MEHMET AKİF ERSOY’UN ŞİİRLERİNDE DİL SOSYOLOJİSİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 24 - 33, 26.12.2023

Hilal Alat

https://doi.org/10.54566/turas.1378204

Öz

Milli Edebiyat Dönemi olarak adlandırılan 1908-1923 seneleri arasında Osmanlı’nın yaşadığı değişim ve dönüşüme şahit olan ve yazdıklarıyla topluma yol göstermeye çalışan Mehmet Âkif Ersoy, toplumun kendine has yeni bir kimlik oluşturması amacıyla eserler kaleme almıştır. Bu kimlik oluşturma sürecinin temel bileşenlerinden biri dildir. Mehmet Âkif Ersoy, dili toplumu aydınlatmak için kullanmıştır. Mehmet Âkif Ersoy’in eserlerinde tercih ettiği dil, halkın yaşamına, inançlarına, gelenek ve göreneklerine göre biçimlenmiş zengin bir dildir. Bu zenginlikte şüphesiz Mehmet Âkif Ersoy’un toplumun tüm esaslarını (dinini, dilini, folklorunu vs.) iyi bilmesinin payı çok büyüktür. Mehmet Âkif Ersoy’un şiirlerinde, toplum içerisinde yaşayan ve yetişen bir insanın dilini, kendi varlığını görmek mümkündür. Sanat eserinin dil, kültür ve yaşamla olan bağlantısı, kimlik bilincinin diğer sosyal unsurların arasından sıyrılıp bir varoluş vesilesi olarak metinlerde ön plana çıkmasını sağlar. Bu anlamda Mehmet Âkif Ersoy, topluma özünü ve köklerini hatırlatarak varoluşunu tamamlamasını ister. Bu çalışmada sosyolojik ögelere oldukça önem veren Mehmet Âkif Ersoy’un dil kavramını ön plana çıkardığı şiirleri temel alınarak bu kavramın toplumu ayakta tutan niteliklerine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, edebiyat sosyolojisi, şiir, toplum, dil

Destekleyen Kurum

Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Destek Programı

Proje Numarası

İSBF.22.03

Kaynakça

• Abdülkerim, N. 1989. Müstakim ve Sebilü’r-Reşad Mecmuaları’nda Çıkan Makaleler. Ankara.
• Demir, N. 2022. Edebiyat Kuramı ve Eleştiri, (Ed. Veysel Şahin). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Düzdağ, M. E. (2007). Safahat. İstanbul: Aden Yayınları.
• Hıtchcock, L. A. (2013). Kuramlar ve Kuramcılar, (Çev. Seda Pekşen). İstanbul: İletişim Yayınları.