ПРОБЛЕМА ОДИНОЧЕСТВА В ТОЛПЕ: ОТРАЖЕНИЕ В ПОВЕСТИ Л. Н. ТОЛСТОГО «СМЕРТЬ ИВАНА ИЛЬИЧА» В ЦИФРОВУЮ ЭПОХУ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1548 - 1567, 30.09.2025

Onur Aydın

https://doi.org/10.37999/udekad.1724639

Öz

В настоящей работе исследуется феномен одиночества в толпе на материале повести Льва Толстого «Смерть Ивана Ильича» (1886). Анализируется, каким образом русская классическая литература XIX века позволяет осмыслить проблему социальной изоляции в современную цифровую эпоху. В центре исследования — экзистенциальный кризис и глубокая эмоциональная изоляция главного героя, анализ которых проводится на основе качественного подхода, включающего контент-анализ и детальный анализ персонажа. Установлено, что фальшь в межличностных отношениях и экзистенциальная пустота героя выступают связующим звеном между материалистическим укладом русского общества XIX века и культурой потребления цифровой эпохи. Поверхностные контакты Ивана Ильича перекликаются с фиктивными связями в социальных сетях, а переживаемая им изоляция может рассматриваться как литературный прототип современного «одиночества в толпе». Таким образом, работа доказывает, что повесть Толстого представляет данную проблему как вневременное явление, актуальное как для XIX столетия, так и для наших дней.

Anahtar Kelimeler

русская литература , Толстой , цифровая эпоха , одиночество в толпе , изоляция

Etik Beyan

Одобрение этического комитета не требуется для данного исследования.

KALABALIK YALNIZLIK SORUNSALI: LEV N. TOLSTOY’UN İVAN İLYİÇ’İN ÖLÜMÜ’NDEN DİJİTAL ÇAĞA YANSIMALAR

Öz

Bu çalışmada, kalabalık yalnızlık olgusu, Lev Tolstoy’un İvan İlyiç’in Ölümü (1886) adlı eseri penceresinden incelenmektedir. Gerçekleştirilen analiz, XIX. yüzyıl Rus edebiyatının, günümüz dijital çağındaki sosyal izolasyon sorununa nasıl ışık tuttuğunu araştırmaktadır. Araştırmanın merkezinde, nitel bir yaklaşımla içerik analizi ve detaylı karakter incelemesi kullanılarak araştırılan, başkahramanın varoluşsal krizi ve derin duygusal yalıtılmışlığı yer almaktadır. Bulgular, karakterin yaşadığı kişiler arası ilişkilerin yüzeyselliği ve varoluşsal boşluğun, XIX. yüzyıl Rus toplumunun materyalist yapısı ile dijital çağın tüketim kültürü arasında bir köprü görevi gördüğünü ortaya koymaktadır. İvan İlyiç’in sığ sosyal bağları, sosyal medyanın teşvik ettiği yapay ilişkilerle rezonans kurmakta ve onun yalıtılmışlık hissi, modern “kalabalık yalnızlık” deneyiminin edebî bir öncülü olarak görülebilmektedir. Dolayısıyla çalışma, Tolstoy’un eserinin bu sorunu hem XIX. yüzyıl hem de günümüz için geçerli, zamanlar ötesi bir olgu olarak sunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Rus edebiyatı , Tolstoy , dijital çağ , kalabalık yalnızlık , izolasyon

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir.

THE PROBLEM OF CROWDED LONELINESS: REFLECTIONS FROM LEO N. TOLSTOY’S THE DEATH OF IVAN ILYICH TO THE DIGITAL AGE

Öz

In this study, the phenomenon of crowded loneliness is examined through the lens of Leo Tolstoy’s novella The Death of Ivan Ilyich (1886). The analysis explores how 19th-century Russian classical literature provides insights into the issue of social isolation in the contemporary digital age. Central to the research is the existential crisis and profound emotional isolation of the protagonist, investigated using a qualitative approach that includes content analysis and a detailed character study. The findings reveal that the superficiality of interpersonal relationships and the existential emptiness experienced by the character serve as a bridge between the materialistic structure of 19th-century Russian society and the consumer culture of the digital era. Ivan Ilyich’s shallow social connections resonate with the artificial relationships fostered by social media, and his sense of isolation can be seen as a literary precursor to the modern experience of “crowded loneliness.” Thus, the study demonstrates that Tolstoy’s work presents this issue as a timeless phenomenon, relevant both to the 19th century and to the present day.

Anahtar Kelimeler

Russian literature , Tolstoy , digital age , crowded loneliness , isolation

Etik Beyan

No ethics committee approval is required for this study.

Kaynakça

• Alpay, O. (2021). Tri smerti u L. N. Tolstogo: “Smert’ İvana İliça”, “Tri smerti”, “Hozyain i rabotnik”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 9 (28), 364-368. https://doi.org/10.33692/avrasyad.950096
• Andreyev, A. N. & Piloyan, M. G. (2019). Jizn’ i smert’ İvana İliça Golovina. Jurnal Filologiçeskih İssledovaniy, 4 (2), 2-5. https://naukaru.ru/ru/nauka/article/29978/view
• Bekaroğlu, E. (2019). Ölüm ve yaşamın anlamı üzerine psikolojik bir inceleme: İvan İlyiç’in Ölümü. AHBV Edebiyat Fakültesi Dergisi, (1), 33-37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvedebiyat/issue/51385/667872
• Çiçerin, A. V. (1985). Oçerki po istorii russkogo literaturnogo stilya: Povestvovatel’naya proza i lirika (2-ye izd., dop.). Hudojestvennaya literatura.
• Derlega, V. J. & Margulis, S. T. (1982). Why loneliness occurs: The interrelationship of social-psychological and privacy concepts. L. A. Peplau & D. Perlman, (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (pp. 152-165). Wiley Interscience.
• Durkheim, É. (2005). Suicide: A study in sociology (Transl. by J. A. Spaulding & G. Simpson, ed. by G. Simpson). Routledge.
• El-Shazly, H. (2024). Ambitsiya i tsena uspeha: kar’yernıy rost v “Smerti İvana İliça” L. Tolstogo i “Uvajayemom gospodine” N. Mahfuza. GSAL, Philology, 41 (82), 137-162.
• Filat, T. V. (2012). Hudojestvennoye svoyoobrazie narrativnoy organizatsii povesti L. N. Tolstogo “Smert’ İvana İliça”. Visnik Dnipropetrovs’kogo Universitetu Imeni Al’freda Nobelya. Seriya: Filologiçni nauki, 2 (4), 99-113.
• Hajnády, Z. (2009). “Bıtiye k smerti” (Tolstoy i Haydegger). Croatica et Slavica Iadertina, (5), 473-492. https://hrcak.srce.hr/file/76591
• Kaçkov, İ. A. (2020). “Brigadir” V. F. Odoyevskogo i “Smert’ İvana İliça” L. N. Tolstogo: Opıt sopostavleniya. Trijdı yubileynıy…: Sbornik statey molodıh uçyonıh, posvyaşçyonnıh 150-letiyu İ. A. Bunina, 80-letiyu filologiçeskogo fakul’teta, 5-letiyu Buninskogo obşçestva UrFU (p. 31-37). Azur.
• Paloutzian, R. F. & Ellison, C. W. (1982). Loneliness, spiritual well-being and the quality of life. L. A. Peplau, & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (pp. 224-237). Wiley Interscience.
• Peplau, L. A. & Perlman, D. (Eds.). (1982). Perspectives on loneliness. L. A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (pp. 1-20). Wiley Interscience.
• Podgorski, D. (2020). Ölüme yakınlık: Tolstoy’un İvan İlyiç’in Ölümü’nde otantik yaşam ve otantik ölüm (S. Kılıç, Çev.). Sosyal Bilimler, 1-4. https://sosyalbilimler.org/ivan-ilyic-olum
• Simmel, G. (1950). The metropolis and mental life. K. H. Wolff (Ed. & Trans.), The sociology of Georg Simmel (pp. 409-424). Free Press.
• Sozina, E. K. (2007). “Smert’ İvana İliça” L. Tolstogo v hudojestvennom soznanii İ. Bunina. Klassiçeskaya slovesnost’ i religioznıy diskurs (problemı aksiologii i poetiki): Sbornik nauçnıh statey (p. 266-282). Ural’skiy universitet.
• Svetlakova, O. A. & Arşinova, İ. V. (2014). “Takoye, çego ne ponimayut jivıye”: Ona v povesti L. N. Tolstogo “Smert’ İvana İliça”. Yasnopolyanskiy sbornik. Muzey-usadba L. N. Tolstogo “Yasnaya Polyana” (p. 97-103).
• Şestov, L. İ. (1929). Na vesah İova (Stranstvovaniya po duşam). Sovremennıye zapiski.
• Şul’ts, S. A. (2012). P. P. Pazolini i L. N. Tolstoy (Teorema i Smert’ İvana İliça). Slavica Tergestina, (14), 244-270.
• Şul’ts, S. A. (2015). V. G. Rasputin i L. N. Tolstoy (“Posledniy srok” i “Smert’ İvana İliça”). Vestnik Moskovskogo universiteta. Seriya 9. Filologiya, (4), 163-174.
• Tolstoy, L. N. (1936). Smert’ İvana İliça. V. G. Çertkov (obşç. red.), Polnoye sobraniye soçineniy (Tom 26. Proizvedeniya 1885-1889 gg., pp. 61-113). Hudojestvennaya literatura.
• Turkle, S. (2011). Alone together: Why we expect more from technology and less from each other. Basic Books.
• Twenge, J. M. (2017). iGen: Why today’s super-connected kids are growing up less rebellious, more tolerant, less happy—and completely unprepared for adulthood—and what that means for the rest of us. Atria Books.
• Voronin, V. S. (2022). Vzaimoprevraşçeniya prostranstva i vremeni v povesti L.N. Tolstogo “Smert’ İvana İliça”. Elektronnıy nauçno-obrazovatel’nıy jurnal VGSPU “Grani poznaniya”, 1 (78), 4-8.
• Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. MIT.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Bs). Seçkin.
• Yin, K. R. (2008). Case study research designs and methods (4th ed.). SAGE.