ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİSİ OLAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) HAZIRLAMADAKİ YETERLİKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 1133 - 1149, 30.05.2022

Ümit Şahbaz , Orhan Güder

https://doi.org/10.24315/tred.1039780

Cited By: 2

Öz

Her insan birbirinden farklı özelliklere sahiptir ve insanların kendini gerçekleştirmesi için bu farklılıklarının dikkate alınması gerekmektedir. Bu sebeple toplumda farklılık gösteren bireylerin toplumsal haklarının korunması önemlidir. Bu haklardan bir tanesi de eğitim hakkıdır. Dolayısıyla zihinsel ve bedensel olarak akranlarından ayrılan bireylere özel eğitimi verilmesi gerekmektedir. Bu sebeple okullarda bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) birimi oluşturulmaktadır. Bu birimde yer alan sınıf öğretmenin BEP konusundaki yeterliklerin bilinmesi önemlidir. Sınıf öğretmenlerinin BEP yeterliklerinin betimsel tarama modeli ile belirlendiği araştırmaya, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Kütahya ili genelinde görev yapan 155 sınıf öğretmeni katılmıştır. Veriler demografik bilgiler formu ve “Öğretmenler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, sınıf öğretmenlerinin BEP konusunda gerekli yeterlikte olduğu, kıdemli öğretmenlerin, lisansüstü eğitime sahip öğretmenlerin, meslek öncesi özel eğitim dersi alan öğretmenlerin BEP yeterlik düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma bütünleştirme eğitimi, BEP kurulu, Destek eğitimi

Kaynakça

• Arivett, D.L., Rust, J.O., Brissie, J.S., Dansby, V.S. (2007). Special educationteachers' perceptions of schoolpsychologists in thecontext of individualizededucation program meetings. Education, 127(3), 378-388.
• Ataman, A. (2009). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. 7. Baskı, Ankara: GündüzEğitim ve Yayıncılık.
• Avcıoğlu, H. (2011). Zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamaya ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Özel Eğitim Dergisi, 12(1), 39-53.
• Ayanoğlu, Ç., Erdoğan, D. G. (2019). Okul Yöneticilerinin Özel Gereksinimli Öğrencilere Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) Hazırlanması/Uygulanması Hakkındaki Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(4), 677-706.
• Bilen, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşleri ve çözüm önerileri. (Yüksek Lisans Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Burunsuz, E., (2019). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programının uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Büyüköztürk, Ş., 2014, Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem AkademiYayıncılık, Ankara.
• Camadan, F. (2012). Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının KaynaştırmaEğitimine ve BEP Hazırlamaya İlişkin Öz-yeterliklerinin Belirlenmesi, ElektronikSosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 128-138.
• Christensen, L. B., Johnson, B., &Turner, L. A. (2020). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz. (A. Aypay Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Christle, A. ve Yell, M (2010). Individualizededucationprograms: legal requirementsandresearchfindings. Individualized Education Journal, 18, 108-123.
• Christle, A. ve Yell, M., 2010, Individualized education programs: legal requirements and researchfindings. Individualized Education Journal, 18, 108-123.
• Çıkılı, Y., Gönen, A., Bağcı, Ö. A., & Kaynar, H. (2020). Özel Eğitim Alanında Görev Yapan Öğretmenlerin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Hazırlama Konusunda Yaşadıkları Güçlükler. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(1), 5121-5148.
• Çuhadar, Y. (2006). İlköğretim okulu1-5. Sınıflarda kaynaştırma eğitimine tabi olan öğrenciler için bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması uygulanması izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili olarak sınıf öğretmenleri ve yöneticilerinin görüşlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi), Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Darling-Hammond, L. (2003). Keepinggoodteachers. Educational Leadership, 60, 6-14
• Diken, İ. H. ve Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya giriş. İlköğretimde Editör: Diken, İ.(Ed).Kaynaştırma, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dubkowski. M. D. (2004) Encouraging Active Parent Participation in IEP Team Meetings pp:34-39 https://scholar.google.com.tr adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Ankara. Anı yayıncılık.
• Ergül, C., Baydık, B., & Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 499-522.,
• Etscheidt, S. ve Curran, C., (2010). Reauthorization of theindividuals with disabilities education ımprovementact (IDEA, 2004): Thepeer-reviewed research requirement. Journal of DisabilityPolicyStudies, 21(1) 29–39 Fetter, A. &Steketee, A.M. (2008). Health-Fitness Boosting Inclusion for Students with Disabilities. District Administration. 63-65.
• Fisscuss, D.E. andMandell, J.C. (1997). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının Geliştirilmesi. (Ed.G. Akçamete, Çev: H. Günayer-Şenel, E. Tekin). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gartland, D. (2007). The Documentation Disconnectfor Studentswith Learning Disabilities: Improving Access toPostsecondary Disability Services. A Reportfromthe National Joint Committee on Learning Disabilities. 265-274.
• Gözütok, D. (1991). Öğretmenlerin ve öğrencilerin algılarına göre mesleki davranışlarınındeğerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 405-409
• Güven, D. (2009). İlköğretimde kaynaştırma uygulamalarına katılan zihinsel yetersizliğiolan öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri.94(Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Habiboğlu, N. (2018). İlkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin ve ehber öğretmenlerin bireyselleştrilmiş eğitim programı geliştirme birimine ilişkin görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu.
• İlik, Ş. (2015). Bireyselleştirilmiş eğitim programı eğitiminin, kaynaştırma öğretmenlerinin BEP yeterliliklerine etkisi. (Doktora Tezi). Necmettin ErbakanÜniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Konya.
• İlik, Ş. Ş., Hakan, S.(2018). Öğretmenler İçin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği ÖBEPYÖ: Ölçek Geliştirme Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1467-1483.
• İzci, E., 2005, Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Özel Eğitim” Konusundaki Yeterlilikleri.Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 106-114.
• Kalaycı, Ş., 2014, SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: AsilYayın.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri 27. basım. Ankara: Nobel AkademikYayıncılık.
• Kıroğlu, K. (2009). Eğitim bilimine giriş. Eğitimin temel kavramları. Ankara: Pegem A. Yayıncılık. Kontu, E. &Pirttimaa, R. (2008). Shortreport. theassessment of severelyintellectuallydisabledstudents. EuropeanJournal of Special NeedsEducation. 23 (1), 75-80.
• Kosko, K. ve Wilkins, J.L., 2009, General educators in-service training and their self-perceived ability to adapt ın ruction for students with IEPs. Teacher Training and Inclusion Journal, 33 Saddle River
• Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) geliştirilmesi ve uygulanması sürecinde öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Küçüker, S., Kargın, T. ve Akçamete, G., 2002, Rehberlik ve Araştırma Merkezi Elemanlarının Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine İlişkin Görüşlerinin ve Yeterlilik Algılarının Geliştirilmesi. Educational Sciences and Practice 1 (1), 101 Lazarus, S.S. &Thurlow, M.L., &Christensen, L.L., &Cormier, D. (2007). SynthesisReport 67. States’ AlternateAssessmentsBased on ModifiedAchievementStandarts. AA-MAS) Dec.
• Margolis, H. &Free, J. (2009). Theconsultant'scorner: computerizediep programs: Aguideforeducationalconsultants. Journal of EducationalandPsychologicalConsultation, 12(2), 171178.http://dx.doi.org/10.1207/S1532768XJEPC1202_06 Martin, J. E.; Van Dycke, J. E.; Greene, B. A.; Gardner , J. E. andLovett, D. L. (2016). Increasing Student Participation in IEP Meetings: Establishingthe Self-Directed IEP as an Evidenced Based Practice. Exceptiona lChildren, 72(3), 299-316.
• McDonnell, L. (2014). Barriersthatpreventthealignment of individual education plans with inclusion classroom practice (Doktora tezi). University ofPhoenix: USA.
• Menlove, R., Hudson ve P.,Suter, D. (2001). A Field of IEP DreamsIncreasing General EducationTeacherParticipationInThe IEP Development Process, TeachingExceptionalChildren, 33(5), 28- 33
• Milli Eğitim Bakanlığı. (1997).Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. ÖzelEğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı.(1973); Milli Eğitim Temel Kanunu. Yayımlandığı Resmi Gazete tarih vesayısı: 14.06.1973, 1739. Milli Eğitim Bakanlığı.(2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
• https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdfadresinden 18.04.2021 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı.2014, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) İstanbul İl Milli EğitimMüdürlüğü İstanbul-2014 Nizamoğlu, N. (2006). Sınıf öğretmelerin kaynaştırma ortamlarındaki yeterlilikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Özyürek, M. (2009). Bireyselleştirilmiş eğitim programı temelleri ve geliştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Pallant, J., 2005, SPSS SurvivalManual,,A step by step guideto data analysisusing SPSSfor Windows (Version 12) (2nd ed) .
• Palys, T. (2008). PurposiveSampling. (L.M. Given, Ed.) TheSage Encyclopedia of QualitativeResearchMethods. (Vol.2). Sage: Los Angeles, p. 697-698.
• Pektaş, H. (2008). Özel eğitim programlarından ve farklı programlardan mezun öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı kullanma durumlarının saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Özel Eğitim Ana Bilim Dalı: Ankara.
• Ruppar, A.L. ve Gaffney,J.S.(2011). Individualizededucation program teamdecisions: apreliminarystudy of conversations, NegotiationsandPower, Research&PracticeforPersonswith Severe Disabilities, 36, 11-22.
• Russell, M., &Hoffmann, T., &Higgins, J. (2009). A universallydesigned test deliverysystem. TeachingExceptionalChildren. 7-12.
• Sanır, H. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden öğrencilerin akademik öğrenmeileilgili karşılaştıkları sorunların öğretmen ve aile görüşleri açısından değerlendirilmesi.(Yüksek LisansTezi).Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
• Seferian, R. (2000). Design andimplementation of a software training program orstudentswithlearningandbehavioraldisabilities. (Report No. EC 308-356) Practicum, Nova SoutheasternUniversity. Dissertations / Theses-PracticumPapers. (EricDocumentReproduction Service No: ED 451 671)
• Söğüt, D, (2017). Sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (bep) hazırlamada karşılaştıkları güçlükler ve kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi) Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Şahin, A., Gürler, B. (2018). Destek eğitim odasında ve kaynaştırma ortamlarında çalışan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama sürecinde yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 594-625.
• Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim ii. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırmauygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri. (Yüksek LisansTezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S., 2013, Using multivariatestatistics (6th ed.), Boston: Allynand Bacon. Tike, L. (2007). Sınıf öğretmenlerin, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkeziçalışanlarınınbireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama surecine ilişkin tutumları ve bu süreçte karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, EğitimBilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tike, L., 2007, Sınıf Öğretmenleri, Rehber Öğretmenler ve Rehberlik Araştırma Merkezi Çalışanlarının Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Sürecine İlişkin Tutumları ve Bu Süreçte Karşılaştıkları Güçlüklerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982); https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/
• Uçuş, Ş., 2016, Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Okul Öncesi Adaylarının Özel Eğitimeİlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 6 (360-388).
• Yazıcıoğlu, T. (2019). Rehberlik öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) biriminin işleyişine ilişkin görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 223-234.
• Yell, M.L., Drasgow, E. and Oh, I. April, 2008, “Development of an evaluationinstrumenttoassess the procedural and substantive quality of IEPs: The IEP Quality Indicator Scale (IQUIS)”. In Paper presented at the annual meeting of the Council of Exceptional Children, Boston, MA
• Yıkmış. A. (2013). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının (BEP) Hazırlanması. ÖzelEğitim (113). Ankara:Maya Akademi Yayın Dağıtım Eğitim Danışmanlık
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: SeçkinYayıncılık.
• Yılmaz, E. (2015). Bir ilkokuldaki öğretmenlerin kaynaştırma uygulamaları hakkındakigörüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Yılmaz, F.,M. (2013). Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının (bep) uygulanmasında ilköğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin karşılaştıkları engellerin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Yüksel, B., Oğur, Ö., & İşbilir, A. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (bep) yeterlikleri: bir karma yöntem çalışması. Asya Studies, 4(14), 1-17.
• 573 Sayılı Özel Eğitimle İlgili Kanun Hükmünde Kararname (1997); T.C. ResmiGazete, 23011, 6 Haziran 1997.anayasa_2018.pdf (Erişim Tarihi: 13.04.2021).