Orta öğretim düzeyinde mesleki turizm eğitiminin tarihsel yolculuğu

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 318 - 328, 31.12.2024

Kurtuluş Tuncer , Burhan Sevim

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1456654

Öz

Turizm hareketleri ile elde edilen ekonomik kazanç gelişmekte olan ülkeler için itici bir güçtür. Yoğun rekabetin yaşandığı turizm sektöründe, kaliteli operasyonların yapılması büyük ölçüde hizmeti sunan insan gücünün niteliğine bağlıdır. Dolayısıyla gelişmekte olan ülkeler için turizm alanında çalışan insan gücünün niteliğini artırmak, turizm eğitiminin temel motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada orta öğretim düzeyinde mesleki turizm eğitiminin başladığı 1961 yılından 2020 yılına kadar geçen süreçte, turizm eğitiminde yapılan yenilikler geniş bir perspektiften incelenmiştir. Bu kapsamda turizm eğitimi sürecinde yapılan yenilikler ile ortaya çıkan çerçeve öğretim programları, bu programların uygulanması sırasında yürürlükte olan Milli Eğitim Bakanlığı mevzuatları ve programlarla dolaylı olarak ilgi kurulan bazı mevzuat hükümleri birlikte değerlendirilmiştir. Değerlendirme sırasında çerçeve öğretim programlarından toplanan ham veriler, araştırmacılar tarafından derlenen tablolar ile karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında 2018 yılında imzalanan “Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü” kapsamında yapılan yenilikler neticesinde ortaya çıkan fiili durum, öğretmen istihdam durumu, mezunların durumu çalışmanın sonuç bölümünde ayrıntılı olarak paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çerçeve Öğretim Programı, İnovasyon, Turizm Eğitimi

Historical journey of vocational tourism education at the secondary education level

Öz

Economic gain from tourism is a driving force for developing countries. In the intensely competitive tourism industry, the quality of operations depends mainly on the quality of the workforce providing the service. Therefore, increasing the quality of the workforce working in the field of tourism for developing countries constitutes the primary motivation for tourism education. This study analyzed the innovations made in tourism education from 1961, when vocational tourism education started at the secondary education level, to 2020 from a broad perspective. In this context, the framework curricula that emerged with the innovations made in the tourism education process, the Ministry of National Education legislation in force during the implementation of these programs, and some legislative provisions indirectly related to the programs were examined together. The raw data collected from the framework curricula during the examination were shown comparatively with the tables compiled by the researchers. The actual situation, teacher employment status, and the status of graduates that emerged as a result of the innovations made within the scope of the "Cooperation Protocol for the Development of Vocational and Technical Education" signed between the Ministry of National Education and the Ministry of Culture and Tourism in 2018 are shared in detail in the conclusion section of the study.

Anahtar Kelimeler

Framework Curriculum, Innovation, Tourism Education

Kaynakça

• Alkan, C., Doğan, H. & Sezgin, İ. (1988). Mesleki ve Teknik Eğitimin Esasları, Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Matbaası, Ankara.
• Baykul, Y. (1992). Eğitim sisteminde değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 85-94.
• Chang, T.Y. & Hsu, J.M. (2010). Development framework for tourism and hospitality in higher vocational education in Taiwan, Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 9(1), 101-109.
• Donina, A. & Luka, I. (2014). The compliance of tourism education with industry needs in Latvia. Europian Journal of Torism, Hospitality and Recreation, 5(3), 91-120.
• Duman, A. (2003). Bazı eğitim bilimi kavramlarına ilişkin genel bir değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 1-13.
• Erginer, A. (2004). Türkiye’de Oniki Yıllık Zorunlu Eğitim İçin Bir Model Önerisi ve Uygulanabilirliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Ankara.
• Gök, İ. (2011). Projeden uygulamaya mesleki eğitimin güçlendirilmesi projesi MEGEP (Afyonkarahisar ili örneği). Milli Eğitim, 189, 58-70.
• Güçer, E. (2004). Türkiye’deki Turizm Eğitimi ile Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerdeki Turizm Eğitiminin Karşılaştırılması ve Sektörün Turizm Eğitiminden Beklentileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı, Ankara.
• Gürkan, A.S. (2017). Ortaöğretim Öğrencilerinin Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimin Tercih Etmelerine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (e-yaygın), (Kasım, 2023). Kurs Programları, https://e-yaygin.meb.gov.tr/pagePrograms.aspx, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Hesapçıoğlu, M. (1998). Öğretim İlke ve Yöntemleri Eğitim Programları ve Öğretim, Beta Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Kasnar, A. & Santoso, E. B. (2009). Development of senior high schools based on industrial sector requirements in the southern gresik area. National Journal of Spatial Planning, 4(1), 10-24.
• Kılınç, M. (2013). Türkiye’de Mesleki Teknik Eğitimin Tarihi Gelişimi (1908–1986), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Levesque, K., Lauen, D., Teitelbaum, P., Alt M. & Librera S. (2000). Education statistics querterly (Vocational Education in the United States: Toward the year 2000, ed. Barbara Marenus) NCES pub., Washington p.139- 146.
• Lv, X., Zhang, K., Liu, Y., Wang, C. & Wang, Y. (2022). Why Chinese hospitality management undergraduates give up a hotel career; the effects of perceived occupational stigma and perceived work dirtiness. Current Issues in Tourism, 26(17), 2863 – 2882.
• Malihah, E. & Diyah Setiyorini, H.P. (2014). “Tourism education and edu-tourism development: sustainable tourism development perspective in education”, 1st International Seminar on Tourism, 27-28 October 2014, Bandung.
• MEB (2019). Geçmişten Günümüze Fotoğraflarla Mesleki ve Teknik Eğitim 11. Yy – 21. Yy. Ankara.
• MEGEP, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı (Kasım, 2023). Çerçeve Öğretim Programları, https://megep.meb.gov.tr/cop.html, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023a). 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1739.pdf, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023b). Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesi Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4733.pdf, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023c). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6331&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023d). Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4207.pdf, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023e). Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=14646&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023f). Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20146459&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Mevzuat Bilgi Sistemi, (Kasım, 2023g). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18812&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• Moodie, G. (2002). Identifying vocational education and training. Journal of Vocational Education and Training, 54(2), 249-266.
• MTEGM (2020). İş pedagojisi kursu usta öğreticilik öğretim materyali. Ankara.
• Örnek, İ. & Akın, A. (2017). Turizmin istihdam üzerindeki etkisini tespit etmeye yönelik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5 (40), 344-356.
• Öncüer, M. E. (2006). Avrupa Birliği Eğitim Politikasında Mesleki Turizm Eğitimi Yaklaşımı ve Türk Turizm Eğitimine Uygulanabilirliği, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana bilim Dalı, İzmir.
• Özer, M. & Suna, H. E. (2019). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin geleceği: 2023 eğitim vizyonu sonrası atılan somut adımlar. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 10(20), 166-192.
• Özgür, E. (2005). Türkiye’nin Kalkınmaya Yönelik Eğitim Politikaları ve Eğitim Yatırımlarının Geri Dönüşü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Eskişehir.
• Pamukçu, H., Tuncer, K. & Sevim, B. (2021). Otel işletmelerinde mesleki eğitim uygulamaları. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(2), 334-350.
• Phusavat, K., Kongtong, T., Majava, j., Hidayanto. A.N. & Pastuszak, Z. (2021). Experiencing work-integrated learning and training program: critical success factors for vocational education’s management. International Journal of Management in Education. 15(2), 140-154.
• Sevim, B. & Görkem, O. (2011). Modüler Turizm Eğitiminde Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği Paradoksu. 1. Uluslararası Turizm ve Otelcilik Sempozyumu. 29 Eylül – 1 Ekim 2011, ss. 172 – 185.
• Sezgin, O.M. (2001). Genel Turizm ve Turizm Mevzuatı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Solmaz, S.A. & Ulama, Ş., “Türkiye’de Turizm Eğitim-Öğretiminde Mevcut Durum Üzerine Analitik Bir Değerlendirme”, 1. International Congress of Tourism &Management Researches, 9-11 Mayıs 2014, Antalya.
• Somuncu, A. (2019). Mesleki teknik liselerde turizm alanlarına kolej modeli. AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 22(2), 208 – 223.
• Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş, PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Taşkın, M. (2006). Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir İli Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, İzmir.
• Tpuan, (Kasım, 2023). Rusça Öğretmenliği Atama Taban Puanları, https://tpuan.com/egitim-detay/90/rusca-ogretmenligi-atama-taban-puanlar-son-8-yl, Erişim Tarihi: 08/11/2023.
• TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu), (Ocak, 2024). Turizm İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-III.-Ceyrek:-Temmuz---Eylul,-2023-49604, Erişim Tarihi: 14/01/2024.
• Wang, T., Zhong, X., Wang, Y., li, X. & Guo, Y. (2023), A broader social identity comes with stronger face consciousness: The effect of identity breadth on deviant tourist behavior among Chinese outbound tourists. Tourism Management, 94(2023), 104629.
• Widianingsih, I., Purwaamijaya I.M. & Dwiyanti V. (2018). Vocational education: assessment, classification and the realm of research developments. Innovation of Vocational Technology Education, XIV(2), 85-90.
• Wilkins, S. (2006). Human resource development through vocational education in the United Arab Emirates: The case of Dubai polytechnic. Journal of Vocational Education and Training, 54(1). 5-26.
• Yılmaz, H. (2023). Türkiye’de turizmin ekonomik büyümeye etkisi, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 7(1), 257-276.