Kurumsal Akreditasyon Programı Sürecinde Bilgi Yönetim Sisteminin Önemi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 485 - 498, 20.09.2025

Ali Haydar Doğu

https://doi.org/10.32329/uad.1741280

Öz

Üniversiteler gelecek beş yıl ve sonrasında nereye varmak istediklerini hazırladıkları stratejik planlar aracılığıyla kamuoyuna açıklamaktadır. Bu süreçte hedeflerine ulaşmak isteyen üniversiteler kurdukları kalite sistemiyle bir güvence oluştururlar. Ancak bu iç kalite güvence sisteminin “planlama, uygulama, kontrol etme ve önlem alma” döngüsüne cevap verir nitelikte olması gerekir. Bu noktada Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından düzenlenen Kurumsal Akreditasyon Programı (KAP) üniversitelerde yeterli bir iç kalite güvence sisteminin olup olmadığını ortaya koyan bir dış değerlendirme olarak karşımıza çıkmaktadır. İç kalite güvence sisteminin güçlendirilmesi ve kaliteye derinlik kazandırılması kapsamında kurumun, önemli faaliyetleri ve süreçlerine ilişkin verilerini toplaması, analiz etmesi, raporlaması ve stratejik yönetim için kullanabilmesi, kurumsal akreditasyon sürecinin başarısını etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilgi yönetim sistemlerinin üniversitelerin kurumsal akreditasyon süreçlerini nasıl etkilediğini ortaya koymak ve bilişim destekli yönetim anlayışının Türk yükseköğretim sisteminde yaygınlaştırılmasını desteklemektir. Çalışmada; 2023-2025 yılları arasında KAP sürecinden geçerek tam veya koşullu akredite olan üniversiteler ile akreditasyonun reddi kararı verilen üniversitelerin kurumsal akreditasyon raporları incelenmiş, bilgi yönetim sistemlerinin akreditasyon üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Bulgular, bilgi yönetim sistemi alt ölçütünde başarılı uygulamalara sahip üniversitelerin KAP sürecinde daha başarılı olduklarını göstermektedir. Özellikle entegre bilgi yönetim sistemi açısından içselleştirilmiş, sistematik, sürdürülebilir ve örnek gösterilebilir uygulamalara rastlanmıştır. Sonuç olarak, üniversitenin eğitim ve öğretim, araştırma ve geliştirme, toplumsal katkı gibi temel süreçlerini destekleyen entegre bilgi yönetim sistemi işletmesinin, sürdürülebilir bir kalite güvence sistemine katkı sunduğu ayrıca tam akredite olabilmede de kurumun güçlü yönü olarak kritik rol oynadığı belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca, Karadeniz Teknik Üniversitesi Stratejik Plan Bilgi Sistemi’nin KAP sürecine olan katkısı da paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal akreditasyon programı , bilgi yönetim sistemi , YÖKAK

The Importance of Information Management System in the Institutional Accreditation Program Process: Karadeniz Technical University Application

Öz

Universities publicly announce their long-term objectives, covering the next five years and beyond, through their strategic plans. In this process, universities aiming to achieve their goals establish a quality assurance system. However, this internal quality assurance system must be capable of responding to the "plan, do, check, act" cycle. At this point, the Institutional Accreditation Program (KAP) conducted by the Higher Education Quality Council of Türkiye emerges as an external evaluation to determine whether universities have an adequate internal quality assurance system. Strengthening the internal quality assurance system and deepening quality requires institutions to collect, analyze, and report data on their key activities and processes, and to use these for strategic management — a factor that significantly influences the success of the institutional accreditation process. The aim of this study is to reveal how information management systems affect universities' institutional accreditation processes and to promote the adoption of IT-supported management practices within the Turkish higher education system. The study examined the institutional accreditation reports of universities that underwent the KAP process between 2023 and 2025 and received either full or conditional accreditation, as well as those that were denied accreditation. The findings indicate that universities with successful practices in the "information management system" sub-criterion performed better in the KAP process. Notably, exemplary practices were identified in universities with integrated information management systems that are internalized, systematic, sustainable, and replicable. In conclusion, the operation of an integrated information management system supporting the university's core functions — education and training, research and development, and societal contribution — contributes to a sustainable quality assurance system. Furthermore, it plays a critical role as a strength of the institution in achieving full institutional accreditation. The study also shares the contribution of Karadeniz Technical University's Strategic Plan Information System to the KAP process.

Anahtar Kelimeler

Institutional accreditation program , information management system , YÖKAK

Kaynakça

• Atatekin E., Dulupçu M.A., (2018). Kalitede Yeni Bir Sayfa mı? Yoksa Eskilerin Tekrarı mı? Bazı Devlet Üniversitelerinin Kurumsal İç Değerlendirme Raporlarının Eğitim Perspektifi. Üniversite Araştırmaları Dergisi-2018: 1 (1).
• Akkoyunlu, B. (2019). Rubrik. https://bozok.edu.tr/upload/dosya/e36n.pdf (E.T.9.8.2025)
• Karaboğa, K. (2018). Yükseköğretimde Kalite Çalışmalarına Sistemsel Arayışlar, SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Vardar, Ö. (2022). Yükseköğretimde Kurumsal Akreditasyon, Türk Eğitim Derneği Yayınları, Ankara.
• Gülseçen, S. (2012). Bilgi ve Bilginin Yönetimi, Papatya Yayıncılık.
• Parlak, S. (2017). Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Yönetim Sistemi Standartları, Ekin Yayınevi.
• Tutar, H. (2010). Yönetim Bilgi Sistemi, Seçkin Yayınevi.
• YÖKAK (2023). Kurum İç Değerlendirme Raporu Hazırlama Kılavuzu (3.1), https://yokak.gov.tr/Common/Docs/KidrKlavuz1.4/KIDR_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1lavuzu_3.1.pdf (E.T.10.6.2025)
• YÖKAK (2023). Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi Durum Raporu 2021, https://yokak.gov.tr/Common/Docs/Site_Activity_Reports/DurumRaporu2021.pdf (E.T.10.6.2025)
• YÖKAK (2023). YÖKAK Genel Değerlendirme Raporu 2020, https://yokak.gov.tr/Common/Docs/Site_degerlendirme_prog_doc/GenelDegerlendirme20152019.pdf (E.T.10.6.2025)
• Sipahi, G.A. (2013). Bilgi Yönetimi ve Kalite Yönetim Sistemleri Arasındaki İlişkinin Açıklanmasına Yönelik Bir Araştırma, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB-2021). Üniversiteler İçin Stratejik Plan Hazırlama Rehberi.
• YÖKAK Değerlendirme Programları Kılavuzu (DPK) Sürüm 3.2 (2025)
• Bumin Süzen, Z. (2025). Kalite Yönetim Sisteminde Mentörlük: Gazi Üniversitesi Kalite Komisyonu Danışman Üye Uygulaması. Yükseköğretim Dergisi, 15 (Special Issue)
• Uludağ, G., Bora, M., & Çatal, S. (2021). Türk yükseköğretiminde kalite güvencesi sistemi ve öğrenci katılımının önemi. Trakya Üniversitesi Kalite ve Strateji Yönetimi Dergisi.
• Telli, R. (2023). Türkiye’de Devlet Araştırma Üniversitelerinde Kalite Süreçlerine Dayalı Etkinliğin Belirlenmesi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 2023: 6 (3)
• Taşcı, D., & Lapçın, H. T. (2023). Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Sistemi: Kurumsal Akreditasyon Raporları Üzerinden Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1).
• YÖKAK Durum Raporu (2023), Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi Durum Raporu, Aralık 2024, Ankara. https://mis.yokak.gov.tr/Report/KarRapor (E.T. 12.06.2025)
• https://old.yokak.gov.tr/yuksekogretim-kurumlarina-yerlesecek-aday-ogrenciler-icin-kurumsal-akreditasyon-ve-program-akreditas-342 (E.T.9.8.2025)
• YÖKAK KTÜ KAR, https://mis.yokak.gov.tr/images/report/kar-1128-2020.pdf (E.T. 9.8.2025) YÖKAK KTÜ Raporları. https://mis.yokak.gov.tr/Report/UniDetail/1128 (E.T. 9.8.2025)
• Yıldırım, E., Çakır Aydın, M., (2025). Kurumsal İç Değerlendirme Raporları Ne Anlatıyor? Tam Akredite Üniversitelerin İçerik Analizi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 2025, Cilt 8, Sayı 2, Sayfa: 292-305.
• YÖK İzleme ve Değerlendirme Raporları, https://www.yok.gov.tr/yuksekogretim/uni-izleme-degerlendirme (E.T. 8.8.2025)
• YÖKAK Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi Durum Raporu (2018). https://www.yokak.gov.tr/documents/StatusReports/2018DurumRaporuv2.pdf (E.T. 8.8.2025)