Güncel Sayı
Editöre Mektup
Orijinal Makaleler
Olgu Sunumu
Sayı Editör Kurulu
Prof. Dr. Nafiz BOZDEMİR
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI
0000-0002-2204-9820
0000-0002-2204-9820
Aile Hekimliği, Halk Sağlığı, Sağlık Bilimleri
Prof. Dr. Derya İREN AKBIYIK
HITIT UNIVERSITY, SCHOOL OF MEDICINE
Ürün ve Marka Yönetimi, Aile Hekimliği, Sağlık Bilimleri, Topluluk Psikolojisi, Kültürlerarası Psikoloji, Kültürel Psikoloji, Aile Psikolojisi, Sosyal ve Kişilik Psikolojisi, Aile Sosyolojisi, Adli Sosyal Bilimler, İletişim ve Medya Çalışmaları
Prof. Dr. Dilek GÜLDAL
dokuz eylül üniversitesi tıp fakültesi
Aile Hekimliği
Aile Hekimliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Prof. Dr. Tamer EDİRNE
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
Aile Hekimliği, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Sağlık Bilimleri, Aile Sosyolojisi
Prof. Dr. Erkan Melih ŞAHİN
CANAKKALE ONSEKIZ MART UNIVERSITY, SCHOOL OF MEDICINE, MEDICINE PR.
0000-0003-1520-8464
0000-0003-1520-8464
Aile Hekimliği
Doç. Dr. Ümit AYDOĞAN
University of Health Sciences, Gulhane Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Ankara, Turkey
Aile Hekimliği, Halk Sağlığı, Sağlık Bilimleri, Psikiyatri, İç Hastalıkları, Göğüs Hastalıkları, Gastroenteroloji ve Hepatoloji, Endokrinoloji, Dermatoloji, Bulaşıcı Hastalıklar, Kardiyoloji , İmmünoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Beslenme ve Diyetetik
Doç. Dr. Nil TEKİN
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi
Aile Hekimliği
Aile Hekimliği
Aile Hekimliği, Sağlık Bilimleri, Tıbbi Fizyoloji (Diğer), Tıbbi Fizyoloji
Doç. Dr. Yusuf Çetin DOĞANER
SBÜ Gülhane Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
Aile Hekimliği
Dr. Öğr. Üyesi Z.yelda ÖZER
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
Aile Hekimliği
Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem GEREKLİOĞLU
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
Aile Hekimliği, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Hematoloji
Gazetecilik Çalışmaları
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Nur TOPUZ
CUKUROVA UNIVERSITY
Aile Hekimliği
Yüksek Lisans Berfin OĞRAŞ
ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Psikolojisi, Psikopatoloji, Görsel Algı
Artırılmış Gerçeklik, Ağ Oluşturma ve İletişim, Bilgi Sistemleri (Diğer), Yönetim Bilişim Sistemleri, Elektronik Belge Yönetim Sistemleri, Bilgi Sistemleri Eğitimi
Sayı Hakemleri
Evde Bakım Hizmetleri, Sağlık Okuryazarlığı, Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri, Sağlık Bilimleri, Sağlığın Geliştirilmesi, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Tıp Eğitimi, Geleneksel, Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Tıp (Diğer), Egzersiz ve Spor Bilimleri
Prof. Dr.
Arzu YILDIRIM
Yalova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Yalova
Hemşirelik Eğitimi, Ruh Sağlığı Hemşireliği, Psikiyatri
Yrd. Doç. Dr.
Aydan VAROL
NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ
Aile Hekimliği
Doç. Dr.
Aysima BULCA ACAR
UNIVERSITY OF HEALTH SCIENCES, ANTALYA HEALTH RESEARCH CENTER
0000-0001-9136-654X
0000-0001-9136-654X
Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Aile Hekimliği
Aile Hekimliği
Aile Hekimliği
Dr. Öğr. Üyesi
Ece YAZLA
HİTİT ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ
Psikiyatri, Ruh Sağlığı Hizmetleri
Dr. Öğr. Üyesi
Elif ERDOĞDU CEYLAN
TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Halk Sağlığı Beslenmesi, Aile Hekimliği
Prof. Dr.
Emine Neşe YENİÇERİ
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, TIP PR.
Geriatri ve Gerontoloji, Aile Hekimliği, Evde Bakım Hizmetleri, Tıp Eğitimi
Aile Hekimliği, Biyoistatistik, Sağlık Bilimleri
Hemşirelik, Sağlık Bilimleri Eğitimi ve Program Geliştirme: Tıp, Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri, Sağlık Bilimleri, Ebelik, Geleneksel, Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Tıp (Diğer), Halk Sağlığı, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Sağlığın Geliştirilmesi, Sağlığın Sosyal Belirleyicileri, Sağlıkta Hakkaniyet, Toplum Çocuk Sağlığı, Yaralanmayı Önleme, Sağlık Okuryazarlığı, Halk Sağlığı Hemşireliği, Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri, Dijital Sağlık, Sağlık Bilişimi ve Bilişim Sistemleri
Uzm. Dr.
Halime Seda KÜÇÜKERDEM
SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ, İZMİR BOZYAKA SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI
0000-0003-3041-7571
0000-0003-3041-7571
Aile Hekimliği
Yrd. Doç. Dr.
Handan DUMAN
RECEP TAYYIP ERDOGAN UNIVERSITY
Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Uzman
Hande İLERİ
UNIVERSITY OF HEALTH SCIENCES, İZMİR TEPECİK HEALTH RESEARCH CENTER, DEPARTMENT OF INTERNAL MEDICINE, DEPARTMENT OF FAMILY MEDICINE
Aile Hekimliği
Doç. Dr.
Kenan TOPAL
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği
0000-0002-9681-6121
0000-0002-9681-6121
Tıp Eğitimi, Aile Hekimliği
Prof. Dr.
Mehmet AKMAN
MARMARA ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ
Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Geriatri ve Gerontoloji, Aile Hekimliği
İç Hastalıkları, Genel Pratisyenlik , Aile Hekimliği
Yrd. Doç. Dr.
Nur DEMİRBAŞ
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, MERAM TIP FAKÜLTESİ
Aile Hekimliği
Prof. Dr.
Oktay SARI
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD.
Sağlık Bilimleri, Aile Hekimliği
İklim Değişikliğinin Ekolojik Etkileri ve Ekolojik Adaptasyon, Aile Hekimliği, Bebek ve Çocuk Sağlığı, Kadın Hastalıkları ve Doğum
Dr. Öğr. Üyesi
Pakize Gamze ERTEN BUCAKTEPE
DİCLE ÜNİVERSİTESİ
Tıp Eğitimi, Aile Hekimliği
Doç. Dr.
Selda YÖRÜK
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, EBELİK BÖLÜMÜ
Klinik Ebelik, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Epidemiyolojik Yöntemler, Sağlık Bilimleri
Prof. Dr.
Tunay SARPEL
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Doç. Dr.
Yusuf Adnan GÜÇLÜ
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İzmir Tıp Fakültesi, İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, İzmir, Türkiye
Sağlık Bilimleri, Aile Hekimliği
Dr. Öğr. Üyesi
Çiğdem GEREKLİOĞLU
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Hematoloji, Aile Hekimliği
Sağlık Bilimleri, Aile Hekimliği, Koruyucu Sağlık Hizmetleri
Doç. Dr.
İbrahim SOLAK
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Beyhekim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
0000-0001-5311-0631
0000-0001-5311-0631
Aile Hekimliği
Amaç ve Kapsam
Derginin amacı, birinci basamağın geliştirilmesi için tıbbi karar alma, sağlık hizmeti sunumu, tıp eğitimi ve araştırma metodolojisi konularında yeni bilgiler sağlamaktır.
Derginin odağı, birinci basamak ortamında üretilmiş aile hekimlerinin ve birinci basamak ekibinin günlük çalışmalarını destekleyen, yeni kanıtlar sağlayan veya tartışan makaleler olsa da diğer disiplinlerden gelen ve birinci basamak sağlık hizmet sunumuna katkı sağlayan makaleler de memnuniyetle karşılanmaktadır.
TJFMPC orijinal araştırma makalelerini, davetli derleme makalelerini, olgu sunumlarını ve editöre mektupları Türkçe ve İngilizce dillerinde kabul etmektedir.
TJFMPC, çift kör hakem değerlendirme politikası uygular.
Yazım Kuralları
Yazı hazırlama kuralları:
- Yazı stili: Yazılar, Microsoft Word programı ile hazırlanmalı, metin "Times New Roman" karakteri ile 10 puntoda ve tek satır aralıklı olarak yazılmalıdır. Satır numarası verilmelidir.
- Kelime sınırlaması: Hazırlanan yazıların, araştırma makaleleri için 3000, nitel çalışmalar için 4000, derleme yazıları için 4000, editöre mektup için 750, olgu sunumları için 2500 kelimeyi geçmemesi önerilir.
- Kısaltmalar, semboller ve birimler: Kısaltmalar ilk geçtiği yerde parantez içinde yazılmalı ve daha sonra metinde kısaltma olarak kullanılmalıdır. Cins ve tür adları Latince ve italik olarak belirtilmelidir. Tüm ölçümler Uluslararası Birimler Sistemine göre belirtilmelidir. (https://www.bipm.org/en/measurement-units)
- Tablolar ve şekiller: Tüm yazı tipleri için yediyi, editöre mektup için ikiyi geçmemesi önerilir. Tablo içermeyen bütün görünümler (fotoğraf, çizim, diyagram, grafik, harita vs.) şekil olarak adlandırılmalıdır. Her bir tablo ve şekil, metin içinde bulunması gereken yere yerleştirilmelidir ve metin içinde gönderme yapılmalıdır. Metin içindeki göndermeler parantez içinde ve ilgili görselin sayı numarası ile verilmelidir. Birden fazla görsele gönderme yapılacak ise ilgili numaralar tire ile ayrılarak belirtilmelidir (Örn. Tablo 1-2). Bütün tablo ve şekiller metin içinde ardışık olarak numaralandırılmalıdır. Kullanılan kısaltmalar şekil ve tablo altında açıklanmalıdır. Resimler/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrast ve net olmalıdır. Net baskı elde edilebilmesi için şekil, resim/fotoğraflar ayrı birer tif, .png, .jpg veya .gif dosyası olarak (en az 300 dpi çözünürlükte taranarak) dergiye ayrıca iletilmelidir.
Bir yazı aşağıdaki bölümlerden oluşmalıdır:
- Başlık (Türkçe ve İngilizce): Başlık ana bulguyu özetlemeli. Tercihen çalışma popülasyonunu veya ortamını ve çalışma tasarımını belirtmelidir. Çalışma tasarımı (alt) başlıkta açıkça belirtilmelidir. Diğer makale türleri için, başlık makalenin ana mesajının özlü bir açıklaması olmalıdır.
- Özet (Türkçe ve İngilizce): Araştırma yazıları için giriş, yöntem, bulgular, sonuç şeklinde yapılandırılmış, diğer yazılar için bölümsüz olmalı, 250 kelimeyi aşmamalıdır.
- Anahtar kelimeler (Türkçe ve İngilizce): 2-5 adet arası olmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimlerine (https://www.bilimterimleri.com/) ve İngilizce anahtar kelimeler Medical Subject Headings’e (https://meshb.nlm.nih.gov/search) uygun olarak verilmelidir.
- Yazı tipine göre alt başlıklar:
a. Araştırma yazıları: Giriş, yöntem, bulgular, tartışma, sonuç,
b. Olgu sunumları: Giriş, olgu, tartışma, sonuç,
c. Derleme, editöre mektup: Yazar(lar) tarafından belirlenen başlık ve alt başlıklar içerebilir. - Finansal Destek: Araştırmanın yürütülmesi için finansal destek belirtilmelidir. Hiçbir fon kaynağı yoksa, bu durum “Bu araştırma herhangi bir fonlama kuruluşu/sektöründen hibe almamıştır.” şeklinde bildirilmelidir.
- Etik Beyan: “Bu çalışma ……. Etik Kurulu (Tarih, sayı no) tarafından onaylanmıştır.”
- Çıkar Çatışması: Yazarların herhangi bir çıkar çatışması yoksa, "Yazarlar çıkar çatışması olmadığını beyan etmektedir." şeklinde yazılmalıdır.
- Teşekkür: Yazarlık kriterlerini karşılamayan ancak araştırmaya katkıda bulunanlara çalışmanın teşekkür bölümünde yer verilmelidir. Kişilere, hibelere, fonlara, projelere, vb. yapılan teşekkür kısa tutulmalı, isimler açık ve eksiksiz olarak yazılmalıdır.
- Ek Bilgi: Çalışma tıpta uzmanlık, yüksek lisans veya doktora tezinden üretilmişse veya bilimsel toplantılarda sunulmuşsa daha önceki kullanımına yönelik bilgiler aşağıdaki koşullara göre verilmelidir.
• Çalışma özet bildiri olarak yayınlanmış ise; bildiri başlığı, etkinliğin adı, tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
• Çalışma tezlerden üretilmiş ise; tezin adı, danışmanın adı, yapıldığı üniversite ve enstitü bilgileri ile birlikte tamamlanma tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
• Belirtilen koşullar dışında sunulmuş ve bir kısmı yayınlanmış çalışmalardan üretilmiş makaleler için etkinlik bilgileri ayırt edici şekilde yazılmalıdır. - Kaynaklar: Araştırma makaleleri için 30, derleme yazıları için 50, olgu sunumları için 20, editöre mektup için 10’dan fazla olmaması önerilir. Kaynaklar makalede geliş sırasına göre yazılmalı, metin içinde veya cümle sonunda üstsimge olarak noktalama işaretinden hemen sonra belirtilmelidir. Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludur.
Kaynak stili olarak Amerikan Ulusal Tıp Kütüphanesi (National Library of Medicine, NLM) tarafından uyarlanmış olan bir ANSI standart stili kullanılmaktadır. Dergi isimleri NLM Catalog'daki şekilleriyle kısaltılmalıdır. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/journals)
Yaygın kullanılan kaynaklar için örnekler aşağıda sunulmuştur (noktalama işaretlerine özellikle dikkat edilmesi önemlidir). Diğer kaynak atıfta bulunma örnekleri için yazar(lar) https://www.nlm.nih.gov/bsd/uniform_requirements.html sitesine başvurabilir(ler).
Yazarların; randomize çalışmalar için CONSORT, gözlemsel çalışmalar için STROBE, tanısal/prognostik çalışmalar için STARD, sistematik derleme ve meta-analizler için PRISMA, deney hayvanları ile yapılan preklinik çalışmalar için ARRIVE, non-randomize davranışsal ve toplum sağlığı girişimsel çalışmaları için TREND ve olgu sunumları için CARE kılavuzlarına uymaları önerilir. Bu raporlama kılavuzlarına EQUATOR ağından (www.equator-network.org/home/) ve National Library of Medicine-NLM “Research Reporting Guidelines and Initiatives” başlıklı web sitesinden (www.nlm.nih.gov/services/research_report_guide.html) ulaşılabilir.
Makalelelerden alıntı
Halpern SD, Ubel PA, Caplan AL. Solid-organ transplantation in HIV-infected patients. N Engl J Med. 2002 Jul 25;347(4):284-7.
Meneton P, Jeunemaitre X, de Wardener HE, et al. Links between dietary salt intake, renal salt handling, blood pressure, and cardiovascular diseases. Physiol Rev. 2005; 85:679–715.
Diabetes Prevention Program Research Group. Hypertension, insulin, and proinsulin in participants with impaired glucose tolerance. Hypertension. 2002;40(5):679-86.
Ellingsen AE, Wilhelmsen I. [Disease anxiety among medical students and law students]. Tidsskr Nor Laegeforen. 2002 Mar 20;122(8):785-7. Norwegian.
Dergi makalesi (Yazar ismi belirtilmemiş): Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Licensure of a meningococcal conjugate vaccine (Menveo) and guidance for use--Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2010;59(9):273.
Kitaptan alıntı:
Curren W. Youth and health. In: Neinstein LS, editor. Adolescent Health Care a Practical Guide. 4th ed. Philedelphia:Lippincoatt Williams&Wilkins; 2002. p.1417-31.
Helmann GC. Cultural aspect of stress and suffering. In: Culture, Health and Illness. 5th ed. Florida: CRC Press Taylor &Francis Group; 2007. p.288-99.
Online/e-Kitap: Bowden F. Gone Viral: The Germs that Share Our Lives. Sydney, Australia: NewSouth; 2011. https://ebookcentral.proquest.com/lib/stkate-ebooks/reader.action?docID=731512&ppg=1. Accessed May 23, 2017.
Online/e-Kitap bölümü: Dwyer J. Nutrient requirements and dietary assessment. In: Kasper DL, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL Loscalzo, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 19th ed. New York, NY: McGrawHill; 2015. http://accessmedicine.mhmedical.com/bookid=1130. Accessed August 23, 2017
Online/e-Kitap bölümü: Dwyer J. Nutrient requirements and dietary assessment. In: Kasper DL, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL Loscalzo, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 19th ed. New York, NY: McGrawHill; 2015. http://accessmedicine.mhmedical.com/bookid=1130. Accessed August 23, 2017
Tezden alıntı
Borkowski MM. Infant sleep and feeding: a telephone survey of Hispanic Americans [dissertation]. Mount Pleasant (MI): Central Michigan University; 2002. p. 5-12.
Kongre bildirisinden alıntı
Christensen S, Oppacher F. An analysis of Koza's computational effort statistic for genetic programming. Proceedings of the 5th European Conference on Genetic Programming; 2002 Apr 3-5; Kinsdale, Ireland. Berlin: Springer; 2002. p. 182-91.
Web sitelerinden alıntı
StatePublicHealth.org [Internet]. Washington (DC): ASTHO; [cited 2007 Feb 23]. Available from: http://statepublichealth.org/
American Medical Association [Internet]. Chicago: The Association; c1995-2016 [cited 2016 Dec 27]. Office of International Medicine; [about 2 screens]. Available from: https://www.ama-assn.org/about/office-international-medicine
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Etik İlkeler
Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC) olarak, bilimsel bilginin adil, nesnel ve güvenilir bir şekilde geliştirilmesi ve yayılması öncelikli değerlerimizdendir. Yayın süreçlerimizde, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen rehberler ve politikalar dikkate alınarak oluşturulmuş etik ilkeler ve sorumluluklar tüm paydaşlar tarafından titizlikle uygulanmalıdır. Bu paydaşlar arasında yazarlar, hakemler, editörler, yayın kurulu üyeleri ve okuyucular yer alır.
TJFMPC, bilimsel araştırma ve yayın süreçlerinde Avrupa Araştırma Dürüstlüğü Davranış Kuralları'nı (European Code of Conduct for Research Integrity) takip etmektedir. Bu kurallar, araştırmalarda dürüstlüğü ve şeffaflığı sağlamak adına uluslararası bir referans olarak kabul edilmektedir. Detaylı bilgi için
(https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/other/hi/h2020-ethics_code-of-conduct_en.pdf).
Yazarların Etik Sorumlulukları
- Özgünlük ve Atıf: TJFMPC'ye sunulan çalışmaların özgün olması ve kullanılan kaynaklara doğru ve eksiksiz atıf yapılması zorunludur. Atıf yapılmadığı durumlarda, makale yayımlanamaz.
- Yazarlık Kriterleri: Çalışmaya entelektüel katkı sağlamayan kişiler yazar olarak listelenmemelidir. Yazarlar, uluslararası geçerli yazarlık kriterlerine uygun şekilde sıralanmalıdır.
- Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, makalelerinde olası çıkar çatışmalarını açıkça beyan etmelidir.
- Ham Veri Sunumu: Değerlendirme sürecinde gerektiğinde yazarlar, ham verileri editörler ve hakemler ile paylaşmak durumundadır.
- Telif Hakkı Devir Formu: Yazarların tümü, makale gönderimi esnasında telif hakkı devir formunu imzalamalıdır. Bu form, eserin tüm telif haklarının dergiye devrini onaylar.
- İntihal Denetimi: Tüm gönderilen makaleler, intihal önleyici yazılımlar (örneğin iThenticate vb) ile kontrol edilir ve %15'in altındaki benzerlik oranına sahip çalışmalar değerlendirme sürecine alınır. Bu uygulama, çalışmanın özgünlüğünü sağlamak için zorunludur.
- Etik Kurul Onayı ve Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur: İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmalı ve katılımcılardan bilgilendirilmiş gönüllü olur formu temin edilmelidir. Bu belgeler makalenin Yöntem bölümünde belirtilmeli ve dergiye gönderilmelidir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda da ilgili deney hayvanları etik kurul onayı alınmalı ve bu belge dergiye sunulmalıdır.
- Hata ve Düzeltme: Yazarlar, yayımlanmış ya da değerlendirme aşamasındaki çalışmalarda hata fark ettiklerinde, bunu derhal editörlere bildirip gerekli düzeltmeleri yapmalıdır.
- Tekrar Yayınlama: Aynı çalışma birden fazla dergiye gönderilemez ve başka bir dergide yayımlanmış olan çalışma TJFMPC'ye gönderilemez.
- Yazar Sırası ve Sorumlulukların Değiştirilmesi: Değerlendirme süreci başladıktan sonra yazar sırası değiştirme, yazar ekleme veya çıkarma işlemi yapılamaz.
- Ticari Ürün ve İsimlerin Kullanımı: Çalışmalarda kullanılan herhangi bir ticari ürün veya marka adı yer almamalıdır. Çalışmalar, ürün veya markalar üzerinden karşılaştırma yapılmadan tarafsız bir şekilde sunulmalıdır.
Yazarlar, McNutt ve arkadaşları (2018) tarafından geliştirilen şeffaflık ve sorumluluk kriterlerine uygun olarak katkı sağlamalıdır. Bu kriterler, yazarların çalışmalardaki katkılarının açıkça belirtilmesini ve bilimsel yayında dürüstlüğün sağlanmasını hedefler.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
- Bağımsızlık ve Şeffaflık: Editörler, yayımlanan her çalışmadan sorumludur ve bağımsızlıklarını koruyarak karar almalıdır. Yayın süreçleri, ekonomik ya da politik baskılardan bağımsız şekilde yürütülmelidir.
- Değerlendirme Süreçleri: Tüm makaleler, çift kör hakemlik sistemi ile değerlendirilir. Editörler, makalelerin bilimsel değerini, özgünlüğünü ve katkılarını dikkate alarak adil kararlar vermelidir.
- Geri Bildirim: Yazar ve hakemlerle açık ve bilgilendirici bir geri bildirim süreci yürütülmelidir.
- Çıkar Çatışmaları: Editörler, yazarlar, hakemler ve diğer editörler arasında oluşabilecek çıkar çatışmalarını dikkatlice yönetmelidir.
Editörler, derginin etik kurallara uyumunu sağlarken **Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen bilimsel araştırma ve yayın etik kurallarına** uygun hareket ederler. Bu kapsamda, bilimsel araştırmaların doğruluk ve bütünlük standartları YÖK'ün rehberliğine göre yürütülür.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Uzmanlık ve Tarafsızlık: Hakemler, yalnızca uzmanlık alanlarına giren çalışmaları değerlendirmelidir ve tarafsız hareket etmelidir.
TJFMPC dergisine gönderilen makalelerin değerlendirme süreci, **çift kör hakemlik sistemi** ile yürütülmektedir. Çift kör değerlendirme süreci, hakemlerin ve yazarların birbirlerinin kimliklerinden haberdar olmadığı, tarafsızlık ve gizliliğin esas alındığı bir sistemdir. Bu yöntemin amacı, çalışmanın bilimsel niteliğini ve özgünlüğünü önyargısız bir şekilde değerlendirmek, sürecin objektif ve adil bir ortamda işlemesini sağlamaktır.
**Çift Kör Hakemlik Sisteminin İşleyişi:**
1. Kimlik Gizliliği: Çift kör sistemde, makale değerlendirme süreci boyunca yazarların ve hakemlerin kimlikleri gizli tutulur. Yazar bilgileri, makaleye eklenmez veya anonimleştirilir. Hakemler de aynı şekilde anonim kalır ve yazarla doğrudan iletişime geçemezler. Tüm iletişim ve geri bildirim süreci, dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla sağlanır.
2. Değerlendirme ve Tarafsızlık: Hakemler, yalnızca uzmanlık alanlarına giren çalışmaları kabul ederek değerlendirme sürecine katılır. Yazarın kimliği bilinmediğinden, değerlendirme sadece çalışmanın içeriği, metodolojisi ve bilimsel katkısı üzerinden yapılır. Bu sistem, çalışmanın bilimsel kalitesine dayalı adil bir değerlendirme süreci sağlar.
3. Gizlilik Yükümlülüğü: Hakemler, değerlendirme sürecinde elde ettikleri tüm bilgileri gizli tutmak zorundadır. Çalışmalar hakkında elde edilen bilgiler veya fikirler, sürecin sonunda yok edilir ve üçüncü şahıslarla paylaşılmaz. Gizlilik ilkesine riayet edilmemesi, ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir.
4. Çıkar Çatışması Bildirimi: Hakemler, değerlendirme sürecinde çıkar çatışması olduğunu fark ederlerse bu durumu derhal editöre bildirmelidir. Çıkar çatışması durumunda, hakem değerlendirme sürecinden çekilmelidir. Bu durum, hakemin değerlendirmeyi tam bir tarafsızlıkla gerçekleştirmesini güvence altına almak için önemlidir.
5. Geri Bildirim ve Yapıcı Eleştiri: Çift kör değerlendirme sürecinde, hakemlerin geri bildirimleri yazarlar için yönlendirici ve yapıcı olmalıdır. Hakemler, yalnızca çalışmanın bilimsel yeterliliğini ve yöntemlerini ele almakla yükümlüdürler. Geri bildirim sürecinde kullanılan dilin saygılı ve yapıcı olması, bilimsel etik açısından önemlidir. Hakem geri bildirimleri, makale üzerinde yapılacak düzeltmeler için yazar tarafından dikkate alınır ve makalenin geliştirilmesine yardımcı olur.
Çift kör değerlendirme sistemi, yazarların kimliklerinin gizlenmesiyle çalışmanın tarafsız değerlendirilmesini sağlar. Bu yöntem, makale değerlendirme sürecinde önyargıları azaltarak bilimsel nesnelliği ön planda tutar ve TJFMPC’nin etik ilkelerine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel yayınların oluşturulmasını destekler.
Hakemler, çalışmada insan ve hayvan haklarının korunmasına yönelik etik kurallara uyulup uyulmadığını kontrol etmelidir. Etik ihlal tespit edilmesi durumunda, hakemler bunu editöre bildirmekle yükümlüdür.
- Yayın Zaman Sınırı ve Gecikme: TJFMPC’ye gönderilen makalelerin yayın sürecinin maksimum 6 ay içinde tamamlanması hedeflenir. Hakem ya da yazar tarafından talep edilen düzeltmeler, bu zaman dilimine dahil değildir.
- Geri Çekme ve Düzeltme Prosedürü: Hakem süreci başladıktan sonra makaleler geri çekilemez; ancak yayınlanmış bir makalede ciddi bir hata tespit edilirse editörler düzeltme veya kaygı ifadeleri yayımlayabilir. Bununla birlikte, geri çekme yalnızca editör kararı ile yapılır.
TJFMPC’de yayımlanan makaleler, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmaktadır. Bu lisans, yayımlanan içeriklerin ticari olmayan amaçlarla paylaşılmasına izin verir ve yazarların eserlerine atıf yapılmasını zorunlu kılar.
Bilgilendirilmiş Onam Politikası
TJFMPC, insan ve hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen tüm araştırmalarda bilgilendirilmiş onam gerekliliğine titizlikle uyar. Bilgilendirilmiş onam politikamız, **Helsinki Bildirgesi 2024** ve **Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE)** tarafından belirlenen ilkelere uygun olarak yürütülür. İnsan veya hayvan örnekleri üzerinde yapılan klinik çalışmalar için onam ve etik kurul onayı alınmalı ve yöntembilim bölümünde açıkça belirtilmelidir.
İnsan gönüllülerle yürütülen çalışmalarda, katılımcılar araştırma prosedürleri hakkında bilgilendirilmeli ve yazılı onam formu imzalanmalıdır. İnsan verileri kullanılarak yapılan tüm çalışmalarda ilgili izinler alınmalı ve yazarlar bu belgeleri yasal durumlar için saklamalıdır.
Hayvan deneylerine dayalı çalışmalarda, ilgili etik kurumlardan onay alınmalı ve bu bilgi makalenin gereç ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
Yazarlar, TJFMPC'ye gönderilen içeriklerde yapay zeka (YZ) teknolojilerinin kullanıldığını şu durumlarda açıkça belirtmelidir:
(a) Bize sunulan herhangi bir içerikte,
(b) Yazarların diğer çalışmalarıyla ilişkili içeriklerde,
(c) Atıfta bulunulan kaynaklarda.
YZ kullanımı şeffaf bir şekilde şu bilgilerle açıklanmalıdır:
- Katkı Beyanı: YZ teknolojilerinin kullanımı, makalenin "Katkı Beyanı" bölümünde açıkça belirtilmelidir.
- Yöntemler Bölümü: Eğer YZ, araştırma sürecine dahil edilmişse, yöntem bölümünde detaylı bir açıklama yapılmalıdır.
YZ Kullanımıyla İlgili Verilmesi Gereken Bilgiler
Yazarlar, YZ teknolojilerinin kullanımıyla ilgili aşağıdaki bilgileri sağlamalıdır:
- Kullanılan YZ Teknolojisi: Kullanılan yapay zeka teknolojisinin adı açıkça belirtilmelidir.
- Kullanım Nedeni: YZ'nin hangi amaçla kullanıldığı açıklanmalıdır.
TJFMPC, YZ teknolojilerinin kullanımının ve bu kullanımın şeffaf bir şekilde raporlanmasının dergi politikalarına uygun olup olmadığını değerlendirir. Yeterli açıklama yapılmadığında veya YZ'nin uygunsuz şekilde kullanıldığı tespit edildiğinde, makale reddedilebilir.
Bu metin, Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC) dergisinin etik ilkelerini ve yapay zeka kullanımına ilişkin şeffaflık politikasını açık bir şekilde sunmaktadır.
Ücret Politikası
No fee is charged to the author or his/her organisation under any name
Sağlığın ve birinci basamak bakımın anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunacak yeni bilgilere sahip yazarların İngilizce veya Türkçe makaleleri memnuniyetle karşılanmaktadır.
Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care © 2024 by Aile Hekimliği Akademisi Derneği is licensed under CC BY-NC-ND 4.0