torrens, C., & Maxwell, M. (2020). Interventions to support the resilience and mental health of frontline health and social care professionals during and after a disease outbreak, epidemic or pandemic: a mixed methods systematic review (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews,11, 1–162. https:// doi. org/ 10.1002/14651858.CD013 779
• Punch, K. F. (2011). Sosyal araştırmalara giriş: Nitel ve nicel yaklaşımlar (Çev. D. Bayrak; H. B. Arslan; Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Rosenbaum, L. (2020). Once upon a time… the hero sheltered in place. New England Journal of Medicine, 383(2), e5. https://doi.org/10.1056/nejmp2015556
• Ryan, F., Coughlan, M., Cronin, P. (2009). Interviewing in Qualitative Research: The One-To-One Interview. International Journal of Therapy and Rehabilitation, 16(6), 309-314.
• Rubin, A., Babbie, E. R. (2016). Empowerment Series: Research Methods for Social Work. Boston: Cengage Learning.
• Serpen, A.S., Hasgül, E. (2018). Sosyal hizmet öğrencilerinin yardım tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1101-1110. doi:10.24106/kefdergi.434146
• Shanafelt, T., Ripp, J., Trockel, M. (2020). Understanding and addressing sources of anxiety among health care professionals during the COVID-19 pandemic. JAMA, 323(21), 2133–2134. https:// doi. org/10. 1001/ jama. 2020. 5893
• Simons, J., Vaughan, J. (2020). Sacrifce and risk in the time of COVID-19. Future Healthcare Journal,7(2), 158–160. https://doi.org/10.7861/fhj.2020-0035
• Simpson, B., Willer, R. (2015). Beyond altruism: Sociological foundations of cooperation and prosocial behavior. Annual Review of Sociology, 41, 43–63. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-073014-112242
• Snelgrove, S., Hughes, D. (2000). Interprofessional relations between doctors and nurses: Perspectives from South wales. J Adv Nurs, 31: 661–667.
• Steinberg, D. (2010). Altruism in medicine: its definition, nature, and dilemmas. Camb Q Healthc Ethics, 19, 249–57.
• Streubert, H. J., Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing. (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams ve Wilkins.
• Tekeş, B., Hasta, D. (2015). Özgecilik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 3(6), 55-75.
• Tor, S.S. (2011). Örgütlerde İş Tatminini Etkileyen Demografik Faktörler ve Verimlilik: Karaman Gıda Sektöründe Bir Uygulama, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi (KMÜ), SBE, YYLT, Karaman, s:48
• Trochim, W. M., Donnelly, J. P. (2001). Research methods knowledge base (Vol. 2). New York: Atomic Dog Publication.
• Uğurlu, A., Köksal, K. (2022). Bağlılık, Çalışan Performansı ve İş Tatmini İlişkisinde Özgeciliğin Düzenleyici Rolü: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 284-302.
• Ünal, Ö. (2021). Covid-19 Pandemisinde Sağlık Yöneticilerinin Karşılaştıkları Zorluklar. M. Akbolat & Ö. Ünal (Eds.), COVID-19 Pandemisinde İşletme Yönetiminin Dönüşümü içinde (s. 13-28).
• Üye, C. (2009). Hemşirelerin Yöneticileri Tarafından Mobbing Davranışları İle Karşılaşma Durumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Watling, C., Lingard, L. (2012). Grounded theory in medical education research: amee guide 70. Medical Teacher, 34(10), 850–861.
• Yeşilkaya, M. (2018). Özgeci davranış olgusuna ilişkin epistemolojik sorunlar üzerine bir inceleme: siyah, beyaz ve gri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4). 469-489.
• Yılmaz, Ş. & Özbek Güven, G. (2021). Öğrenci hemşirelerin hemşire kavramına ilişkin metaforik algıları. Avrasya SBD. 4(3): 170-8. Yüncü, V., & Yılan, Y. (2020). COVID-19 Pandemisinin Sağlık Çalışanlarına Etkilerinin İncelenmesi: Bir Durum Analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (EK SAYI), 373-402.