TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DİNLEME EĞİTİMİ DERSİYLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 1773 - 1795, 03.10.2019

Bircan Eyüp

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının
lisans eğitimleri sırasında aldıkları ‘Anlama Teknikleri II: Dinleme Eğitimi’
dersine ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada tarama yöntemi
kullanılmıştır. Çalışma grubunu Trabzon Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi
Türkçe Eğitimi bölümünde öğrenim gören 24 öğretmen adayı oluşturmaktadır.
Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan ve yedi sorudan oluşan
yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik
analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, Türkçe öğretmeni
adaylarının büyük bir kısmının derslerde teorik bilgiden ziyade meslek
yaşamlarında ihtiyaç duyacakları örnek uygulamaların ağırlıkta olmasını
istediği ortaya çıkmıştır. Adayların çoğu dinlemeye yönelik teorik açıdan
kendilerini oldukça yeterli bulmaktadır ancak öğretmenlik sürecinde yapacakları
uygulamalar konusunda endişelerinin olduğu belirlenmiştir. Özellikle son sınıf
öğrencileri staj tecrübelerinden kaynaklı olarak kendilerinin uygulama
konusunda problem yaşadıklarını ve bu nedenle bu dersin mutlaka uygulama
ağırlıklı olması gerektiğini ifade ettikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni adayları, dinleme becerisi, dinleme eğitimi

Kaynakça

• Akyol, H. (2011). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Aşılıoğlu, B. (2009). Türkçe öğretmen adaylarına göre derslerde karşılaşılan başlıca dinleme engelleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(9), 45-63.
• Bağcı, H. ve Temizkan, M. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe öğretmenlerinden beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 477-500.
• Ceyran, K. O. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (çev. Aypay, A.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları. İstanbul: Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.
• Doğan, Y. (2016). Dinleme eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, Y. ve Özçakmak, H. (2014). Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
• Emiroğlu, S. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme sorunlarına ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 269-307.
• Gerez Taşgın, F. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme, konuşma, okuma ve yazma öz yeterlikleri ile öğrenme stillerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güner, M. ve Belet Boyacı, D. Ş. (2015). Türkçe dersinde dinlediğini anlama becerisinin geliştirilmesinde otantik görev temelli otantik materyallerin etkisi. Turkish Studies, 10(11), 757-772.
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güzel, A. (2003). Türkçe’nin eğitimi-öğretimi bölümlerinde kurulması gerekli görülen anabilim dalları hakkında yeni projelerimiz. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 63-86.
• Karabay, A. (2014). Dinleme metinlerinin sınıf içi uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 81-94.
• Karadüz, A.(2010). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 39-55.
• Karahan, B. Ü. (2018). Examining the relationship of listening and speaking anxieties of Turkish teacher candidates with their listening self-efficacy, International Online Journal of Educational Sciences, 10(3), 72-82.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H., Dolunay, S. K. ve Savaş, Ö. (2014). Türkçe öğretmenlerinin etkin dinleme ve dönüt durumları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 85-106.
• Koç, C. ve Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik uygulamasının yansıtıcıları: günlükler. Eğitim ve Bilim, 37(164), 223-236.
• Kurudayıoğlu, M. ve Kana, F. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisi ve dinleme eğitimi özyeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 245-258.
• Maden, A. ve Durukan, E. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme kaygıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1945-57.
• Maden, S. ve Durukan, E. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme stillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 101-112.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312239736-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202018.pdf (Erişim Tarihi: 17.04.2018).
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokuldaki dinleme eğitiminin niteliğine ilişkin fenomografik bir araştırma. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 34-44.
• Özdemir, E. (1987). İlkokul öğretmenleri için Türkçe öğretimi kılavuzu. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Özkan, E. ve Başkan, A. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarına ait dinleme türlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 23(78), 175-190.
• Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sevim, O. ve Kaya, E. (2016). Ortaokul (5-8) Türkçe dersi dinleme eğitimi etkinliklerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi: durum çalışması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırması Dergisi, 11(1), 277-296.
• Şahin, A. (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi farkındalıklarının sosyo- ekonomik düzeye göre incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Dergisi, 2(1), 178-188.
• Tabak, G. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme stillerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 171-181.
• Tüm, G. (2016). Türkçe öğretmen adayları ve uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması dersleri hakkındaki görüş ve değerlendirmeleri. International Journal and Language Academy, 4(3), 1-17.
• Ürün Karahan, B. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dinleme stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi örneği). E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 9-25.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, F. ve Er, O. (2013). Türkçe dersi öğretim programı dinleme/izleme alanı amaç ve kazanımlar boyutunun öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 231-250.
• Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2008). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. (ed. Yıldız, C.), Ankara: Pegem Akademi.
• YÖK (2006.) Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/turkce_ogretmenligi.pdf/d0d11c2d-bc83-4186-8717-b33597eb8eb6 (Erişim Tarihi: 24.11.2018).
• YÖK (2018). Türkçe öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Turkce_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf (Erişim Tarihi: 24.11.2018).