OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÖĞRENCİLERE TOPLAMA VE ÇIKARMA PROBLEMLERİNİN ÇÖZME BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE ŞEMAYA DAYALI ÖĞRETİM STRATEJİSİNİN ETKİLİLİĞİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 1772 - 1785, 26.09.2023

Baran Yaşar , Ahmet Yıkmış

https://doi.org/10.24315/tred.1250642

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada OSB’li bireylere toplama ve çıkarma problemlerini çözme becerisinin kazandırılmasında şemaya dayalı öğretim stratejisinin etkililiği incelenmiştir. Bu genel amacın yanı sıra araştırmada, şemaya dayalı öğretim stratejisi ile öğretimin farklı ortam ve kişilere genelleme durumları öğretim bittikten sonra 10, 20 ve 30 gün sonra kalıcılığa etkisi ve şemaya dayalı öğretim stratejisi ile ilgili öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesine yönelik sosyal geçerliğin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tek denekli araştırma desenlerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli ile desenlenmiştir. Araştırmaya, 14-16 yaş aralığında biri pilot olmak üzere dört erkek öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama formlarına kaydedilen başlama düzeyi, öğretim ve izleme verileri grafiksel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Öntest-sontest şeklinde toplanan genelleme verileri görsel grafiksel olarak gösterilmiştir. Ayrıca, araştırmanın sosyal geçerliğini belirlemek amacıyla öğrencilerin öğretmenlerinden sosyal geçerlik verisi toplanmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde şemaya dayalı öğretim stratejisinin OSB’li bireylere toplama ve çıkarma problemleri çözme becerisinin kazandırlımasında etkili olduğu, kazanılan bu problem çözme becerisinin kalıcı olduğu, diğer ortam ve kişilere de geneleme yapıldığı ve şemaya dayalı öğretim stratejisi ile ilgili öğretmenlerin görüşlerinin de olumlu olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Otizm spektrum bozukluğu, problem çözme, şemaya dayalı öğretim stratejisi, çoklu yoklama modeli

Kaynakça

• Alghamdi, A., Jitendra, A. K., & Lein, A. E. (2020). Teaching students with mathematics disabilities to solve multiplication and division word problems: The role of schema-based instruction. ZDM Mathematics Education, 52, 125-137. doi: 10.1007/s11858019010780
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). DSM-V-TR tanı ölçütleri başvuru el kitabı. E. Köroğlu (Çev.). İstanbul: HYB Yayıncılık.
• Başbay, A. (2008). Öğrenenlerin bireysel öğrenme görevleri ile zihinsel becerileri ve bilişsel faaliyet hızları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33, 149. Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/636
• Bouck, E. C., Holly, L., & Jiyoon, P. (2021). Using schemas to support life skills mathematics for students with developmental disabilities. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 56(1), 27-40. Retrieved from: https://eric.ed.gov/?id=EJ1286064
• Browder, D. M., & Snell, M. E. (2000). Teaching functional acedemics. In M.E. Snell ve F. Brown (Ed.). Instruction of students with severe disabilities (pp.493-543). NewJersey: Merrill Publishing Company.
• Bryant, D. P., Bryrant, B. R., Gersen, R. M., Scammacca, N. N., Funk, C. Witner, A., Shih, M., & Pool, C. (2008). The effects of tier 2 intervention on the mathematics performance of first grade students who are at risk for mathematics difficulties. Learning Disability Quarterly, 31(2), 47-63. doi: 10.2307/20528817
• Cook, C. S., Collins, L. W., & Morin, L. L. (2020). Schema based instruction for mathematical word problem solving: An evidence based review for students with learning disabilities. Sage Journals, 43(2), 75-87. doi: 10.1177/0731948718823080
• Diken, İ. H. ve Bakkaloğlu, H. (Ed.) (2016). Zihinsel yetersizliği ve otizm spektrum bozukluğu. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Fleury, V. P., Hedges, S., Hume, K., Browder, D., Thompson, J. L., & Fallin, K. (2014). Adressing the academic needs of adolescents with autism spectrum disorder in secondary education. Remedial and Special Education, 35, 68-79. doi: 10.1177/0741932513518823
• Goldman, S. R. (1989). Strategy instruction in mathematics. Learning Disabilities Quarterly, 12, 43-55. doi: 10.2307/1510251
• Gürsel, O. (2015). İlköğretimde kaynaştırma. Diken, İ. (Ed.), Matematik öğretimi içinde (s. 444-472). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Hartnedy, S. L., Mozzoni, M. P., & Fahoum, Y. (2005). The effect of fluency training on math and reading skills in neuropsychiatric diagnosis children: A multiple baseline design. Behavioral Interventions, 20(1), 27-36. doi: 10.1002/bin.167
• Hegarty, M., & Kozhevnikov, M. (1999). Types of visual spatial representations and mathematical problem solving. Journal of Educational Psychology, 91, 684-689. doi: 10.1037/0022-0663.91.4.684
• Hudson, P., & Miller, S. P. (2006). Designing and implementing mathematics instruction for students with diverse learning needs. Boston, MA: Pearson Education Inc.
• Ives, B. (2007). Graphic organizers applied to secondary algebra instruction for students with learning disorders. Learning Disabilities Research and Practice, 22(2), 110-118. doi: 10.1111/j.1540-5826.2007.00235.x
• Jitendra, K. A. (2002). Teaching students math problem-solving through graphic representations. Council for Exceptional Children, 34-38. doi: 10.1177/00400599020340405
• Jitendra, A. K., & Hoff, K. (1996). The effects of schema-based instruction on the mathematical word problem solving performance of students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 29, 422-431. doi: 10.1177/002221949602900410
• Jitendra, A. K., & Star, J. R. (2011). Meeting the needs of students with learning disabilities in inclusive mathematics classrooms: The role of schema-based instruction on mathematical problem solving. Current Perspectives on Learning Disabilities and ADHD, 50, 23-19. doi: 10.1080/00405841.2011.534912
• Jitendra, A. K., Star, J. R., Rodriguez, M., Lindell, M., & Someki, F. (2011). Improving students’ proportional thinking using schema-based instruction. Learning and Instruction, 21(6), 731-745. doi: 10.1016/j.learninstruc.2011.04.002
• Jitendra, A. K., Nelson, G., Pulles, S. M., Kiss, A. J., & Houseworth, J. (2016). Is mathematical representation of problems an evidence based strategy for students with mathematics difficulties ? Sage Journals, 83(1), 1-18. doi: 10.1177/0014402915625062