ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMAYA YÖNELİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 1688 - 1702, 27.09.2021

Yılmaz Demir , Emin Atasoy

https://doi.org/10.24315/tred.878404

Cited By: 4

Öz

Ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürülebilir kalkınmanın tüm boyutlarıyla ele alındığı geniş kapsamlı teorik çalışmaların yanı sıra yetişkinlerin konuyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının incelendiği uygulamalı çalışmaların sayısı da fazladır. Buna rağmen alanyazında çocukların sürdürülebilir kalkınma konusundaki bilgi düzeyi, algı, tutum ve davranışlarına yönelik çalışmaların sınırlılığı dikkat çekmektedir. Buradan hareketle bu araştırmanın amacını, “ortaokul öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik algılarının incelenmesi” oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini, Haziran 2019’da Kilis il merkezinde bulunan ortaokulların 7 ve 8. sınıflarında (12-14 yaş) öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada 331 kız, 315 ise erkek öğrenci olmak üzere toplam 646 öğrenciden veri elde edilmiştir. Veri toplama aracındaki sorulardan üçü açık uçlu, onu ise kapalı uçlu sorulardan oluşmaktadır. Verilerin analizinde MAXQDA 12 programı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğrenciler sürdürülebilir kalkınmayı daha çok doğal dengeyi korumak, çevreye zarar vermemek, atıkları geri dönüştürmek ve ülkeyi kalkındırmak şeklinde tanımlamaktadır. Dolayısıyla öğrencilerin sürdürülebilir kalkınmanın daha çok çevresel boyutuna odaklandıkları dikkati çekmektedir. Ayrıca araştırmada öğrencilerin çevresel, sosyal ve ekonomik konulara yönelik büyük bir oranda olumlu tutum sergiledikleri ancak bu konuları davranışa istenen düzeyde dönüştürmedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

eğitim, ortaokul, sürdürülebilir kalkınma için eğitim

Kaynakça

• Alkış, S. (2007). Coğrafya eğitiminde yükselen paradigma: Sürdürülebilir bir dünya. Marmara Coğrafya Dergisi, (15), 55-64.
• Alkış, S. (2008). Education for sustainable development in Turkey. Internationale Schulbuch for schung/International Textbook Research, 30(2), 597-608.
• Alkış, S. (2009a). Sürdürülebilir bir dünya için coğrafya eğitimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Alkış, S. (2009b). Sosyal Bilgilerde Kavram Öğretimi. M. Safran, (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi (s. 67-90) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Atasoy, E. (2015). İnsan-doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Baek, W., & Cho, J. (2018). Identifying the virtuous circle of humanity education and post-graduate employment: evidence from a confucian country. Sustainability, (10),1-14.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Berglund, T., Gericke, N., & Chang-Rundgren, S. N. (2014). The implementation of education for sustainable development in Sweden: Investigating the sustainability consciousness among upper secondary students. Journal Research in Science & Technological Education, 32(3), 318-339.
• Bilgili, Y. M. (2017). Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 559-569.
• Birdsal, S. (2013). Measuring student teachers’ understandings and self-awareness of sustainability. Environmental Education Research, 20(6), 814-835.
• Bonnett, M. (1999). Education for sustainable development: a coherent philosophy for environmental education? Cambridge Journal of Education, 29(3), 313-324.
• Borg, C., Gericke, N., Höglund, H. O., & Bergman, E. (2014). Subject- and experience-bound differences in teachers’ conceptual understanding of sustainable development. Journal Environmental Education Research, 20(4), 526-551.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Calder, W., & Clugston, R. (2005). Educationfor a sustainable future. Journal of Geography in Higher Education, 29(1), 7-12.
• Cebrián, G., & Junyent, M. (2015). Competencies in education for sustainable development: exploring the student teachers’ views. Sustainability, (7), 2768-2786.
• Cheong, I. P. A. (2005). Education pre-servise teacher for a sustainable environment. Asia-Pasific Journal of Teacher Education, 33(1), 97-100.
• Cross, R. T. (1998). Teachers’ views about what to do about sustainable development. Environmental Education Research, 4(1), 41-52.
• De Pauw, J. B., Gericke, N., Olsson, D., & Berglund, T. (2015). The effectiveness of education for sustainable development. Sustainability Open Access Journal, 7(11), 15693-15717.
• De Vaus, D. A. (1990). Surveys in social research. London: Unwin Hyman.
• Demir, S., & Demir, Y. (2020). Suriyeli ortaokul öğrencilerinin Türk eğitim sistemindeki yaşantılarına ilişkin bir değerlendirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 456-467.
• Demir, Y., & Atasoy, E. (2019, 10 Şubat). Sürdürülebilir kalkınmanın ekonomik, çevresel ve sosyal boyutları çerçevesinde 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programının değerlendirilmesi [Konferans sunumu]. International Scientific Conference, Global Science and Innovations V, Gdansk, Poland.
• Derman, A., & Hacıeminoğlu, E. (2017). Sürdürülebilir gelişme için eğitim bağlamında sınıf öğretmenlerinin çevre okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 81-103.
• Elgin, İ. (2012). Sürdürülebilirlik için eğitim: alternatif eğitim yöntemleri, sorunları ve uygulamaya ilişkin değerlendirmeler (Doktora tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi.
• Erdoğan, M., & Tuncer, G. (2009). Evaluation of a course: education and a wareness for sustainability. International Journal of Environmental & Science Education, 4(2), 133-146.
• Er-Nas, S., & Şenel-Çoruhlu, T. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının perspektifinden sürdürülebilir kalkınma kavramı. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV(I), 562-580.
• Evren, M. (2016). Sürdürülebilir kalkınma: sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kalkınma ve ülkemizdeki mevcut durum. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, (335), 10-15.
• Foster, J. (2001). Education as sustainability. Environmental Education Research, 7(2), 153-165.
• Garrecht, C., Bruckermann, T., & Harms, U. (2018). Students’ decision-making in education for sustainability-related extracurricular activities - a systematic review of empirical studies. Sustainability, 10(3876), 1-19.
• Gault, J., Redington, J., & Schlager, T. (2000). Undergraduate business internships and career success: are they related? Journal of Marketing Education, 22(1), 45-53.
• Girgin, M. (2006), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi’nde Kavram İlke ve Genellemeler. A. Tanrıöğen (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s. 24-54) içinde. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Gladwin, T. N., Kennelly, J. J., & Krause, T. S. (1995). Shgifting paradigms for sustainable development: Implications for management theory and research. Academy of Management Review, 20(4), 874-907.
• Gökmen, A., Solak, K., & Ekinci, G. (2017). Sürdürülebilir kalkınma için eğitim: öğretmen adaylarının tutumları ile ilişkili olan faktörler. Kesit Akademi Dergisi, (12), 462-480.
• Guo, F., Lane, J., Duan, Y., Stoltman, J., P., Khlebosolova, O., Lei, H., & Zhou, W. (2018). Sustainable development in geography education for middle school in china. Sustainability, 10(3896), 1-27.
• Hopkins, C. (2012). Twenty years of education for sustainable development. Journal of Education for Sustainable Development, 6(1), 1-4.
• Hotinli, G., Eralp, S. S., Akpınar, P., & Öztürk, E. A. (2013). Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma için eğitim mevcut durum raporu 2012. Ankara: Bölgesel Çevre Merkezi (REC) Türkiye.
• Jickling, B. (1992). Why I don’t want my children to be educated for sustainable development. The Journal of Environmental Education, 23(4), 5-8.
• Kaya, F. M., & Tomal, N. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 49-65.
• Kaya, F. M. (2012). Coğrafya eğitiminin sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından önemi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(2), 183-200.
• Keleş, Ö. (2007). Sürdürülebilir yaşama yönelik çevre eğitimi aracı olarak ekolojik ayak izinin uygulanması ve değerlendirilmesi (Doktora tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi.
• Kılınç, A., & Aydın, A. (2013). Turkish student science teachers’ conceptions of sustainable development: a phenomenography. International Journal of Science Education, 35(5), 731-752.
• Kopnina, H. (2014). Revisiting education for sustainable development (esd): examining anthropocentric bias through the transition of environmental education to esd. Sustainable Development, 22(2), 73-83.
• Laurie, R., Nonoyama-Tarumi, Y., Mckeown, R., & Hopkins, C. (2016). Contributions of education for sustainable development (esd) to quality education: a synthesis of research. Centrefor Environment Education, 10(2), 226-242.
• McKeown, R., Hopkins, C., Rizzi, R., & Chrystalbride, M. (2002). Education for sustainable development toolkit, energy, Environment and Resources Center University of Tennessee 311 Conference Center Bldg., Waste Management Research and Education Institution, Knoxville.
• Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J., & Behrens, W.W. (1972). Limits to growth: a report forthe club of rome’s project on the predicament of mankind. New York: Universe Books.
• Michalos, A. C., Creech, H., Swayze, N., Kahlke, M., Buckler, C., & Rempel, K. (2012). Measuring Knowledge, Attitudes and Behaviours Concerning Sustainable Development among Tenth Grade Students in Manitoba. Social Indicators Research, 106(2), 213-238.
• Miles, M., B. & Huberman, A.M. (2019). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Moynihan, L. M., Roehling, M. V., Lepine, M. A., & Boswell, W. R. (2003). A longitudinal study of the relationships among job search self-efficacy, job interviews, and employment outcomes. Journal of Business and Psychology, 18(2), 207-233.
• Nikel, J. (2007). Making sense of education ‘responsibly: findings from study of studentteachers’ understanding(s) of education sustainable developmentand education for sustainable development. Environmental Education Research, 13(5), 545-564.
• Olsson, D., Gericke, N., & Chang-Rundgren, S. (2016). The effect of implemetation of education for sustainable development in swedish compulsory schools - assessing pupils’ sustainability consciousness. Journal Environmental Education Research, 22(2), 176-202.
• Özdemir, O. (2007). Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim. Eğitim ve Bilim, 32(145), 23-39.
• Özmete, E., & Akgül-Gök, F. (2015). Toplum ve sosyal hizmet: sürdürülebilir kalkınma için sosyal inovasyon ve sosyal hizmet ilişkisinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dergisi, 26(2), 127-143.
• Petersen F. J., & Alkış, S. (2009). How do turkish eighth grade students conceptualise sustainability? European Journal of Educational Studies, 1(1), 67-74.
• Qablan, A. (2005). Education for sustainable development at the university level: Interactions of the need for community, fear of indoctrination, and the demands of work (Ph.D Thesis). Florida, The Florida State University.
• Quablan, A. M., Al-Ruz, J. A., Khasawneh, S., & Al-Omari, A. (2009). Education for sustainable development: liberation or ındoctrination? An assessment of fa-cultymembers’ attitudes and classroom practices. International Journal of Environment & Science Education, 4(4), 401-417.
• Ruckelshaus, W. D. (1989). Toward a sustainable world. Scientific American, 261(3), 166-175.
• Sağdıç, A., & Şahin, E. (2015). Sürdürülebilir kalkınma eğitimine yönelik inançlar: ölçek geliştirme çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 161-180.
• Spiteri, J. (2018). Young children’s perceptions of environmental sustainability: a malteseperspective. Environmental Education Research, 24(6), 924-924.
• Summers, M., & Childs, A. (2007), Student science teachers’ conceptions of sustainable development: an empirical study of three postgraduate training cohorts. Journal Research in Science & Technological Education, 25(3), 307-327.
• Tamkan, R. (2008). Türkiye’nin doğal zenginliklerinin sürdürülebilirliği ve ortaöğretim biyoloji öğretmenlerinde farkındalık (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 89-103.
• Teksöz, G. (2014). Geçmişten ders almak: sürdürülebilir kalkınma için eğitim. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 31(2), 73-97.
• Tuncer, G. (2008). University students' perception on sustainable development: a case study from Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 17(3), 212-226.
• Tuncer, G., Tekkaya, C., & Sungur, S. (2006). Pre-service teachers’ beliefs about sustainable develeopment: effect of gender and enrollment to an environmental course. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 179-187.
• Türer, B. (2010). Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi (Yüksek lisan tezi). Samsun, Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• UNESCO, (2005). Guidelines and recommendations for reorienting teacher education to address sustainability, York University: Toronto and the International Network of Teacher-Education Institutions.
• Vare, P., & Scott, W. (2007). Learning for a change: Exploring the relationship between education and sustainable development. Journal of Education for Sustainable Development, 1(2), 191-198.
• Venkataraman, B. (2009). Education for sustainable development. Journal Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 51(2), 8-10.
• Walshe, N. (2008). Understanding students' conceptions of sustainability. Environmental Education Research, 14(5), 537-558.
• WCED, (1987). World commission on environment and development, our common future. Retrieved April 15, 2019, from http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm.
• Wolbers, M. H. (2003). Jobmismatches and their labour-market effects among school-leavers in europe. European Sociological Review, 19(3), 249–266.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zachariou, A., & Kadji-Beltran, C. (2009). Cypriot primary school principals’ understanding of education for sustainable development key terms and their opinions about factors affecting its implementation. Environmental Education Research, 15(3), 315-342.