IN THE EARLY REPUBLIC PERIOD TURKISH PAINTING FROM SOCIALITY TO INDIVIDUALITY THE PROCESS OF TRANSITION

Yıl 2014, Cilt: 181 Sayı: 181, 87 - 101, 01.02.2014

Candaş Keskin

Öz

The newly established state modernization can only step on the way to describe, for example, has western civilization. This is the thought of that period either. In almost every aspect in the field of Western art that require attention from a sample taken from the location of the entity is known. Among the contemporary concept of being, being afflicted with a western, even not only in art in everyday life is also seen in the transition to life in western format efforts. In fact, before the adoption of the western lifestyle in the Ottoman Empire, the Republican efforts. Turkish art of the age issue, along with the works of the west, such as fitting the foot or 9 effort in West. In the western world with a view to analyzing the relationship between the concepts of entering the search for contemporary art, artist, contemporary Turkish painting, remained trapped between tradition and modernization. In parallel with the western contemporary art Turkish official, acting with the request of aesthetics and techniques must be able to see the new image. in the 1930s, still life and landscape painting a sign started the fight with tables instead of national processing, period. People of the State until the end of World War II. to be the pioneer of the art of time in front of the individual artist's place in the search for process continues. To give up his role in the leadership of the state of the art community has been on the rise. Contemporary artist-driven polemics washes. Gets the location concept chaos and approaches.

Anahtar Kelimeler

Turkish Painting, in the Early Republican Period, Contemporary Art, II. World War, National Struggle

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK RESMİNDE TOPLUMSALLIKTAN BİREYSELLİĞE GEÇİŞ SÜRECİ

Öz

Türk resmi imgesinin, kavram bazında yeterince netleşmeden günümüze ulaşan algının oluşamayışının en büyük nedeni topluma verilen sanat ve Türk sanatı öznelliğinin benimsetme çabasının yetersizliğinden doğar. Sonuçta, resim ve toplum hâlâ iç içe geçememiştir. Dışarıda ise durum farklıdır. Giotto’nun insan figürlerine karakter verme çalışmalarından, çağımıza kadar yüzyıllar boyu ışık, gölge, renk kavramlarına dayanan Avrupalı sanatçıların genlerinde oluşan kimlikli kültürel mirasa sahip fırçaları daha bilinçlidir. Üstelik Avrupa’da din faktörü, bizdeki anlayışın tam tersine, tasvirli resim anlatımını desteklemiştir. Tanzimat ve sonrası dönemde, sanatta aranılan yenilenme modelinin ibresi Batı’ya dönmesiyle birlikte, Cumhuriyet öncesi modern Türk resmi arayışları, Batı’daki 1800’lü yılların başlarında doğadaki birçok rengin birebir elde edilmesi ve bu yeni renklerin palette yerini alması sonucu, izlenimciliğin, durağancılığa tepki olarak doğması yıllarına rastlar. Yeni kurulan devletin çağdaşlaşma yolunda adım atabilmesi için örnek alabileceği sadece batı uygarlığı vardır. Ya da o dönemin düşüncesi budur. Hemen her konuda örnek alınan batının sanat alanında da ilgilenilmesi gereken bir konumunun varlığı bilinmektedir. Halk arasında çağdaş olma kavramı, batılı olma ile bir tutulmuş, hatta sadece sanatta değil gündelik hayatta da batılı formatında yaşama geçiş çabaları görülür. Aslında batılı yaşam tarzının benimsenmesi çabaları Cumhuriyet öncesi Osmanlı’da başlar. Türk sanatçısının sorunu, çağın sanat anlayışı ile birlikte batıya ayak uydurma ya da batılı gibi olabilme, yaşayabilme çabasının sonuçsuzluğudur. Batılı dünya görüşüyle, çağdaş sanat kavramları arasındaki ilişkiyi çözümleme arayışına giren sanatçı, çağdaş Türk resmi, çağdaşlaşma ve gelenek arasında sıkışıp kalmıştır. Batı paralelinde çağdaş olma isteği ile hareket eden Türk Resmi, sanat estetiği ve yeni resim tekniklerini öğrenmek zorundadır. 1930’larda natürmort ve peyzaj ressamlığı eleştirilmeye başlanırken yerine millî mücadele konuları ile birlikte inkılâpların tablolarda işlenmeye başlanması, dönemin gerekliliğidir. II. Dünya Savaşının sonlandığı yıllara kadar devletin halk önünde sanatın öncüsü olması görevini zaman içinde yerini sanatçının bireysel arayışlarına bırakmasıyla süreç devam eder. Devletin sanatın öncülüğü rolünden vazgeçmesi sanat camiasında aykırılıkların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çağdaş sanatçı, güdümlü sanatçı polemikleri, sanatın özgünselliğini yıkar. Yerini kavram karmaşasına ve bilinçsizce arayışlar alır. Kendi yolunu bulma çabasına giren Türk resmi, içinden geçtiği kaos ortamında çareyi yine batı kaynaklarında arar.

Anahtar Kelimeler

Türk Resmi, Erken Cumhuriyet Dönemi, Çağdaş Sanat, II. Dünya Savaşı, Millî Mücadele

Kaynakça

• ANONİM, (1989) “Modern Türk Resmi Kendini Sorguluyor”, Sanat Dünyamız, S. 39, s.11. İstanbul.
• AVCI, C. (2002) “Güzel Sanatlar Alanında Gelişmeler” Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
• BAŞAK B. (2006) 1923’ten Günümüze Sosyo-politik Durumun Türk Resim Sanatına Yansımalar, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• BAŞKAN, S. (1997) Tanzimat’tan Cumhuriyete Türk Resmi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• BAŞKAN, S. (2009) Başlangıcından Cumhuriyet Dönemine Kadar Türklerde Resim, T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara.
• BERK, N.- ÖZSEZGİN, K. (1983) Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• ÇALIKOĞLU, L. (Erişim tarihi : 04.09.2010) “Kimliğin Bulgulanması, Çağdaş Olma İsteği”.
• http://www.sanalmuze.org/paneller/Mtskm/03kb.htm
• ÇELİK, S. (2008) Türkiye’nin Toplumsal ve Ekonomik Dönüşümünde Sanat Piyasasının Oluşumu Plastik Sanatların Rolü ve Osman Hamdi Bey Örneği, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. İktisat Tarihi, Basılmamış Doktora Tezi İstanbul.
• DAL YARAR, E. (1991) “Türk Resminde Kaligrafik Eğilimler”, Türkiye'de Sanat,
• Kasım/Aralık, İstanbul.
• GERMANER, S. (1999) “Cumhuriyet Döneminde Resim Sanatı”, Cumhuriyetin Renkleri, Biçimleri, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• GÜZ, N. (1991) “Türkiye’de Basın İktidar İlişkileri”, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• HATİCE B. B. (2005) 1914’lerden 1940’lara Türk Resmi ve Romanında Gerçeklik, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• KARAL, E. Z. (1990) “İnkilap Tarihi Ansiklopedisi” c.12, 4. kısım. T.T.K. yayınları, Ankara.
• KORUR, A. (2008) Cumhuriyetin İlk Onbeş Yılında Türk Resim ve Heykel Sanatı, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• KATRANCI, B. (2006) Yurt Gezilerinin Kültür ve Sanat Ortamına Yansıması (1938-1943), İzmir 101