HYBRIDIZATION IN CONTEMPORARY NOVEL: PUBLICISM, SOCIAL PROBLEMS AND THE SYNTHESIS OF FACTS

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1498 - 1512, 30.09.2025

Tora Mammadova

https://doi.org/10.37999/udekad.1724348

Öz

This study reveals that publicistic, historical, and scientific narrative elements are integrated with the literary structure in contemporary Azerbaijani novels to form a hybrid narrative. In this respect, S. Rüstemhanlı's Khatai's Homeland, R. Yusifoğlu's “Modesty”, and T. Taisoğlu's “The Hook of the Hanger” were taken as case studies. The way in which layers of information, facts, and interpretations are brought together in these novels has been systematically evaluated through the descriptive-analytical method and qualitative data analysis. In “Modesty”, the Karabakh War, the Khojaly Massacre, and the liberation of Shusha are conveyed in publicistic language, while artistic sensitivity is preserved through the characters. “Khatai's Homeland” combines real figures and journalistic judgments to document the forced migrations and territorial losses that occurred through Armenian Russian cooperation. “The Hook of the Hanger” addresses Soviet bureaucracy, moral collapse, and social criticism, while being enriched with etymological explanations, poetic references, and historical information. The novels examined are regarded not only as artistic works but also as historical, sociological, and intellectual documents. These texts, with their multi-layered narrative strategies, contribute to the construction of social memory and the development of public awareness, in addition to their aesthetic functions.

Anahtar Kelimeler

novel , publicism , “Modesty” , “Khatai , literature

MODERN ROMANDA MELEZLEŞME: GAZETECILIĞIN, TOPLUMSAL SORUNLARIN VE OLGULARIN SENTEZI

Öz

Bu çalışma, çağdaş Azerbaycan romanında gazetecilik, tarihsel ve bilimsel anlatım unsurlarının edebî yapıyla bütünleşerek melez bir anlatı formu oluşturduğunu ortaya koymaktadır. S. Rüstemhanlı’nın Khatai Yurdu, R. Yusifoğlu’nun Hiffet ve T. Taisoğlu’nun Asılqan Boynuzu adlı romanları örneklem olarak seçilmiş; romanlarda bilgi, olgu ve yorum katmanlarının nasıl bir araya getirildiği betimsel-analitik yöntemle incelenmiş ve nitel veri çözümlemesi yoluyla söz konusu eserlerdeki tarihsel, gazetecilik ve bilimsel içerikler sistematik biçimde değerlendirilmiştir. Hiffet romanında Karabağ Savaşı, Hocalı Katliamı ve Şuşa’nın kurtuluşu gazetecilik diliyle aktarılırken, karakterler aracılığıyla sanatsal duyarlılık korunmuştur. Metin; tarihî belgeler, tanıklıklar ve istatistiklerle belgesel bir nitelik kazanmıştır. Khatai Yurdu romanı anı-roman türünde yazılmış olup, Ebulfez Elçibey ve Farman Kerimzade gibi gerçek şahsiyetler ile gazetecilik yargılarını bir araya getirerek Ermeni-Rus iş birliğiyle gerçekleşen zorunlu göçleri ve toprak kayıplarını belgelemektedir. Asılqan Boynuzu ise tekil bir olay örgüsünden ziyade Sovyet bürokrasisi, ahlaki çöküntü ve toplumsal eleştiriyi konu edinmekte; etimolojik açıklamalar, şiirsel göndermeler ve tarihî bilgilerle zenginleşmektedir. İncelenen romanların yalnızca sanatsal değil; aynı zamanda tarihî, sosyolojik ve düşünsel belge niteliği taşıdığı görülmekte; türler arası geçişler ve çok katmanlı anlatım stratejileri ile bu metinlerin estetik işlevlerinin yanı sıra toplumsal bellek inşası ve kamuoyu bilincinin gelişimine katkı sunduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

roman , gazetecilik , Khatai Yurdu , Hiffet , edebiyat

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Destekleyen Kurum

Hiçbir kurum tarafından desteklenmiyor

Teşekkür

Sayın Editör ve Değerli Kurul Üyeleri, Makalemin derginizde yayımlanmaya değer bulunmasından dolayı teşekkür ederim. Değerlendirme sürecinde göstermiş olduğunuz titiz çalışmalar için şükranlarımı sunar, katkısı olan tüm ekibe başarılar dilerim. Sayqılarla, Tora Mammadova

Kaynakça

• Anarbaev, O. R. (2022). Specific features of the publicistic style in English. Academicia: An International Multidisciplinary Research Journal, 12, 26-30. https://doi.org/10.5958/2249-7137.2022.00362.7
• Arslan, G. (2022). Hocalı Katliamının Tarihsel Arka Planı ve Katliamın Türk ve Batı Basınına Yansımaları. Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 522-570.
• Asadullasoy, M. (2021). The Research of the Publicistic Style in the Creative Activity of the Representatives of Nakhchivan Literary Environmentat the End of XIX Century and at the Beginning of XX Century. Advances in Literary Study, 9, 197-208. https://doi.org/10.4236/als.2021.94021
• Boçarov, A. (1958). Suşestvuyet takoe kaçestvo – publisistiçnost. Voprosı literaturı, 10, 76-104. https://voplit.ru/article/sushhestvuet-takoe-kachestvo-publitsistichnost/
• Burima, M. (2016, August). Hybridization in contemporary Latvian literature. In 3rd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts SGEM: Psychology and Psychiatry, Education and Educational Research. 24, 803-810. Albena, Bulgaria.
• Burima, M., Olehnovica, I., Rinkevica, R., Valtere, I., & Kasparenoka, E. (2016, April). Socio-cultural discourse of hybrid texts: The case of Latvian literature. In 3rd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts SGEM, Vienna Extended Session (16), 59–66. In the 3rd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts SGEM 2016, Vienna Extended Session (Book 4, Vol. 1, pp. 59–66).
• Celaloglu, E. (2020). Even yeri (oçerklər, ədəbi-tənqidi, elmi, publisistik məqalələr, hekayələr). Müəllif nəşri.
• İsgenderov, E. (2015, Şubat 28). Yardımlının köçürülmüş kəndlərinin faciə tarixindən: Avaraq k. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=-55EdktrdwA. (Erişim tarihi: 9 Eylül 2025)
• Karabağ'ın Hıristiyanlık tarihi. (2022, Aralık 1). 1905.az. https://1905.az/tr/karabagin-hiristiyanlik-tarihi/ (Erişim tarihi: 25 Eylül 2025)
• Keşir, A. (t.y.). Modern Dünyanın Gözleri Önünde Gerçekleşen İnsanlık Dramı: Hocalı Katliamı. Türkiye Azerbaycan Dergisi. https://www.turkiyeazerbaycan.com/haber/modern-dunyanin-gozleri-onunde-gerceklesen-insanlik-drami-hocali-katliami. (Erişim tarihi: 11 Eylül 2025)
• Klimova, B. F. (2013). Scientific prose style and its specifics. Procedia - Social and Behavioural Sciences, 52 – 55.
• Kolomeyseva, Y. B. (2025). Janrovaya qibridizasiya kak avtorskaya strateqiya v romane M. Pessl “Night film”. Diskurs, 11 (1), 116–126. https://doi.org/10.32603/2412-8562-2025-11-1-116-126
• Konkov, V. I. (1995). Voice structure of newspaper text. Saint-Petersburg State University.
• Kurennaya, N. M. (2014). Literaturnıye gibridnıye formı: roman Yakuba Kolasa Na rosstanyakh. İn Gibridnıye formı v slavyanskikh kulturakh. 160–168. Institut slavyanovedeniya RAN. https://inslav.ru/sites/default/files/editions/2014_gibridnye_formy_v_slavjanskix_kulturax.pdf
• Levina, V. N., Guskova, S. V. (2016). Publicistic Text in Modern Media Discourse and Its Impact on the Audience. Indian Journal of Science and Technology, 9 (44). https://doi.org/10.17485/ijst/2016/v9i44/104712
• Mammadli, C. (1998). Çağdaş Azərbaycan nəsrinin inkişaf meyilləri. Bakı Universiteti.
• Mammadova, T. K. (2022). Çağdaş bədii publisistikada esse janrı və onun mövzu dairəsi. Elmi xeberler - Sosial və humanitar elmler bölmesi, 18/1. 25-29. https://doi.org/10.54758/16801245_2022_18_1_25
• Masharipova, T. (2015). Publicism and literature: The general and distinctive. International Journal of Multidisciplinary Research and Development, 2 (6). 220-225. www.allsubjectjournal.com
• Monique, J. B., Emma, M. C., Didier, B., & Basaran, T. (2020). The art of writing social sciences: Disrupting the current politics of style. Political Anthropological Research on International Social Sciences, 1, 19–38. https://doi.org/10.1163/25903276-bja10008
• Özdaşlı, E. (2016). Alban kültür mirası üzerine inşa edilmiş tarih: Ermenilerin hristiyanlığı kabul etmiş “ilk devlet” oldukları miti üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (2), 557-566.
• Rehimov, R. (2024, Şubat). İnsanlık tarihinin kara lekesi: Hocalı Katliamı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/insanlik-tarihinin-kara-lekesi-hocali-katliami/3147719. (Erişim tarihi: 9 Eylül 2025)
• Rüstemkhanlı, S. (2003). Xetai yurdu. Qanun.
• Şarifova, S. (2021). Sabir Rüstəmxanlı yaradıcılığının janr müxtəlifliyi. Elm ve Tehsil.
• Şerifova, S. (2019, 8 Nisan). Ömür bir nağıldır romanının janr xüsusiyyətləri. Edalet. https://www.adalet.az/az/posts/detail/omur-bir-nagildir-romaninin-janr-xususiyyetleri-167224. (Erişim tarihi: 8 Eylül 2025)
• Sezgin, M.N. (2002). Ermeni Kültür Stratejisi ve Albanlar Meselesi. Ermeni Araştırmaları, 5. https://www.eraren.org/index.php?Lisan=tr&Page=DergiIcerik&IcerikNo=299. (Erişim tarihi: 9 Eylül 2025)
• Taisoğlu, T. (2021). Asılqan buynuzu. Azərbaycan jurnalı. 6-7. 82-139; 92-147.
• Xocalı soyqırımı - İnsanlıq tarixinin qanlı səhifəsi. (2025, şubat). AZƏRTAC. https://azertag.az/xeber/xocali_soyqirimi___insanliq_tarixinin_qanli_sehifesi-3435351. (Erişim tarihi: 11 Eylül 2025)
• Yusifoğlu, R. (2021). Hiffet. ADPU.