FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİNİN SOSYOBİLİMSEL KONULAR HAKKINDAKİ TUTUM, GÖRÜŞ VE BU KONULARIN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK ANLAYIŞLARI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 1251 - 1273, 27.09.2021

Serkan Aydın , Dilek Karışan

https://doi.org/10.24315/tred.797302

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konular hakkındaki tutum ve görüşleri ile bu konuların öğretimine yönelik anlayışlarını incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenemonoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 12 devlet okulunda görev yapan 15 fen bilimleri öğretmeni (9 erkek, 6 kadın) oluşturmaktadır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler Erabdan (2019) tarafından geliştirilen Sosyobilimsel Konuların Öğretimine Yönelik Görüşme Formu ile toplanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konular hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıkları ve yüzeysel olarak tanımlamaya çalıştıkları görülmüştür. Sosyobilimsel konuların anlatımında zorlanmadıklarını belirten öğretmenler, bu konuların daha iyi öğretilebilmesi için önerilerde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilimleri Öğretmenleri, Sosyobilimsel Konular, Tutum, Öğretim Yönelimleri

Kaynakça

• Akdeniz, A., Yiğit, N., & Kurt, Ş. (2002). Yeni fen bilgisi öğretim programı ile ilgili öğretmenlerin düşünceleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 400-406.
• Aktamış, H., & Ergin, Ö. (2006). Fen Eğitimi ve Yaratıcılık. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 77-83.
• Alaçam Akşit, A. C. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyobilimsel Konularla ve Bu Konuların Öğretimi İle Görüşleri. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Ayas, A. (1995). Fen Bilimlerinde Program Geliştirme ve Uygulama Teknikleri Üzerine Bir Çalışma: İki Çağdaş Yaklaşımın Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 149-155.
• Aybek, B. (2006). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Adana: Çukurova Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Aydoğdu, M., & Kesercioğlu, T. (2005). İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F., & Çakmak, E. K. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bybee, R. W. (1997). Achieving Scientific Literacy: From Purposes to Practices. ERIC, 265.
• Cebesoy, Ü. B., & Şahin, M. D. (2013). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 100-117.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D., & Turgut, M. F. (1997). Fizik Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitim.
• Demir, O. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyo-bilimsel konular ve bu konuların öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Trabzon: Trabzon Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / İlköğretim Anabilim Dalı / Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı.
• Eastwood, J. L., Sadler, T. D., Zeidler, D. L., Lewis, A., Amiri, L., & Applebaum, S. (2012). Contextualizing Nature of Science Instruction in Socioscientific Issues. Journal of Research in Science Teaching, 2289-2315.
• Erabdan, H. (2019). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sosyo-Bilimsel Konulara Ve Sosyo-Bilimsel Konuların Öğretimine İlişkin Anlayışlarının İncelenmesi. Sinop: Sinop Üniversitesi.
• Erdem, E., & Demirel, Ö. (2002). Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fkültesi Dergisi, 81-87.
• Gezer, K., Köse, S., & Sürücü, A. (1999). Fen Bilgisi Eğitim ve Öğretimin Durumu ve Bu Süreçte Laboratuarın Yeri. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu (s. Eylül 23-25). Trabzon: MEB ÖYGM.
• Gürbüzkol, R. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / İlköğretim Anabilim Dalı / Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı.
• Karaca, H. S. (2018). Yapılandırmacı yaklaşım yoluyla sosyobilimsel konulara dayalı fen eğitiminin 7. sınıf öğrencileri üzerine etkileri. Edirne: Trakya Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı / Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı.
• Levinson, R. (2006). Towards a Theoretical Framework for Teaching Controversial Socio‐scientific Issues. International Journal of Science Education, 1201-1224.
• MEB. (2013). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative case study research. Jossey Bass San Francisco: Qualitative research: A guide to Desing and Implementation.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Sage Publications.
• Sadler, T. D. (2004). Informal Reasoning Regarding Socioscientific Issues: A Critical Review Of Research. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the …, 513-536.
• Sadler, T. D., & Fowler, S. R. (2006). A threshold model of content knowledge transfer for socioscientific argumentation. Science Education, 986-1004.
• Sadler, T. D., & Zeidler, D. L. (2004). The morality of socioscientific issues: Construal and resolution of genetic engineering dilemmas. Science education, 4-27.
• Sadler, T. D., & Zeidler, D. L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding socioscientific issues: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 71-93.
• Sadler, T. D., & Zeidler, D. L. (2009). Advancing reflective judgment through Socioscientific Issues. The Journal of Research in Science Teaching, 74-101.
• Sağır, Ş., & Kılıç, Z. (2013). İLKÖĞRETIM ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMİN DOĞASINI ANLAMA DÜZEYLERİNE. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 308-318.
• Sezer, K. (2017). Görev Yapan ve Atanmamış Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sosyobilimsel Konularla İlgili Öz Yeterlilik ve Tutumlarının Belirlenmesi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Sıbıç, O. (2017). Preservice science teachers' views towards socioscientific issues and socioscientific issue-based instruction. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı / Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı.
• Soylu, H. (2004). Fen Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar: Keşif Yoluyla Öğrenme. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Temizyürek, K. (2003). Fen Öğretimi ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tidemand, S., & Nielsen, J. A. (2017). The role of socioscientific issues in biology teaching: from the perspective of teachers. International Journal of Science, 44-61.
• Titchen, A., & Hobson, D. (2005). Phenomenology. Research Methods in the Social Sciences. London: Sage Publications, 121-130.
• Topçu, M. S. (2015). Sosyobilimsel Konular ve Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Topçu, M. S. (2017). Sosyobilimsel Konular ve Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tosunoğlu, Ç. H. (2018). Biyoloji öğretmenlerinin sosyobilimsel konularla ilgili pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı / Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı.
• Tosunoğlu, Ç. H., & İrez, S. (2017). Biyoloji Öğretmenlerinin Sosyobilimsel Konularla İlgili Anlayışları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 833- 860.
• Tümkaya, S. (2011). Fen Bilimleri Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Öğrenme Stillerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 215-234.
• Türkmen, H., Pekmez, E., & Sağlam, M. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sosyo-Bilimsel Konular Hakkındaki Düşünceleri. Ege Eğitim Dergisi, 448-475.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.