Araştırma Sorgulamaya Dayalı Yaklaşımın “Maddenin Değişimi” Ünitesinin Öğretimi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 599 - 613, 24.09.2020

Cansu Ebren Ozan , Sevilay Karamustafaoğlu

https://doi.org/10.24315/tred.547570

Cited By: 1

Öz

Fen bilimleri eğitiminde son yıllarda öğrencilerin
araştırma ve sorgulama becerilerinin geliştirilmesine yönelik öğretim yapılması
gerektiği vurgulanmaktadır. Bu gerekçeyle, ortaokul düzeyinde “Maddenin
Değişimi” ünitesinin rehberli sorgulamaya dayalı öğretiminin öğrenci başarısına
etkisinin belirlenmesi araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Nicel
araştırmalardan yarı deneysel yöntemle yürütülen çalışmada, ortaokul 5. sınıf
öğrencilerinden 20 deney ve 19 kontrol grubu örneklemi oluşturmaktadır.
Çalışma, ortaokul 5. sınıf “Maddenin Değişimi” ünitesinin öğretiminin iki
grupta farklı stratejilerle yapılmasıyla tamamlanmıştır. 5 hafta ve toplam 20
ders saati olarak yürütülen çalışmada uygulama öncesi ve sonrasında
araştırmacılar tarafından geliştirilen “Maddenin Değişimi Ünitesi Başarı Testi”
kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken çalışmanın problemlerine uygun
istatistiklerden yararlanılmıştır. Rehberli sorgulama yaklaşımının kullanılarak
ilgili ünitenin öğretiminin yapıldığı grubun müdahale edilmeyen gruptan daha
başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak her iki grupta da öğrencilerin üst
düzey soruları cevaplamada sıkıntı yaşadıkları araştırmanın bir başka önemli
sonucudur. Öğrencilerin etkin olduğu çalışmalarla başarılarının ve üst düzey
soruları doğru cevaplama yüzdelerinin artması fen eğitiminde bur tür
çalışmalara yer verilmesi gerektiğini göstermektedir.  

Anahtar Kelimeler

Başarı, fen öğretimi, madde ve değişimi

Kaynakça

• Akpullukçu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı, hatırda tutma düzeyi ve tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Anderson, B. (1990). Pupils conceptions of matter and its transformations (age 1216). Studies in Science Education, 18(1), 53-85. Arslan, A. (2007). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğretim yönteminin kavramsal öğrenmeye etkisi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bahtiyar, A. & Basturk, R. (2012). Relationship between 5th grade students’ attitudes towards science and technology course and misconceptions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 55, 575-584.
• Bopegedera, A.M. (2007). An inquiry-Based chemistry laboratory promoting student discovery of gas laws. Journal of Chemical Education, 84(3), 465-468.
• Bulduk, S. (2003). Psikolojide deneysel araştırma yöntemleri. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çalışkan, H. (2008). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma, akademik başarıya ve kalıcılık düzeyine etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, S., Şenocak, E., Bayrakçeken, S., Taşkesenligil, Y. & Doymuş, K. (2005). Aktif öğrenme stratejileri üzerine bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 155-185.
• Davis, S. A. (2005). Inquiry-based learning templates for creating online educational paths. Doctoral dissertation, Texas A&M University, United States.
• Dewey, J. (1938). Experience and education. New York: Simon and Schuster.
• Doğruöz, P. (1998). Effect of science process skill oriented lesson on understanding of fluid force concepts. Unpublished master dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Duban, N. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi: bir eylem araştırması. Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Fansa, M. (2012). Araştırma dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesindeki akademik başarı, fen dersine karşı tutum ve bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Glasson, G. E. (1989). The effects of hands-on and teacher demonstration laboratory methods on science achievement in relation to reasoning ability and prior knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 26(2), 121-132.
• Gürdal Kazancıoğlu, H. (2008). İlköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersi, “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesinde öğrencilerde oluşan kavram yanılgılarının tespitinde iki aşamalı soruların kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Manisa.
• Harlen, W. (2004). Evaluating inquiry-based science developments. The National Research Council in Preparation for A Meeting on the Status of Evaluation of Inquiry-Based Science Education, Bristol.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Köksal, E. A. (2008). The acquisition of science process kills through guided (teacher-directed) inquiry. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Kula, Ş. G. (2009). Araştırmaya dayalı fen öğrenmenin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, başarıları, kavram öğrenmeleri ve tutumlarına etkisi. Unpublished master thesis, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• National Research Council. (2000). Inquiry and the national science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
• Nuangchalerm, P. & Thammasena, B. (2009). Cognitive development, analytical thinking and learning satisfaction of second grade students learned through inquiry-based learning. Asian Social Science, 5(10), 82-87.
• Orcutt, C. B. J. (1997). A case study on inquiry-based science education and students’ feelings of success. Unpublished master thesis, University of San Jose State.
• Ortakuz, Y. (2006). Araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin fen-teknoloji-toplum-çevre ilişkisini kurmaya etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Osborne, R. J. & Cosgrove, M. M. (1983). Children’s conceptions of the changes of state of water. Journal of Research in Science Teaching, 20(9), 825-838.
• Sakar, Ç. (2010). Araştırmaya dayalı kimya öğretiminin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Serin, G. (2009). The effect of problem based learning instruction on 7th grade students’ science achievement, attitude toward science and scientific process skills. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Stohr-Hunt, P. M. (1996). An analysis of frequency of hands-on experience and science achievement. Journal of Research in Science Teaching, 33(1) 101-109.
• Şensoy, Ö. (2009). Fen eğitiminde yapılandırıcı yaklaşıma dayalı araştırma soruşturma tabanlı öğretimin öğretmen adaylarının problem çözme becerileri, öz yeterlik düzeyleri ve başarılarına etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uludağ, Ö. (2003). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde araştırma inceleme yoluyla öğretim ve geleneksel öğretimin akademik başarıya etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Wilder, M. & Shuttleworth, P. (2005). Cell inquiry: A 5E learning cycle lesson. Science Activities: Classroom Projects and Curriculum Ideas, 41(4), 37-43.
• Yıldırım, A. & Berberoğlu, G. (2012). Rehberli sorgulama deneylerinin bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına, başarıya ve kavramsal değişime etkisi. Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.