ÇAĞDAŞ SERAMİK SANATINDA İNSAN-DOĞA MÜCADELESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 515 - 534, 21.12.2022

Feyza Özer R. Tan Buğra Özer

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1221874

Öz

İnsanlığın varoluşundan günümüze kadar olan süreçte doğa ile ilişkisi genellikle hep bir mücadele
olarak seyretmiştir ve bu mücadele arkaik mağara duvar tasvirlerinden günümüz sanatına kadar tinsel
bağlamda da varlığını sürdürmüştür. İlk çağlarda doğanın bir parçası olan insan, zamanla kendisini ona denk,
sonra etkisi altına alan bir güç ve günümüzde ise neredeyse mutlak hakimi olmuştur. Aynı süreçte doğa ise
önceleri tanrı, sonra mekanik bir varlık ve devamında varlığını sürdürme çabasında olan organizmaya doğru
evrilmiştir. Bu sebeple mevcut ilişki, hayatta kalma mücadelesi olarak değerlendirilmektedir.
Araştırma kapsamında, insan-doğa mücadelesinin tarihsel evrimine, insan merkezli toplum düzeninin
doğayla olan ilişkisini nasıl şekillendirdiğine, onu ne şekilde araçsallaştırdığına ve verdiği tahribatın
sonuçlarına odaklanılarak, sanatta ele alınış biçimlerine değinilmiştir. Bu bağlamda güncel sanat pratikleri
içerisinde ve özellikle seramik sanatında insan-doğa mücadelesini ve sonuçlarını konu alan çağdaş sanat
yapıtları incelenmiştir. Çalışmada doğaya verilen zararın insan kaynaklı olduğuna dikkat çekilerek, daha
bilinçli olunması konusunda farkındalık yaratılmaya çalışılmış ve buna sanatsal açıdan yaklaşarak öneminin
vurgulanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Doğa, Mücadele, Seramik, Sanat.

HUMAN-NATURE STRUGGLE IN CONTEMPORARY CERAMIC ART

Öz

In the process from the existence of humanity to the present, the relationship with nature has
always been a struggle, and this struggle has continued its existence in the spiritual context from the archaic
cave wall depictions to today’s art. Human, who was a part of nature in the first ages, has become a power
that equals him, then under his influence, and today human is almost the absolute ruler. In the same process,
nature evolved into a god, then a mechanical being, and then an organism that strives to survive. For this
reason, the current relationship is considered as a struggle for survival.
Within the scope of the research, the historical evolution of the human-nature struggle, how the humancentered
social order shaped its relationship with nature, how it instrumentalized the nature and the results
of the destruction it caused were discussed in art. In this context, contemporary works of art that deal with
the human-nature struggle and its results in contemporary art practices, especially in ceramic art, have been
examined. In the study, it was aimed to raise awareness about being more conscious by drawing attention to
the human-induced damage to nature, and to emphasize its importance by approaching it from an artistic
point of view.

Anahtar Kelimeler

Human, Nature, Struggle, Ceramic, Art.

Kaynakça

• • Akarsu, B. (1994). İnsan ve Çevre. Cogito Dergisi, 2, 27-30.
• • Baudrillard, J. (2020). Tüketim Toplumu (Çev: N. Tutal ve F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• • Bookchin, M. (2013). Toplumu Yeniden Kurmak (Çev: K. Şahin). İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• • Bouthillier, R. (2017). Rochelle Goldberg Everything That Goes Under, CURA, No: 25, s. 122-129.
• • Çınar, D. K. (2019). Seramik Uygulamalarda Tüketim Kültürü Eleştirisi. Yüksek Lisans Sanat Çalışması Raporu. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• • Durkheim, E. (2010). Dinsel Yaşamın İlk Biçimleri (Çev: Ö. Ozankaya). İstanbul: Cem Yayınevi.
• • Gezgin, İ. (2011). Sanatın Mitolojisi. İstanbul: Sel Yayınevi.
• • Gökberk, M. (2005). Felsefe Tarihi (16.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
• • Harari, Y.N. (2020a). Hayvanlardan Tanrılara Sapıens (Çev: Ertuğrul Genç). İstanbul: Kolektif Kitap.
• • Harari, Y.N. (2020b). Homo Deus (Çev: Poyraz Nur Taneli). İstanbul: Kolektif Kitap.
• • Ponting, C. (2000). Dünyanın Yeşil Tarihi: Çevre ve Uygarlıkların Çöküşü (Çev: Ayşe Başçı-Sander). İstanbul: Sabancı Ü. Y. E.
• • Sevim, S. ve Tan, Ö. (2020). Plastik Atıkların Doğaya Verdiği Zararın Sanattaki Yansımaları ve Seramik Uygulamalar. Journal of Arts, 3 (3), 159-178.
• • Sulak, H. (2018). İnsan-Doğa İlişkisinin Dönüşümü: Tarihsel Bir Perspektif. Kent Akademisi, 11 (1), 117-124.
• • Şenel, A. (2001). İlkel Toplumdan Uygar Topluma. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.