YAYIN ETİĞİ
Türler ve Habitatlar dergisince benimsenen etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından açık erişim olarak yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınmıştır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Türler ve Habitatlar dergisine çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir,

• Türler ve Habitatlar dergisinin yayın süreci, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimini ve dağıtımını amaç edinmektedir. Bu nedenle süreci oluşturan tüm paydaşların (yazar, okuyucu, araştırmacı, yayıncı, hakem, editör vs.) etik ilkelere uyması önem taşımaktadır. Türler ve Habitatlar dergisi tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.

• Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmalar özgün olmalıdır. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmalıdır.

• Çalışma içeriğine katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak yer almamalıdır.

• Çalışmalarda (varsa) çıkar çatışması teşkil edebilecek durumlar ve ilişkiler açıklanmalıdır.

• Dergi gerektiğinde yazar(lar)dan değerlendirme sürecinde çalışmaya ilişkin ham veri talep edilebilir. Yazar(lar) bu gibi durumlara hazırlıklı olmalıdır.

• Gerekli durumlarda yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırmalarla/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını gösteren belgeye sahip olmalıdır.

• Yazar(lar) yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlışı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, yanlışı düzeltme veya gerekirse yazıyı geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapmakla yükümlüdür.

• Yazar(lar) çalışmalarını aynı anda birden fazla dergiye göndermemelidir. Önceki başvuru süreci tamamlanmadan yeni bir başvuru yapmamalıdır. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma, hiçbir biçimde Türler ve Habitatlar dergisine gönderilemez.

• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmada yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma vs. teklif edilemez. Kurum veya yer değişikliği durumunda adres, medeni hal değişikliği durumunda soyadı veya mahkeme kararı olması halinde gerekli isim değişiklikleri istenebilir.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Türler ve Habitatlar dergisi editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan “COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors” rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar

Editörler, Türler ve Habitatlar dergisinde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler,

• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etmelidir.

• Sürekli olarak dergi gelişimine katkı sağlamalıdır.

• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütmelidir.

• Düşünce özgürlüğünü desteklemelidir.

• Akademik açıdan bütünlüğü sağlamalıdır.

• Yayın süreçlerini, fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden yürütmelidir.

• Düzeltme veya açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık göstermelidir.

Okuyucu ile ilişkiler

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir,

• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.

• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.

• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.

• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.

• “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir. (Kör hakemlik ve değerlendirme süreci için aşağıya bkz. “Hakemler ile ilişkiler”, “Editoryal ve kör hakemlik süreçleri”, “Hakemlerin Etik Sorumlulukları”, “Yayın Politikası” ve “Yayın Koşulları”.

• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile ilişkiler

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir,

• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.

• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamalıdır.

• Yazarlar ve hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığını dikkate almalıdır.

• Kör hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.

• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.

• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.

• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.

• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan dil ve değerlendirmeleri engellemelidir.

• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Yayın kurulu ile ilişkiler

Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Ayrıca editörler,

• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.

• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.

• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.

• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.

• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler

Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editoryal ve kör hakemlik süreçleri

Editörler; bu bölümde, “Yayın Politikaları”nda ve “Yayın Koşulları”nda yer alan “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler, her çalışmanın değerlendirme sürecinin adil, tarafsız ve zamanında tamamlanmasını sağlar.

Kalite güvencesi

Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası kötüye kullanmaya karşı önlem

Editörler, olası kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak

Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması

Editörler yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık

Editörler,

• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.

• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.

• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler

Editörler yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Politik ve Ticari kaygılar

Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları

Editörler yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tüm çalışmaların “Kör Hakemlik” ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Türler ve Habitatlar dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda Türler ve Habitatlar dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir,

• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.

• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.

• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.

• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.

• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.

• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira, alay ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.

• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları

Türler ve Habitatlar dergisi Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir,

• Editörler, Türler ve Habitatlar dergisine gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.

• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.

• Türler ve Habitatlar dergisinde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.

• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız

Türler ve Habitatlar dergisinde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen erginhamzaoglu@yahoo.com adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

YAYIN POLİTİKASI

• Türler ve Habitatlar ücretsiz ve açık erişimli bir dergidir. Ayrıca dergiye gönderilen makalelerde, yazarlardan gönderim ücreti veya makale değerlendirme ücreti alınmaz.

• Dergide sadece kapsama giren çalışmalar değerlendirmeye alınır.

• Dergiye gönderilen çalışmaların dergi yayın ve yazım kurallarına uygun olarak hazırlanması gerekir.

• Gönderilen yazıların, değerlendirme ve hakem süreçleri olağan koşullarda üç ay içinde tamamlanır.

• Türler ve Habitatlar dergisine gönderilen makalelerin yayımlanıp yayımlanmamasına, Editor/Yayın Kurulu nihai olarak karar verir.

• Yazarlara çalışmaya ait değerlendirme sonucu e-posta yoluyla iletilir.

• Hakemler ve/veya editör tarafından istenen düzeltmelerin yapılmadığı çalışmalar, yayım sürecine alınmaz.