Reklamcılığın Tarihsel Gelişimi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 21, 388 - 405, 31.05.2024

İlkay Burak Taşkıran

https://doi.org/10.37679/trta.1455482

Öz

Reklam yayıncılığı antik çağlardan beri insan uygarlığı ile eş zamanlı olarak değişim ve gelişim göstermiştir. Tarihsel düzlemde reklam yayıncılığı, teknolojik gelişmelerin ışığında uygarlığın gelişimiyle beraber ilerlemektedir. İlkel dönemlerde mağara resimleriyle başlayan reklam yayıncılığının tarihsel gelişimi; matbaa, radyo, televizyon ve internet gibi kitle iletişim araçlarının icadıyla evrim geçirerek hızlanmıştır. Tarihsel süreç içerisinde sürekli gelişen reklamcılık, artık tüm uygarlığı etkilemektedir. Çağımızda insanlık tarihindeki en dinamik değişim dalgalarından biri yaşanmaktadır. Gelecekte reklam yayıncılığında yaşanacak dönüşümlerin anlaşılabilmesi için reklamcılığın tarihsel gelişiminin kavranması gerekmektedir. Bu bağlamda dünyada ve Türkiye’de reklam yayıncılığının tarihsel süreç içerisindeki gelişimine odaklanan bu çalışma, kavramsal bir nitelik taşımaktadır. Çalışmada reklam yayıncılığının antik çağlardan günümüze kadar gelişimi ayrıntılı biçimde irdelenmiştir. Bu kapsamda reklam yayıncılığında belirli dönemlerde meydana gelen değişimlerin ortaya konması amaçlanmıştır. Aynı zamanda kitle iletişim araçlarının reklam yayıncılığını ve uygarlığı etkileyiş biçimlerine yönelik bir bakış açısı da sunulmuştur. Bu çalışma kapsamında reklam yayıncılığı alanında gerçekleştirilecek çalışmalara ve alanyazına katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Reklam, Reklam Yayıncılığı, Reklamın Tarihsel Gelişimi, Dünyada Reklam, Türkiye’de Reklam

Etik Beyan

Çalışmanın, etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Historical Development of Advertising

Öz

Advertising has changed and developed simultaneously with human civilization since ancient timess. Historically, advertising publishing has progressed with the development of civilization in the light of technological developmentss. The historical development of advertising, which started with cave paintings in primitive times, has evolved and accelerated with the invention of mass media such as the printing press, radio, television and the internet. Advertising, which has continuously developed in the historical process, now affects the entire civilization. Our era is experiencing one of the most dynamic waves of change in human history. In order to understand the transformations in advertising broadcasting in the future, it is necessary to understand the historical development of advertising. In this context, this study, which focuses on the historical development of advertising broadcasting in the world and Turkey, has a conceptual character. In the study, the development of advertising publishing from ancient times to the present day is examined in detail. In this context, it is aimed to reveal the changes that occurred in advertising broadcasting in certain periodss. At the same time, a perspective on the ways in which mass media influences advertising broadcasting and civilization is also presented. Within the scope of this study, it is aimed to contribute to the studies and literature in the field of advertising broadcasting.

Anahtar Kelimeler

Advertising, Advertising Publishing, Historical Development of Advertising, Advertising in the World, Advertising in Turkey

Etik Beyan

I declare that the study is among the studies that do not require ethics committee permission.

Destekleyen Kurum

None

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

None

Kaynakça

• Aktaş, C. (1997). Amerika Birleşik Devletleri’nde gazetecilik. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 6, 89-110.
• Allan, K., & Coltrane, Ss. (1996). Gender display in television commercials: A comparative study of television commercials in the 1950s and 1980ss.Sex Roles: A Journal of Research, 35(3-4), 185-203. https://doi.org/10.1007/BF01433106
• Asemah, E. Ss. (2022). Perspectives on advertising and public relationss. Jos: Lizborn Press.
• Aslaner, A. G., & Aydın Aslaner, D. (2020). Gelenekselden dijitale Türkiye’de reklamcılık. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 17-30.
• Avşar, Z., & Elden, M. (2005). Reklam ve reklam mevzuatı. İstanbul: Piramit Yayıncılık.
• Babacan, M. (2005). Reklamcılık: Temel kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Batu, M., & Taşkıran, İ. B. (2023). Sosyal ağlar ve toplum. N. Acar (Ed.), Disiplinlerarası Sosyal Ağ Çalışmaları içinde (ss. 29-58). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ceylan, İ. G., & Bahattin Ceylan, H. (2015). Afiş tasarımında popüler kültürün yansımaları. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 4(17), 67-86. https://doi.org/10.7816/idil-04-17-05
• Cook, M., & Thompson, K. M. (2019). Animation and advertising. New York: Palgrave Macmillan.
• Corley, T. A. (1987). Consumer marketing in Britain, 1914-60. Business History, 29(4), 65-83. https://doi.org/10.1080/00076798700000081
• Çakır, H. (1996). Türkiye'de reklamın tarihçesi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3, 251-260.
• Çakır, H. (1997). Osmanlı basınında reklam. Ankara: Elit Reklamcılık.
• Çakır, H. (1999). Basın yoluyla Osmanlı’da tüketim toplumu yaratma çabaları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9, 41-49.
• Çamdereli, M. (2013). Reklamın görme dediği. İstanbul: Avrupa Yakası Yayınları.
• Çetinkaya, Y. (1993). Reklamcılık. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Danesi, M. (2015). Advertising discourse. K. Tracy, C. Ilie, & T. Sandel (Ed.), International Encyclopedia of Language and Social Interaction içinde (ss.1-10). New Jersey: John Wiley & Sons.
• Deliduman, C., & Çakmak, Ss. (2017). Kültürel afiş uygulamalarında illüstrasyon. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(29), 311-328. https://doi.org/10.7816/idil-06-29-05
• Deniz, E. (2010). Markalaşma ve reklam. İstanbul: Kum Saati Yayıncılık.
• Dilber, M., Eraslan, İ., & Artemel, M. (2012). Ekonomik ve toplumsal etkileri açısından Türkiye’de reklamcılık. İstanbul: Fatih Üniversitesi Yayınları.
• Eisend, M. (2015). Have we progressed marketing knowledge? A meta-meta-analysis of effect sizes in marketing research. Journal of Marketing, 79(3), 23-40. https://doi.org/10.1509/jm.14.0288
• Elden, M. (2022). Reklam ve reklamcılık. İstanbul: Say Yayınları.
• Elden, M., & Yeygel, Ss. (2006). Kurumsal reklamın anlattıkları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kerr, G., & Schultz, D. (2010). Maintenance person or architect? The role of academic advertising research in building better understanding. International Journal of Advertising, 29(4), 547-568. https://doi.org/10.2501/S0265048710201348
• Kocabaş, F., & Elden, M. (2003). Reklamcılık kavramlar, kararlar, kurumlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Koloğlu, O. (1999). Reklamcılığımızın ilk yüzyılı (1840-1940). İstanbul: Reklamcılık Vakfı Yayınları.
• Korkmaz, F. (2005). Tarihsel süreçte Türkiye’de basın özgürlüğü. Ankara: Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Kotler, P., & Armstrong, G. (2012). Principles of marketing. Harlow: Pearson.
• Marquis, A. G. (1984). Written on the wind: The impact of radio during the 1930ss. Journal of Contemporary History, 19(3), 385-415. https:// doi.org/10.1177/002200948401900302
• Melgar, L. M., & Elsner, R. (2016). A review of advertising in the 21st century. International Journal of Business Administration, 7(4), 67-78. https://doi.org/10.5430/ijba.v7n4p67
• Merter, E. (2003). 80. Yılında cumhuriyeti afişleyen adam: İhap Hulusi Görey. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Morales, D. M. (2012). The history of advertising. Matanzas: Universidad de Matanzas.
• Nevett, T. (1977). London’s early advertising agentss. Journal of Advertising History, 1(1), 15-17.
• Nevett, T. (1988). Thomas Barratt and the development of British advertising. International Journal of Advertising, 7(3), 267-276. https://doi.org/10.1080/02650487.1988.11107065
• Özçağlayan, M. (2000). Türkiye'de televizyon yayıncılığının gelişimi. Selçuk İletişim, 1(2), 41-52.
• Pandey, B. (2017). Basic principles of advertising and public relation. India: Haryana:Guru Jambheshwar University of Science & Technology.
• Pektaş, H. (1987). Reklâm nedir? İşlevi ve etkileri nelerdir? Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 222-231.
• Peltekoğlu, F. B. (2019). Kavram ve kuramlarıyla reklam. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Pope, D. (1978). French advertising men and the American “promised land”. Historical Reflections, 5(1), 117-139.
• Preston, G. (1971). Advertising (past-into-present). Londra: Batsford.
• Rehman, F. U., Javed, F., Yusoff, R. M., Harun, A., Khan, A., & Ismail, F. (2019). What is advertising? A short review of historical development. Academic Research International, 10(4), 128-143.
• Richards, J. I., & Curran, C. M. (2002). Oracles on “advertising”: Searching for a definition. Journal of Advertising, 31(2), 63-77. https://doi.org/10.1080/00913367.2002.10673667
• Richards, J., Daugherty, T., & Logan, K. (2009). Advertising history. C. H. Sterling (Ed.), Encyclopedia of Journalism içinde (ss. 1-16). Thousand Oaks:Sage Publications.
• Rust, R. T., & Oliver, R. W. (1994). Notes and comments: Death of advertising. Journal of Advertising, 23(4), 71-78. https://doi.org/10.1080/00913367.1943.10673460
• Schwoch, J. (1990). Selling the sight/site of sound: Broadcast advertising and the transition from radio to television. Cinema Journal, 30(1), 55-66.https://doi.org/10.2307/1224850
• Starch, D. (1923). Principles of advertising. Chicago: Shaw Company.
• Sterling, C. (2004). Book review: The forgotten network: Dumont and the birth of American television by David Weinstein. American Journalism, 21(4), 127-128. https://doi.org/10.1080/08821127.2004.10677618
• Stewart, D. W. (1992). Speculations on the future of advertising research. Journal of Advertising, 21(3), 1-18. https://doi.org/10.1080/00913367.1992.10673372
• Ünsal, Y. (1984). Bilimsel reklam ve pazarlamadaki yeri. İstanbul: ABC Kitabevi.
• Walker, R. B. (1973). Advertising in London newspapers: 1650–1750. Business History, 15(2), 112–130. https://doi.org/10.1080/00076797300000022
• Yavuz, Ş. (2007). Modernleşme sürecinde Osmanlı’dan Cumhuriyet’e reklam serüveni. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29, 183-196.
• Yavuz, Ş. (2013). Türk toplumunun tüketim toplumuna dönüşümünde reklamcılığın rolü. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 219-240.
• Yerlikaya, İ. (1996). II. Abdülhamit döneminde basın: Yarı resmi Vakit gazetesi (1875-1884). Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, R. A. (2001). İlanattan internete: Türkiye’de reklamcılık. Kurgu Dergisi, 18,355-367.