EXAMINATION OF EFLATUN CEM GÜNEY STORY IN THE CONTEXT OF SENSITIVITY EDUCATION

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 1684 - 1702, 15.12.2023

Dilek Kutmaral , Hülya Kodan

https://doi.org/10.7884/teke.1325829

Öz

In this research, it is aimed to examine the tales of Eflatun Cem Güney in the context of sensitivity education. Qualitative research method was used in the research because the data obtained from the works of Eflatun Cem Güney were interpreted and evaluated with a qualitative approach. In the process of examining the data, document analysis was used. The data obtained in the research were analyzed using the descriptive analysis method. Eflatun Cem Güney's 20 tales constitute the material of this research. Sensitivity Category Form was used as a data collection tool in the research. As a result, it has been seen that the sensitivities in the works are suitable for children's world of meaning. Except for 4 of the 35 sensitivity issues identified, the others were detected in different amounts of works. In this direction, it has been determined that the works examined are rich in terms of sensitivity issues. It has been concluded that these works can raise awareness about sensitivity in the readers. It is thought that the richness of Eflatun Cem Güney's works in terms of sensitivity will contribute to the development of children. In this period when children's love and habit of reading books is formed, it is important for their personality and moral development to meet these works that contain correct messages and are very rich in sensitivity.

Anahtar Kelimeler

Child, children's literature, primary education, sensitivity, sensitivity education.

EFLATUN CEM GÜNEY MASALLARININ DUYARLIK EĞİTİMİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmada Eflatun Cem Güney masallarının duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Eflatun Cem Güney’in eserlerinden elde edilen verilerin nitel bir yaklaşımla yorumlanıp değerlendirilmesinden dolayı nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler, doküman incelemesi kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Eflatun Cem Güney’in 20 masalı bu araştırmanın materyalini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Duyarlık Kategori Formu kullanılmıştır. Sonuç olarak eserlerde geçen duyarlıkların çocukların anlam dünyasına uygun olduğu görülmüştür. Belirlenen 35 duyarlık konusunun 4’ü hariç diğerleri değişik miktarlarda eserlerde tespit edilmiştir. Bu doğrultuda incelenen eserlerin duyarlık konuları yönünden zengin olduğu tespit edilmiştir. Bu eserlerin okurlarda duyarlık konusunda farkındalık kazandırabileceği sonucuna varılmıştır. Eflatun Cem Güney’in eserlerinin duyarlık açısından zengin olmasının çocukların gelişimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çocukların kitap okuma sevgisinin ve alışkanlığının oluştuğu bu dönemde doğru iletiler içeren ve duyarlık konularında oldukça zengin olan bu eserlerle tanışmaları kişilik ve ahlaki gelişimleri açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, çocuk edebiyatı, duyarlık, duyarlık eğitimi, ilkokul

Kaynakça

• Alamdar, S. G. & Süngü, A. (2017). Nazım Hikmet'in Sevdalı Bulut adlı kitabındaki masalların duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. T. Şimşek, & B. Yıldız (Dü.), IV. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyomunda Sunulan Bildiri Kitabı içinde I. Cilt, s. (301-315). İstanbul: Step Matbaacılık.
• Aras, M. (2022). Tudem Edebiyat Ödüllü çocuk romanlarının duyarlık eğitimi açısından incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi].
• Aslan, C. (2013). Duyarlık ve düşünceyi geliştirmede çocuk-gençlik edebiyatı. Çoluk Çoçuk Dergisi, 1(102), 29-32.
• Aslan, C. (2016). Oğuz Tansel'in derleyip yazdığı masalların duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. Uluslararası Türk Masal Dünyası Ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyomu Bildiriler Kitabı içinde, (131-152). Ankara.
• Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlılık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Asutay, H. & Çetiner, O. (2021). Keloğlan çizgi filminin Eflatun Cem Güney'in Açıl Sofram Açıl masalı ile karşılaştırılarak incelenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 1-7.
• Aytekin, H. (2016). Çocuk ve gençlik edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bakırcı, N. (2014). Eflatun Cem Güney'in Masallar adlı kitabında yer alan metinlerde mitolojik unsurlar. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi,(4), 37-52.
• Baran, A. (2022). Fatih Erdoğan’ın “Sihirli Kitaplar” serisinin duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi].
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. DOI: 10.3316/QRJ0902027
• Çetinkaya, F. Ç., Öksüz, H. İ. & Öztürk, M. (2018). Etkileşimli Okuma ve Kelime Hazinesi. The Journal of International Social Research, 11(60).
• Çinpolat, E. (2021). Gülten Dayıoğlu çocuk ve gençlik edebiyatı ödülleri'nde yılın romanı ödülünü kazanan eserlerin duyarlık eğitimi açısından incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 854-872.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 95-104. https://dergipark.org.tr/tr/pup/akukeg/issue/29342/313994 adresinden alındı
• Çolak, F. (2016). Çocuk edebiyatı materyali olarak folklorik ürünler ve eflatun cem güney’in bu konudaki görüşleri. The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS), 1(2), 64-70.
• Daştan, N. (2012). Eflatun Cem Güney'in halk bilimi ile ilgili çalışmaları. [Yüksek lisans tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 328797).
• Demir, N. (2019). Değerler eğitimi açısından Necip Fazıl Kısakürek'e ait “Çile" adlı eserde kök değerlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 578422).
• Demircan, C. (2006). Mektepli Gazetesi'nde Yer Alan Metinlerin İçeriğinin, Çocukların Bilişsel ve Ahlaki Gelişimlerine Katkısı. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Durbilmez, B. (2015). Eflatun Cem Güney'in Dede Korkut Masalları'na metinler arası bir yaklaşım: Kan Turalı örneği. Millî Folklor, (108), 165-179.
• Düzgün, D. (2013). Eflatun Cem Güney'in Erzurumlu Emrah ile ilgili çalışmaları. Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (51), 149-158.
• Emiroğlu, S. (2005). Eflatun Cem Güney'in eserlerinde dil ve çocuk eğitimi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 162932).
• Ercan, H. (2022). Nurgül Ateş'in çocuk hikayelerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 717721).
• Eryeşil, O. (2015). Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın çocuk şiirlerinde evrensel değerler (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 419277 ).
• Etoğlu Kibris, P. (2019). Çocuk edebiyatı eserlerinin duyarlılık eğitimi bağlamında incelenmesi: Gülten Dayıoğlu örneği (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 607555).
• Evsen, K. (2019). Mustafa Ruhi Şirin'in çocuk şiirleri ve masallarının duyarlık eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. ( Tez No. 578058).
• Göktürk, A. (1998). Sözün ötesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplan, O. (2012). Eflatun Cem Güney'in derleyip yazdığı masalların çocuklarda karekter eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 333334).
• Karakuş Aktan, E. N. (2019). Duyarlık eğitiminde çocuk yapıtlarının yeri. S. KARAGÜL (Dü.), Prof. Dr. Sedat Sever'e Armağan Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatı Kurultayı içinde (s. 178-179). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Karakuş Tayşi, E. (2019). Sevim Ak'ın öykülerinin duyarlılık eğitimi açısından incelenmesi. 19(19), 303-324.
• Lüle Mert, E. (2009). Türkçe'nin söz varlığı açısından Eflatun Cem Güney'in derleyip yazdığı masallar (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 250020).
• Melanlıoğlu, D. (2020). Çocuk edebiyatındaki kayıp mültecilerin izinde duyarlılık eğitimi. Türkiyat Mecmuası, - Journal of Turkology, 30(1), 161-179.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun & A. Ersoy çev.ed.). (1.baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ozan, M. (2015). Eflatun Cem Güney'in kalemiyle fantastik kurgulama: “sanat masalı". International Journal of Eurasia Social Sciences, 6(20), 164-182.
• Özbilen Demirtaş, E. (2021). Koray Avcı Çakman'ın öykü ve romanlarının duyarlık eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 685562).
• Özçelik, A. O. (1998). Duyarlık eğitimi. İstanbul Üniversitesi, İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 9 (31 ), 18-27.
• Özdemir, E. (2013). Sözcüklerin Vicdanı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çev. Ed. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir). Pegem Akademi.
• Saltık, O. (2016). Derlenmiş Masallar ile Kurgulanmış Masalların çocuğa göreliği (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Sever, S. (1998). Demokratik kültür bilinci edinimi sürecinde dil ve edebiyat öğretimi. Yaşadıkça Eğitim.
• Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem.
• Şirin, M. R. (2000). 99 Soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul.
• TDK. (2009). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tokcan, F. (2017). Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın çocuk şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 481294).
• Tursun, G. (2019). Serpil Ural'ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir . (Tez No. 598111).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.